Nýjar kvöldvökur - 01.01.1934, Blaðsíða 8

2
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
eyri, og telur hann hafa vakið hjá sér
dirfsku og sjálfstæði í andlegum efnum,
enda sjálfan ekki binda sér hugsana-
bagga sömu hnútum og samferðamenn.
Tvo veturna næstu las Guðmundur undir
gagnfræðapróf hjá séra Böðvari Bjarna-
syni á Rafnseyri og stóðst það við
Menntaskólann í Reykjavík vorið 1917.
Næsta vetur var hann í 4. bekk Mennta-
skólans, en sumarið þar á eftir vann
hann að blaðamennsku við »Fréttir«, með
Guðmundi skáldi Guðmundssyni. Byrjaði
síðan á 5.-bekkjar námi en hætti við það
til þess að taka við ritstjórn »Frétta« og
hafði hana á hendi unz blaðið hætti að
koma út.
Af kennurum Menntaskólans fékk
Guðmundur mestar mætur á Sigurði
Guðmundssyni, sem nú er skólameistari
Menntaskólans á Akureyri. En Sigurður
skólameistari er stílvandur og lætur sér
mjög annt um að nemendur nái persónu-
legu málbragði og rökfestu í málsflutn-
ingi. Telur Guðmundur sig um þau efni
hafa langt um fróðari frá hönum farið.
Annars telur Guðmundur, að á þessum
Reykjavíkurárum sínum hafi þcir helzt
örvað sig til ritstarfa Stefán skáld frá
Hvítadal og Jakob J. Smári, meistari í
norrænu, auk skáldnafnanna Guðmund-
ar Guðmundssonar og Guðmundar Magn-
ússonar. En meðal skólabræðranna munu
þeir hafa verið honum samrýndastir Jó-
hann skáld Jónsson, er dó á Þýzkalandi í
hitteðfyrra og Þórður Eyjólfsson, lög-
fræðirigur í Reykjavík, er var sambýlis-
maður hans.
Haustið 1919 tók Guðmundur við rit-
stjórn »Hænis« á Seyðisfirði og var við
hana þangað til haustið 1923. Meðan
hann var á Seyðisfirði kvæntist hann,
árið 1920, Kristínu, dóttur Jóns Jónsson-
ar að Hvanná á Jökuldal, fyrrverandi al-
þingismanns. Eiga þau hjón tvö börn,
Hrafn og Sigríði.
Um áramótin 1923—4 flutti Guðmund-
ur til Reykjavíkur og starfaði að þing-
skriftum um veturinn en að póstaf-
greiðslu um sumarið. En haustið 1924
flutti hann til Noregs og dvaldi þar til
vorsins 1927. Bjuggu þau hjón lengst á
Voss, en annars fór Guðmundur víða um
landið 1 fyrirlestrarerindum. Flutti hann
alls 410 fyrirlestra á þeim ferðalögum,
mest um íslenzk efni. Ennfremur skrif-
aði hann nokkuð í norsk blöð. Er það
engin smáræðis kynning, er frændur vor-
ir Norðmenn, leikir og lærðir, hafa af ís-
landi fengið við þessa starfsemi Guð-
mundar.
Vorið 1927 fluttu þau hjón heim og
dvöldu á Hvanná um sumarið. Um haust-
ið varð Guðmundur blaðamaður við Al-
þýðublaðið í Reykjavík og vann að því
starfi til hausts, 1928. Þá fluttist hann
til ísafjarðar og hefir dvalið þar síðan.
Veitti þingið 1928 sérstakan styrk til
Bókasafns Isafjarðar, að því tilskildu, að
Guðmundur yrði þar bókavörður. Tók
hann við starfinu um áramótin 1928—
1929. Þessa skilyrðisbundnu styrkveit-
ingu þingsins til Bókasafns ísafjarðar
ber tvímælalaust að skoða sem viður-
kenningu á skáldgáfu Guðmundar og
skilning á nauðsyn þess að hún fái sæmi-
lega notið sín.
*!•' *
Snemma beygist krókurinn til þess sem
verða vill. Guðmundur fer að skrifa sög-
ur þrettán ára gamall, en hafði þó ort
ljóð fyrir þann tíma. En hann hefir
skynsemi og þolinmæði til þess að bíða
prentunar á sögum sínum og ljóðum í
tíu ár. Fyrsta bókin, Blindslcer, »sögur,
æfintýri og ljóð«, kemur út 1921, á Seyð-
isfirði. Síðan rekur hver bókin aðra, með
nokkuð jöfnu millibili: Strccndbúar, smá-
sögur, 1923; Vestan úr fjörðvm (»Mela-
kongurinn«), skáldsaga, 1924; Veður öll