Nýjar kvöldvökur - 01.01.1929, Blaðsíða 30

24
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
4. Kristín Sigfúsdóttir: »Gömul saga .
Síðai-i hluti »GamáiÍar sögu« kom út í
fyrra sumar. Fyrri hlutinn var hvergi
tiltakanlega tilþrifamikill, en sérlega
sléttur og feldur að máli, stíl, efni og efn-
ismeðferð — og í honum voru hnýttir
þeir hnútar, er gáfu ástæðu til þess að
ætla, að skáldkonan mundi nú taka á því,
í seinnihlutanum, er hún hefði til. En með
»Sögum úr sveitinni« hefir Kristín Sig-
fúsdóttir sannarlega sýnt, að hún á meiri
skáldanda og fastari listatök en koma
fram í þessum síðari huta »Gamallar
sögu«. Er það mála sannast, að Kristín
hefir herfilega brugðist þeim vonum, er
hún vakti í fyrrihlutanum. Með því að
láta Helga taka óskiljanlega skjótum og
greinargerðarlitlum sinnaskiftum og Ás-
laugu sálast, smeygir skáldkonan sér frá
listamannsskyldu sinni og opnar sér leið
að væmniskendum og »hjartahrærandi«
sögulokum. Veit eg, að skáldkonan klæð-
ist þarna þeim búningi, sem er mjög að
skapi þeim ótal mörgu á landi hér, er
bregða sér á mannamót í kærleiks- og
fyrirgefningarflíkum, keyptum á útsölu.
En þær flíkur fara sem kunnugt er bezt,
sem saumaðar eru eftir máli.... Og vænt-
anlega lætur Kristín Sigfúsdóttir ekki
blekkjast á skjalli og skrumi þeirra, er
aðeins líta á vörumerkið, en fer eftir sínu
eigin höfði eða hjarta um snið og sauma-
skap.
5. Stanley Melax: »Þrjár gamansögur«.
»Þessi litur, því er ver, þreifanlega
svíkur«. Og nafnið á bók síra Melax á
Barði svíkur sannarlega þreifanlega. Sög-
urnar eru alls ekki »gamansögur«, og
auk þess er ekkert gaman að þeim. Ber
alt til þess. Frásögnin er fjörlaus, sam-
tölin óhnittin og klaufaleg og persónulýs-
ingarnar tilþrifalausar. Efnismeðferðin
er og ótæk, og getur höfundur alls ekki
sýnt á átakanlegri hátt, hve ólistrænn
hann er, en hann gerir í annari sögunni.
Seinasta sagan er skárst skrifuð, en þar-
er botninn suður í Borgarfirði, alt óleyst
og í enga sérstaka átt bent athygli les-
andans. Það er óhætt að segja, að síra
Melax vanti vísifingur skáldsins, en þrátt
fyrir það geta hendur hans sómt sér vel
uppréttar til blessunar í íslenskri kirkju,
og skal eg þær eigi lasta.
6. Gunnar Benediktsson: Anna Sig-
hvatsdóttir.
Síra Gunnar í Saurbæ hefir ávalt ver-
ið dugnaðar- og áhugamaður, en mér
virðist honum ekki láta vel skáldsagna-
smíð. »Niður hjarnið« er deyfðarleg og
tilþrifalítil saga og »Við þjóðveginn« ó-
listræn og veigalítil sem skáldskapur, en
hinsvegar alláhrifamikil ádeila. »Anna
Sighvatsdóttir« tekur ekki fram fyrri'
bókum höfundarins. Þó að málið sé gott,
er frásögnin síður en svo hrífandi, og
engin persónanna festist í minni. Sem á-
deila er bókin of daufleg, köld og laus við
hnittni — og er fyrirlestrar höfundarins
eru bornir saman við þessa sögu hans, er
auðsætt, að hann tapar mjög á því að
klæða hugsanir sínar í skáldsögubúning.
7. Fri'ðriJc Ásmundsson Brekkan: Ná-
grannar«.
Fr. Á. Brekkan hefir dvalið mörg ár
erlendis, og skrifað hefir hann bækur á
dönsku. Hefir bókin »De gamle fortalte«
komið út í íslenskri þýðingu, og von mun
vera á »Ulveungernes Broder« á móður-
máli höfundarins.
En nú hefir Brekkan tekið sér bólfestu
á Akureyri, og í haust kom út eftir hann
bók, sem »Nágrannar« heitir. í bókinni
eru þrjár sögur. Þykir mér heldur lítið
koma til hinnar síðustu, en hinar þykja
mér stinga gleðilega í stúf við flest ann-
að, sem út hefir komið á árinu. Þær eru
hressilega sagðar — sagðar af sannri
frásagnargleði, og persónunum er lýst af
væmnislausri samúð og glöggri og heil-
brigðri athugun. Einn brestur er þó í lýs-