Kirkjuritið - 01.09.1974, Page 27

Qrims, séu ekki hin meistaralegu
vinnubrögð, heldur töfrar mannsins
s|aIfs. Hctnn segir, að óskilgreinilegur
yndisleiki hins fœdda snillings sé alls
staðar nólœgur í Ijóði hans, — í
^yndunum, orðavalinu, óherzlunum,
hrynjandinni, í því hvernig hann ber
tunguna, í því hvernig hann dregur
andann, hvort heldur hann finnur til
171 eð Jesú eða hinni limalausu ösnu
^alaams. Það er þessi óskýranlegi
Undirómur Passíusólma, sem hefur
9efið skóldinu eilíft líf í brjósti þjóð-
adnnar.
^vernig urðu þessi miklu trúarljóð
°g hvers vegna? Hvað kom séra
allgrími til að yrkja þessi ,,Drottins
ýrðarljóð"? Um þessar spurningar
®^Ur mikið verið rœtt og ritað, og
s Ql vikið hér að helztu skoðunum,
s®m fram hafa verið settar í þessum
emurn.
Svo sem kunnugt er, lauk séra Hall-
9rímur við Passíusólmana órið 1659,
°9 er Það órtal ritað með hans eigin
^endi á þag frumhandrit hans af
Sa munum, sem enn er varðveitt. Séra
, a^grímur hafði þá þjónað Saurbœ
l ^Valfjarðarströnd í átta ár, en áður
afði hann verið prestur í Hvalsnesi í
sjo ár.
jelja má nokkuð öruggt, að séra
a Igrímur hafi ort Passíusálmana á
^remur árum, það er árunum 1657—
I að báðum meðtöldum. En miklu
|1^Ur ^efur hann verið búinn að
ug eiða efni þeirra. Pína og dauði
Jesú Krists hefur verið honum hug-
leikið viðfangsefni á hverri föstu, þeg-
ar hann var að semja préaikanir sínar
og flytja sóknarbörnunum þennan
boðskap.
í formála að Passíusálmunum segir
hann, að hann hafi Jangvaranlega
íhugun" um píslarminningu Jesú sér
í brjósti geymt og beri hana nú loks-
ins opinberlega fram. Og í tileinkun
fyrir sálmunum, er hann sendi konun-
um, Helgu Árnadóttur í Hítardal og
Kristínu Jónsdóttur í Einarsnesi, segir
hann meðal annars: ,,Við þennan
aldingarðinn míns herra Jesú pinu og
dauða historíu hef ég um stundir nið-
ur sezt með sálu mína og hef marga
heilnœma himnajurt þaðan útlesið.
Þœr liggja geymdar í sjóði hjarta
míns. Af þessum blessuðum blómstr-
um hef ég nú í þetta sálmabindini svo
mikið innbundið sem ég hef kunnað,
mér sjálfum til staðfastara minnis og
þeim, sem það girnast vilja, til eftir-
tektar".
Vafalaust hefur það vakað fyrir
séra Hallgrími að fœra Píslarsöguna
í bundið mál, svo að alþýða manna
mcetti festa efni hennar sér betur í
minni, enda Ijóðformið miklu betur til
þess fallið en laust mál, því að
,,kvœðin hafa þann kost með sér, að
þau kunnast betur og lcerast ger".
Séra Hallgrímur hefur viljað kenna
þjóð sinni þann mikilvœga þátt í
kristinni trú og boðun, sem pína og
dauði frelsarans er. Þá ber að minn-
ast þess, að á hans tíð var það nœsta
algengt, að efni Heilagrar Ritningar
vceri snúið í bundið mál og þannig
komið á varir almennings. Sjálfur
fékkst séra Hallgrímur nokkuð við
217