Nýjar kvöldvökur - 01.01.1929, Blaðsíða 29

NÝJAR KVÖLDVÖKUR
23
og margir eru keiparnir. Væri vel, ef
»Nýjar Kvöldvökur« yrðu nú undir nýju
stjórninni dugandi og þrautseigur and-
ófsmaður, sem ekki hræddist útsynninga
smámunaseminnar, klíkuháttarins, öf-
undarinnar og bakmælginnar.
II.
SKÁLDSÖGUR.
1. Tlieódór Friðriksson: »Líf og blóð«.
Theódór Friðriksson hefir þegar gefið út
margar bækur, sumar undir sínu eigin
nafni og aðrar undir dulnefninu Valur.
Hann mun ekki í æsku hafa átt mikinn
kost uppfræðslu, og ástæður hans hafa
jafnan verið þannig, að honum hefir
'staðið stormur í fang. Fátækt og erfið-
leikar margskonar hafa umsetið hann, en
svo hefir andlegt fjör hans verið mikið,
að ekkert hefir megnað að kefja það.
Hafa komið frá hans hendi ekki færri en
6 bækur.
Auðvitað bera bækur hans þess vitni,
hve aðstaðan hefir verið ill frá byrjun
á allan hugsanlegan hátt. En þær sýna,
að hann hefir heilbrigða sýn á menn og
málefni, er kjarkmaður og þorir að
vænta annars betra en þess sem er.
í sögunni »Líf og blóð« eru eftirtektar-
verðar, sannar og átakanlegar lýsingar.
En því ber ekki að neita, að minna verð-
ur úr efninu í höndum höfundar en vænta
mætti af byrjuninni. Fulltrúi gamla tím-
ans brestur of fljótt, til þess að nokkur
veruleg átök geti orðið. Sagan hefir og
lítið gildi sem lýsing á baráttu og sigri
verkamanna. Það dettur ekki ofan í hvert
kauptún gullfugl, er greiði úr öllum
vanda.... En hvað sem þessu líður, er
sagan fjörlega sögð og skemtilega, og
málið er gott og all þróttmikið.
2. Einar Þorkelsson: Hcigalagðarr.
»Hagalagðar« er þriðja bók Einars
Þorkelssonar. Fyrsta bók hans, »Ferfætl-
ingar«, er veigamesta bók hans. Þar er af
næmleik og karlmannlegri og einlægri
hluttekningu skýrt frá ýmsum dýrum, og
málið, sem er sérkennilegt og fornlegt,
verður þar samruna anda, efni og því
fólki, er við sögu kemur. Næsta bókin,
»Minningar«, er að ýmsu leyti síðri. Þar
kennir sumstaðar tilfinningavæmni, sem
hrífur ekki, en ergir. Málið á heldur ekki
eins vel við efnið, andann og persónurnar
eins og í »Ferfætlingum«.
»Hagalagðar« eru margar sögur, og er
óhætt áð segja, að bókin standi mjög að
baki hinum báðum. Engin sagan er góð,
en margar mjög lélegar, illa gerðar og
veigalitlar. Tilgerðin er víða sérstaklega
áberandi — og málið ankannalegt og
fornlegt. Sögurnar eru ekki svo innviða-
miklar, að þeim fari vel þungur og í-
burðarmikill búningur. Mér datt í hug
gaurinn í grýtunni, þegar eg bar málið
saman við söguefnin og meðferð þeirra.
Bókin endar á »lyktarorðum«. Finst mér
þetta nafn, sem höfundur hefir valið eft-
irmálanum, vera mjög á sama veg og
bókin öll. Af henni allri er megn þefur af
feyskju og myglu, eins og úr tómu,
feysknu og fornu keraldi.
3. Axel Thorsteinsson: »1 leikslok«.
í bók þessari eru margar og stuttar
sögur. Allar gerast þær í útlöndum og eru
minningar frá þeim tíma, er hofundur
var í her Bandamanna og skyldi klekkja
á Þjóðverjanum. Engin af sögunum er
tilþrifamikil, en allar eru þær mjög læsi-
legar. Þær eru blátt áfram sagðar og
málið gott •— og yfir stílinn bregður við-
kvæmniskendum og hugljúfum blæ end-
urminninganna. Er því stíllinn hlýr og
mjúkur. Sumurn persónum og atburðum
er svo lýst, að lesandanum festast í minni.
Bókin er því góð dægrastytting hverjum
og einum og betri en margt, sem meira
lætur yfir sér.