Syrpa - 01.08.1920, Side 18

240
S YRPA
hafið Ihér, án 'þess áhrifa Iþess gaetti að nokkru. Hann sá, að ís-
lenzk tunga var grundvöllur íslenzks þjóðernis, og ihann þoldi
ekki að sjá, að kunnátta í Ihenni hyrfi með þessari kynslóð. Hann
vildi sjá ti'l þess, að íslenzk menningaráhrif lifðu Iengur en hann
hér í Ameríku. En kraftar hans voru á förum. Vér lesum oft
umþað í fornum sögum, að þegar merkisberarnir 'fengu banasárið
í orustu, þá tvíhentu þeir merkisstöngina og skutu ihenni í völllinn,
svo að merkið stæði, þótt þeir féflu og ekki kæmi flótti í fiðið.
Þetta þékti Jón iheitinn Bjarnason, og hann gerði hið sama. Áð-
ur en hann féll, tvíhenti hann merkisstöng íslenzks þjóðernis og
skaut íhenni í völlinn hér hjá oss, svo að merkið stendur enn, þótt
hann sé fallinn.
Og þetta merki er Jóns Bjarnasonar skóli.
Séra Jón Bjarnason heitinn var búinn að starfa hér vel og
lengi að viðlhaldi íslenzkrar tungu, og hann vissi vel um erfiðlleik-
ana. Hann sá fram lí tímann, hann reiknaði ekki aðeins í árum,
heldur í öldum. Hann vissi, að þótt vér, sem nú lifum, gerðum
alt sem unt vaeri til að viðlhalda íslenzkunni á heimilum íslenzkra
manna í þessu landi, þá bar það ekki nægan árangur; hann vissi
um erfiðTeikana, og hann sá; að málinu var því aðeins borgið,
að einhverjir beittust fyrir því í framtiíðinni að Ihalda íslenzkunni
við. Hann sá, að skólinn gat verið vígi íslenzks þjóðernis í
Véstufheimi. Hann sá, að skólinn gat verið gróðrarstöð, sem
sendi íálenzk fræ út um alt landið, til að fegra og auðga gróður-
inn í hinum kanadiska þjóðlífs-akri. Hvað er betur fallið til að
bera íslenzk þjóðernis-'áhrif með oss inn í kanadiskt þjóðlíf en
einmitt slíkur íslenzkur, kanadiskur skóli, nógu 'íslenzkur til að
vekja ást á íslenzku máli og kenna það til hlítar nemendum skól-
ans, nógu íslenzkur til að vekja áhuga á íslenzkum bókmentum
og sögu, nógu íslenzkur til að eiga safn alls þess, sem íslenzkt er,
nógu íslenzkur til að hafa slík áhrif á nemendurna, að þeir beri
íslenzk áhrif með sér; hvar sem þeir færu, og um leið nógu kan-
adiskur til þess að fylgja þroska kanadisks þjóðlífs og hlúa að því
eins vel og alenskur skólli? Slíkur skóli þykist eg viss um að
hafi vakað fyrir Dr. Jóni Bjarnasyni, þegar hann sltofnsetti skól-
ann. Og eg dáist að hugsjóninni, framsýninni og framkvæmd-
inni. Því lengur, sem eg ihugsa um þjóðernismál vott, þéss bet-
ur sé éfe, hve miklu það.varðar iMenzka þjóðafbrotið hér, að Jóns
Bjarnasonar skóli blómgi'st og dafni. Framtíðaráhrif íslenzks
þjóðernis í Ameríku, beggja megin línunnar, byggjast á því, að