Sjómannadagsblaðið - 07.06.1970, Side 44
sem sat skjálfandi aftur í stærri björgun-
arbátnum, heyrðist tauta: „vesalings fólk-
ið, þið deyið aðeins á undan okkur.“
Æðisgengin örvilnun greip um sig meðal
farþeganna um borð, þegar skipið allt i
einu seig niður af ísjakanum, hristist og
nötraði stafna á milli og bógur þess seig
dýpra og dýpra i ískaldan sjóinn. Með
snöggu handtaki hjó Holmes háseti í sund-
ur fangalínu stærri bátsins og bátamir
hurfu hægt út í þokuna, sem umlukti
skipið, sá minni steypandi stömpum, hinn
rambandi á bæði borð af þunganum. Að
lokum heyrðist eins og örvæntingarfull
stuna út úr þokunni, síðan þögn! Bátamir
vögguðu í öldubroti, William Brown var
sokkinn!
Alla nóttina rak bátana í sjónmáli hvors
annars og Harris skipstjóri var enn ekki
ákveðinn, hvort reyna ætti að ná til Cape
Race á Nýfundnalandi, sem var í um 200
mílna fjarlægð til vesturs, eða að láta
berast suður á bóginn, þar sem von var
meiri skipaferða. — Kl. 5 um morguninn
nálguðust bátamir hvor annan. Harris
skipstjóri talaði mjög lágt við Rhodes,
rétti honum kort og sextant, sem hann tók
treglega við, en ítrekaði við skipstjórann
að taka nokkra farþega úr stærri bátnum.
En Harris skipstjóri neitaði því.
„Við höfum engin segl,“ hvíslaði Rhodes
ákafur, „báturinn er flóðlekur og svo hlað-
inn og þungur í sjónum, að illmögulegt er
að stjórna honum. Við verðum að gera
einhverjar ráðstafanir, — varpa hlutkesti.
Er þér ljóst, hvað ég á við?“
„Já, hvað?“
Harris skipstjóri starði fjarrænum aug-
um á stýrimann sinn og sagði: „Aðeins —
sem neyðarúrræði, Rhodes." Harris sagði
Rhodes að þeir skyldu fylgjast að upp að
strönd Nýfundnalands, gaf hásetunum fyr-
irmæli um að hlýða Rhodes afdráttarlaust,
og skipaði síðan hásetum sínum að róa og
hvarf út í þokuna.
Finnski hásetinn Holmes fór úr jakka
sínum og rétti konu í bátnum, aðrir há-
setar fylgdu fordæmi hans og gerðu slíkt
hið sama. Síðan tóku þeir að róa. Farþeg-
arnir jusu. Köld hafgolan að leik við und-
irölduna var ekki nógu sterk, til að dreifa
þokunni, sem umlukti þá. Rhodes stýri-
maður sat þögull í skutnum. Enginn sagði
neitt.
Holmes háseti útbjó „segl“ með ári og
vattteppi, en það gerði lítið gagn. Fyrsti
dagurinn fór að mestu í að róa, ausa og
biðjast fyrir. Nóttin var hræðileg.
Það fór að rigna með vaxandi vindi. Há-
setar hættu að róa, en tóku til við austur-
inn. Rhodes rauf þögnina einu sinni, er
hann spurði Holmes, hvort hann gæti
stýrt. Þegar hann kvað svo vera, lét Rhod-
es hann taka við stýrinu.
Það rigndi eins og hellt væri úr fötu,
og vatnið náði upp undir borðstokk, allir
kepptust við að ausa nema Rhodes aðfram
komnir af kulda og vosbúð. Þegar hann
sá, að ekki hafðist undan, þreif hann blikk-
krús og fór að ausa. Hann hamaðist við
eins og óður maður í tvær klukkustundir,
en þegar hann sá að austurinn var ár-
angurslaus, kastaði hann krúsinni úrvinda
frá sér og hrópaði í örvæntingu: „Þetta
gengur ekki. Guð hjálpi mér! Hásetar,
léttið bátinn!"
Oll andlitin náföl og blaut störðu skelf-
ingu lostin á hann augnablik, þegar annað
hróp dró að sér athygli þeirra, og hin ör-
væntingarfulla skipun Rhodes gleymdist.
Neglan í bátnum hafði losnað úr neglu-
gatinu og sjór flæddi inn..
Holmes háseti greip exi í flýti, hjó til
aðra neglu, kom henni í gatið og skipaði
að halda áfram austrinum. En það rigndi
látlaust, og stöðugt hækkaði sjórinn í
bátnum, hvernig sem hamast var.
Aftur rauf Rhodes þögnina, og austur-
inn stöðvaðist ósjálfrátt Rödd hans var nú
ekki eins ofboðskennd og áður, en undar-
lega hljómlaus og ósveigjanleg: „Piltar!
