Nýjar kvöldvökur - 01.01.1917, Síða 44

40
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
fyrir því, hversu hin líkamlega sjón vor er afar
ófullkomin. Vér Iifum sem sé í heimi,sem vér
sjáum ekki nema örlítið brot af, eða með öðrum
orðum: sjáum aðeins tiltölulega örfáa hluti af
öllu því, sem er í þessum jarðneska heirni
vorum. Vísindin segja oss skýrt og skorinort
að til séu óteljandi lifandi smávaxnar verur til
dæmis gerlar og annað því um líkt, sem eru
smærri en svo, að augu vor geti greint þær.
Og þó stoðar ekki aj3 láta eins og þessar verur
séu ekki til. Vér verðum að kosta kapps um
að afla oss þekkingar á eðli þeirra og lífsskil-
yrðum, því að undir þeim er komin heilsa vor
og jafnvel líf vort hér í heimi. En skynjun vor
er einnig takmörkuð að öðru leyti. Vér getum
til dæmis ekki séð loftið sem vér öndum að
oss og umhverfis oss er. Skilningarvit vor veita
oss enga vitneskju um það, nema þegar það
er í hreyfingu og vér verðum fyrir þrýstingu
af því. Og þó er í því fólgið slíkt heljarafl, að
það getur fært stærstu hafskip í kaf og feykt
um stórhýsum. Vér þurfum því ekki langt að
leita til þess að ganga úr skugga um, að til
eru hlutir og öfl, sem dyljast augum vorum.
Og vér verðurn að varast þá alt cf almennu
villu að telja sjálfum oss trú um, að það sem
vér sjáum, er alt og sumt sem til er.
Rað mætti til sanns vegar færa að segja,
að meðvitund vor, það er að segja vér
sjálfir, séum lokaðir inni í húsi með örfá-
um gluggum á, og gluggarnir á húsinu því
eru skilningarvitin. Vér getum því horft í nokkr-
ar áttir, en svo eru aðrar sem vér sjáum ekki
í og vitum því ekki hvað gerist á þeim svæð-
um, sem liggja fyrir utan, ofan eða neðan skynj-
unarsvið þessara líkamlegu skilningarvita. Skynj-
un sú, sem vér nefnum dulskygni eða sálarsjón,
opna» oss nýtt skynjunarsvið, svo að vér sjáum
yfir meira svæði af umhverfinu Og þegar menn
verða dulskygnir, virðist þeim sem þeir sjái inn
í nýjan heim, en sannleikurinn er sá, að þeir
sjá aðeins meira af því, sem er og gerist í þess-
um gamla heimi. En þennan ósýnilega hluta
hans nefnum vér venjulegast annan heim eða
annað tilverustig.
Og hvað mundum vér sjá, ef vér litum inn
í þennan nýja heim? Vér skulum nú gera ráð
fyrir að einhver vinur vor væri nú alt í einu
horfinn inn í sálaijieima. Hvað mundi þá helzt
vekja athygli hans? Fljótt á litið sýndist hon-
um alt vera eins og hann hafði vanist því í
þessum heimi. Hann yrði ekki var við neinar
stórvægilegar breytingar á neinu. Og vér skul-
um nú athuga hvernig á því stendur, að menn
verða ekki undir eins varir við mikilvægar breyt-
ingar, er þeir flytjast yfir á hið annað tilveru-
stig. Vér getum þó ekki gefið hér fullnaðar-
skýringaj, því til þess þyrfti að rita allýtarlega
um sálarheima eðlisfræði. Alt efni sálarheima
greinist í mismunandi þéttleikastig, eins og efni
þessa heims. I5ar af leiðandi er í þeim það,
sem kalla mætti föst, fljótandi og loftkend efni.
Og allar efnistegundir æðri heima standa í nánu
sambandi við samsvarandi efnistegundir þessa
heims. Par af leiðandi mundi vinur vor horfa
á stofuþilin í herberginu, sem hann skildi við í
og sömuleiðis sjá þar húsgögnin. Auðvitað sæi
hann ekki hinar jarðnesku efnistegundir þessara
hluta, heldur efnistegundir þær, sem tilheyra
sálarheimum og eru í þessum hlutum; þær móta
einskonar eftirmyndir af hinum jarðnesku hlut-
um, og að sínu Ieyti eins og vatn í vatnsfyltum
þvottasvampi hefursömu lögun og hann. En ef
vinur vor athugaði hlutina vel og vandlega, mundi
hann sjá frumagnirnar í þeim á hraðri og sýni-
legri hreyfingu í staðinn fyrir ósýnilega hreyf-
ingu í jarðneskum hlutum. En þeir menn eru
tiltölulega fáir, sem athuga það vel og vand-
Iega, sem þeir sjá, og því er það, að margur
maður áttar sig ekki þegar eftir dauðann, að
nokkur breyting hafi orðið á högum hans. Þeg-
ar hann fer að svipast um, sér hann sama her-
bergið, sein hann var í og þá sem hann hef-
ur ef til vill elskað og standa nú við banabeð
hans. Menn hafa sem sé sálarlíkama í lifanda
lífi, og látinn rnaður sér sálarlíkama þeirra, þótt
hann hafi mist sjónar á hinum jarðneska líkama
þeirra. En smátt og sinátt kemst hann þó að
því, að einhver gagnger breyling hefur á hon-
um orðið. Til dæmis kemst hann að raun, um