Syrpa - 01.04.1917, Blaðsíða 78

76
SYRPA, 1, HEFTI 1917
svo frá, aö á einni af sjóferöum sín-
um, er vindinn lægði, heföi maður
getað ímyndað sér að skipið sæti
fast intii í skógi, og það um hávor,
svo mörg voru blísturhljóðin. En
það verður að fara varlega að því
að blístra, því of mikið blístur getur
orsakað rok ; þess vegna eru og
dæmi til þess, að sjómenn hafi bann-
að öðrum að blístra á skipum sínum
og hafi jafnvel reiðst kátum farþeg-
um, sem ekki vissu að þeir væru að
gera nokkuð ilt með því að blístra.
Það er sagt að fiskiniaður nokkur
hafi bannað stúlku einni, er hann
vissi að kunni að blístra, að *tíga út
í bát sinn. Samkvæmt skoðun sjó-
manna er engum nema þeim, sem
með kunna að fara, leyfilegt að
blístra til sín vind*).
Svo virðist sem það hafi vetið al-
geng trú meðal margra þjóða, að
dreypifórnir og aðrar fórnir mýktu
skap andanna, sem yfir vindum ráða,
og kæmu þeim til að leyfa skipum
að fara óhindruð leíðar sinnar. T.d.
hafa rússneskir sjómenn haft þann
sið, að hella vatni með haframjöli í
yfir sjávarhamra, til þess að fá hag-
stæðan vind.
Frakkneskir sjómenn trúa því, að
sumir af skipvcrjunt geti stjórnað
vindinum með hring, sem er borinn
á græðifingri hægri handar. En
það er galli á þessari gjöf Njarðar;
því ef að sá, sem hefir þetta undra-
afi, er lengur en þrjá daga í landi í
eitiu, eða ef ein sjóferð varir lengur
en þrjá mánuði, þá missir hann lífið.
Sópar hafa mikil áhrif á vindinn.
Samkvæmt gamalli hollenzkri hjá-
*) Surair sjómenn á íslandi höfðu þann
sið, þó eflaust meira í {jamni en al-
vöru, að blístra í logni til að fá byr.
trú eiga skipverjar á skipi, sem hefir
mótvind, að kasta sóp í veg fyrir
skip, sem fram hjá siglir, og breyt-
ist víndstaðan við það. Líklega
hefir sópurinn, sem Van Tramp að-
míráll batt við siglutoppinu á skipi
sínu, átt að tákna það, að hann gæti
sópað skipum Englendinga af sjón-
um, en hásetar hans hafa litið á það
alt öðrum augum; þeir hafa líklega
haldið að sópurinn færði hagstæða
vinda, svo að aðmírállinn gæti kom-
ist nálægt skipum Cromwells.
Stjarna, sem sást í vissri afstöðu
frá tunglinu, átti að vita á vind, og
þegar tunglið kom upp í stormi var
sagt, að það ,,æti upp skýin“, Marg-
ir sjómennjhugguðu sigvið þessatrú.
Meðan það var ábatasöm en ekki
hættulaus atvinna að fara með
galdrakukl, seldu galdramennirnir
sjómönnum byr. Fáir skipstjórar
voru svo fífldjarfir að leggja út í
hættur þær, sem samfara eru langri
sjóferð eða fiskitúr, án þess að semja
fyrst um leiði. Borgunin var vana-
lega ekki há. Bessie Miller, sem
var uppi i Orkneyjum snemmaá 19.
öld, setti sjómönnum að eins six-
pence, rúm tólf cent fyrir leiði.
Hinn draugalegi St. Elino-eldur
(rafmagnsglæringar), sem stundum
sjást á siglutoppum og í reiðanum
rétt á undan illviðrum, er eins gam-
all og sögur fara af, hans er getið
í sögunni af leitinni eftir gullreif-
inuforðum daga meðal Forngrikkja.
Ef þessi ljós standa í stað eða
hækka, segir gamall rithöfundur,
vita þau á gott, en ef þau lækka,
vita þau ávalt á illt veður.
“Það er banYænt merki, ef hið
daufa ljós skín framan í mann“. En
hvers vegna það er kent við St.