Kirkjuritið - 01.09.1974, Qupperneq 56

Utanstefnusaga IV.
Nokkur blöð um frændur vora austan hafs
Úr œttartölu biskups
Það er frá œttum Hamarsbiskups að
segja, að forfaðir hans einn á íslandi
hét Jakob Eiríksson, „merkisbóndi við
Búðir i Snœfellsnessýslu", að sögn
Boga Benediktssonar í Sýslumanna-
œvum. Var hann og lögréttumaður og
talinn góður lœknir, „vel að sér í
flestu af bœndum að vera, auðugur,
framkvœmdasamur og fyrirsjónar-
maður mikill." Son átti hann, er Jón
hét, og var sá fœddur 1738. Var hann
settur til mennta og nam fyrst hjá síra
Gísla Magnússyni á Staðarstað, er
síðar varð Hólabiskup, — fór því nœst
í Skálholtsskóla og lauk þaðan námi
1758. Eftir það var hann um skeið í
föðurhúsum. Hann felldi um þœr
mundir hug til prestsdóttur á Staðar-
hrauni, er Rósa hét Halldórsdóttir. Var
hún „fríð sýnum og tilhaldsstúlka mik-
il." Fór þá hvorki betur né verr en
svo, að hún ól Jóni son, að líkindum
6. janúar 1758, fremur en 1759. Var
sá nefndur Gísli.
Af þeim Rósu og Jóni er það enn-
fremur að segja, að honum var þá um
sinn lokuð leið til prestskapar, og
hélt hann þá utan til náms í Höfn-
Skyldi Rósa bíða hans, segir Bog'
Benediktsson, en hún rataði þá í Þa^
ólán að ala öðrum manni barn, HaM'
dóri Eiríkssyni, föðurbróður Jóns. F°r
hún þá í eins konar stofufangelsi a^
Ingjaldshóli, en fékk þó uppgjöf sakö
og giftist þá manni, sem lengi v°r
verzlunarmaður í Grundarfirði °9
Stykkishólmi.
Jón framaðist hins vegar í hlöfn
um allmörg ár, og kom loks heim a
kominn, lœrður maður í bezta l^ð1'
árið 1768. Hafði konungur þá veit,
honum Vaðlasýslu. Settist hann oð a
Espihóli í Eyjafirði. „Tók hann þar v'
örbœli," segir Bogi Benediktsson, //en
keypti jörðina síðan af þeim, er attl'
hýsti þar svo sterklega og prýðile9e'
að enginn slíkur bœr var þá í ^°r.g
urlandi, fyrir utan Hólastól." Er d°rl,
á hann hið mesta lof sem yfirvald,
höld og mannkostamann í hvívetn<t.
Sagður er hann mikill maður veX.
og höfðinglegur, gildur maður að a
en giktsjúkur í mjöðmum og axiur^’
lœrdómsmaður og ritfœr vel, en elP
246