Þið verðið að byrja! Gerið skyldu ykkar!“
Holmes klöngraðist með erfiðismunum
aftur í og þeir Rhodes töluðust við í hálf-
um hljóðum. Holmes kinkaði kolli lítil-
lega, tróð sér síðan fram eftir bátnum, þar
sem matsveinninn, svertingi að nafni
Murray, jós enn af ákafa, hvíslaði að hon-
um, en Murray yppti öxlum og hrissti
höfuðið. „Komdu!" sagði Holmes svo allir
heyrðu, „það verður að gerast.“ Murray
hlýddi, og þeir mjökuðu sér fram í bát-
inn, að farþeganum Owen Riley, sem star-
andi augum sá þá stefna á sig.
„Stattu upp, Riley.“ Riley greip bólgn-
um höndum um borðstokkinn og starði á
Holmes orðlaus. „Vinsamlegast standið
upp, hr. Riley."
„Stattu upp maður,“ sagði Murray lágri
röddu.
Riley hrissti höfuðið, en hreyfði sig ekki.
Holmes þreif til hans og reyndi að draga
hann á fætur.
„Isabel, hjálpaðu mér!“ hrópaði Riley, en
það var dóttir hennar sem Holmes hafði
bjargað á síðustu stundu frá sökkvandi
skipinu. „f guðs nafni, biddu þá að hlífa
mér.“ Kvenfólkið greip höndum um andlit
og grét. Karlmennirnir störðu þegjandi á
Murray, er hann reif Riley lausan, þar
sem hann hélt dauðahaldi í borðstokkinn,
en honum tókst að grípa dauðahaldi utan
um Holmes og hrópaði: „Frú Edgar, frú
Edgar! Segið þeim að hætta þessu!“ —
Murray tókst að skilja mennina að, og
hélt höndum Rileys, en Holmes þreif í
belti hans að framan og aftan, lyfti honum
upp fyrir borðstokkinn og fleygði honum
æpandi í sjóinn.
Hásetarnir réru í ofboði í burtu, ára-
glamrið, grátur og kvein farþeganna yfir-
gnæfði neyðaróp mannsins.
„Guð minn góður! Ég á konu og þrjú
börn, hlífið mér þess vegna!" — George
Duffy, sem lá í hnipri frammi í bátnum og
hafði þaðan horft á Riley drukkna, fann
að gripið var í sig og honum lyft upp.
„Látið mig vera.“
„Það er tilgangslaust, Duffy, þú verður
að fara líka.“ Með útrétta handleggi, til að
taka af sér höggið, steyptist hann í sjóinn.
Charles Conlin hafði setið við hhð
Duffys. Þegar hann fann hönd Holmes
grípa í axlir sér brosti hann blíðlega, til
að koma sér í mjúkinn hjá honum, og
sagði vandræðalega: „Ég er viss um að þú
hlífir mér, vinur.“
„Jú, Charles, þú verður að fara líka.“
Næstum afsakandi, og án frekari mót-
spymu, fleygðu þeir honum fyrir borð.
Þegar Holmes ætlaði að grípa í James
Black, sem hélt utan um konu sína, kall-
aði Rhodes hásri röddu, þar sem hann sat
við stýrið: „Nei, láttu hann vera, ekki að-
skilja hjón!“ Holmes starði á stýrimann-
inn um stund, yfir axhr örvæntingarfulha
farþeganna, gegnum rigningarúðann, og
snéri sér síðan að James McAvoy.
„Bíðið!" æpti McAvoy. „Veitið mér fimm
mínútur til að biðjast fyrir!" Óþolinmóður
fór Holmes að toga í manninn, en Murray
lagði svarta hönd sína á brjós^ honum og
beið. Þegar tíminn var útrunninn stóð Mc
Avoy skjálfandi á fætur og kastaði sér út-
byrðis. Hann synti einbeittur frá bátnum
og hvarf fljótlega.
„Holmes! Piltar! Ef þið hlífið mér til
morguns, fáið þið fimm pund!“ kallaði
Francis Asken milli systra sinna, sem
héldu í hann dauðahaldi.
„Við erum ekki að biðja um peninga!“
„Hlustið á mig!“ sagði Francis, „ef okk-
ur hefur ekki borizt hjálp við dagsbirtu í
fyrramálið, vörpum við hlutkesti, og ef það
fellur í minn hlut, varpa ég mér útbyrðis
með glöðu geði.“
An þess að svara togaði Holmes Asken
á fætur, en Murray losaði tök ofsahræddra
systranna eins gætilega og unnt var. A
meðan Hobnes var að koma Asken út fyr-
ir, rifu systumar sig lausar úr greipum
Murrays og köstuðu sér eftir bróður sín-
um, sem þær höfðu ákveðið að fylgja í
dauðann.
Holmes og Murray fikruðu sig aftur
eftir bátnum, John Welsh, Robert Hunter,
Tomas Nugent, James Todd, John Wilson,
James Smith og Martin McAvoy urðu að
fara fyrir borð og drukkna áður en Holm-
es væri ánægður með hleðslu bátsins.
Þótt báturinn færi betur í sjó í öldunni,
sem fór minnkandi í birtingu, henti Holm-
es enn einum fyrir borð, Hugh Keegar,
asamt tveim öðrum, sem höfðu falið sig,
30 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