Nýjar kvöldvökur - 01.01.1929, Blaðsíða 31

NÝJAR KVÖLDVÖKUR
25
ingunni á Semingi í »Nágrönnum«, —
lengstu sögunni. Sá brestur er, þar sem
Semingur fyrir réttinum er látinn gera
grein fyrir, hvað honum gekk til að
drýgja glæp sinn. Er hvorttveggja, að
þetta er alveg óþarft lesandans vegna og
í ósamræmi við lyndi Semings... Byrjun-
in á »Hjónaskilnaði« er varla nægilega
stílföst, og endirinn mætti vera styrkari.
Aftur á móti eru samtölin í sögunni svo
lifandi sem framast verður á kosið, og
sagan er raunar öll hin skemtilegasta.
Nokkurn kvíðboga bar eg fyrir því, að
Brekkan mundi eftir margra ára útivist
verða málið erfitt viðfangs. Má og sjá
þess nokkur merki á sögum þessum, að
höfundurinn hafi ekki ávalt verið viss í
sinni sök, en yfirleitt er málið létt, eðli-
legt og fjölbreytt. Saga Brekkans, »Ferm-
ingarbarnið«, er birtist í »Nýjum Kvöld-
vökum«, ber þess og órækan vott, að ís-
lenskan ætli fyllilega við hann að kannast
og verða honurn Ijúf og eftirlát. Vil eg
óska þess, eftir lestur þessara sagna, að
Brekkan gefi oss kost á fleiri sögum úr
átthögum hans, sögum, sem eins og þess-
ar séu sagðar af þörf á að segja frá og án
tillits til tísku eða tildurs. — Að svo
mæltu býð eg Brekkan velkominn heim.
8. Jóhann Magnús Bjamason: »Haust~
kvöld við hafið«.
Síðan eg tók við bókavarðarstöðunni
hér á ísafirði, hefi eg komist að raun um,
að bækur einskis íslenzks höfundai' eru
lesnar eins mikið hér og sögur Jóhanns
Magnúsar Bjarnasonar, að sögum Guð-
mundar heitins Magnússonar undantekn-
um. Enda er það sannast mála, að þó að
mannlýsingar J. M. Bj. séu fæstar merki-
legar og sögur hans heldur léttvæg lista-
verk, þá segir hann oft vel frá og af fjöri
miklu, og honum er lagið að búa til eftir-
tektarverða. atburðarás. Nú hefir Ársæll
bóksali Árnason gefið út eftir hann bók,
er heitir »Haustkvöld við hafið«. Hefir
hún á sér öll einkenni fyrri bóka höfund-
arins, er skemtileg og aðlaðandi, en ekki
veigamikill skáldskapur.
9. Þorsteinn Erlingsson: »Málleys-
ingjar«.
Þorsteinn Erlingsson var á fyrstu
skáldskaparárum sínum ægilegur óeirð-
aj-seggu]- í augum flestra »rétthugsandi«
manna. Seinustu ár æfi sinnar var hann
eftirlætisskáld æðri og lægri, og enn eru
ljóð hans lesin meira en Ijóð flestra ann-
ara skálda. En fáir hafa vitað, að Þor-
steinn var ágætt skáld í óbundnu málí -—
en sú bók, sem hér er um að ræða, sýnir
glögglega ágæti hans sem æfintýraskálds.
Æfintýrin, sem eru í bók þessari, voru
birt í »Dýravininum«. Margir tóku eftir
þeim, en þess var ekki getið um hin
fyrstu þeirra, að þau væru eftir Þorstein,
og ma.n eg ekki til, að þess væri minst í
blöðum fyr en að honum látnum.... Og
hjá flestum mun æfintýraskáldskapur
hans hafa verið fallinn í gleymsku, þá er
bók þessi kom út.
Öll eru æfintýrin snildarlega skrifuð,
rnálið unaðslega mjúkt og fallegt og stíll-
inn hlýr og blandinn hreinni og væmnis-
lausri samúð. öllum atburðum er lýst
þannig, að þeir verða athylgisverðir, og
alt af hefir höfundurinn haft lag á að
láta sögurnar reka tilætlað erindi, án þess
að skáldskapartöfrarnir mistu máttinn.
Minnist eg þess vart, að eg hafi lesið
skáldrit, þar sem listin bíði jafnlítið tjón
við ákveðinn erindrekstur skáldsins og í
þessum æfintýrum Þorsteins. Munu þau
og hafa mikil áhrif um bætta meðferð á
skepnum. Hygg eg, að þau börn, er lesi
æfintýrin, muni lengst sinnar æfi búa að
áhrifunum frá þeim. Hafi Guðrún Er-
lingsson alúðarþökk fyrir útgáfu »Mál-
leysingja«, sem eru ekki aðeins góð bók
og holl, heldur og fallega útgefin.. . En
hverju sem andar frá Yztafelli, mun
4