Sjómannadagsblaðið - 07.06.1970, Síða 38

Línuveiðarinn Sigríður.
JÓN PÉTURSSON
Jón Pétursson er fæddur að Nýjabæ
á Seltjarnamesi, sonarsonur Þórðar í
Gróttu, sem mikil ætt er komin af, sjó-
menn margir, þar á meðal þeir bræður
Guðmundur á Skalla og Jón Otti.
-—- Skrýtinn karl þessi afi minn, segir
Jón og gengur að stækkaðri mynd af
Þórði, mikilúðlegum karli með kinn-
skegg að hans tíðarhætti.
... Hann var tvíkvæntur og átti sex
börn með hvorri konu, fjóra drengi og
tvær telpur, og skírði börn síðari kon-
unnar öllum sömu nöfnum og börn fyrri
konunnar. Margt af afkomendum Þórð-
ar fór til Ameríku ...
Ég var þriggja ára, þegar ég fluttist
hér inn í Reykjavík. Faðir minn keypti
lítið hús, sem kannski stendur enn, á
horni Klapparstígs og Lindargötu — í
því húsi ólst ég upp. ... Sem strákur var
ég sendill í Smjörhúsinu, því var stjórn-
að um tíma af danskri konu -— mestu
myndarkonu, en eitt sinn, þegar ég var
sendur heim til hennar einhverra er-
inda, kom ég að henni látinni í rúmi
sínu. ... Þetta var svo óvænt og óhugn-
anlegt ,að það brenndi sig fast í barns-
vitund mína. ...
Þegar ég var að alast upp var hér
lítið um vélsmiðjur, en þó komst ég ein-
hvern veginn í smiðju til Gunnars
Filuppussonar á Vesturgötunni, og var
stundum lánaður frá þeirri smiðju, sem
kyndari eða vélamaður, en ég var fljótt
laginn við vélar. ... Ég var um tíma
24 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
kyndari á Skúla fógeta eldri og fór af
honum, minnir mig, túrinn áður en
hann fórst á tundurdufli við England
i ágúst 1914. Ég var líka um þetta leyti
kyndari um tíma á Kólumbusi, 400
tonna skipi, sem sigldi hér í kringum
landið og út. Á þessu skipi hef ég nú
líkast til séð hann einna svartastan. Við
lentum í ofsaveðri út af Horni og klaki
hlóðst á skipið, við fengum á okkur mik-
inn brotsjó ,sent tók af skorstein og
björgunarbátana, lagði skipið á hliðina,
og það rétti sig ekki. Ég var staddur
niðri í vélarrúminu og það var engin
leið að komast niður til mín — þeir
fíruðu mat niður um þann loftventil-
Jón Pétursson.
inn, sem eftir var. Ekki gat ég lensað
skipið og sjór féll því inn í ketilinn
slagsíðumegin, en ég gat haldið uppi
dampi á hinum katlinum og á honum
dóluðum við á hliðinni alla leið til Þing-
eyrar og vorum 2 sólarhringa, ég var
þarna einn niðri allan tímann. Þegar
inn til Þingeyrar kom, varð ljóst að
skorsteinninn var enn fastur við skipið,
dinglaði undir sjávarmáli í keðjum, sem
á honum höfðu verið. Guðmundur á.
Þingeyri lappaði upp á skemmdirnar,
svo að við gætum haldið áfram til
Reykjavíkur. Ég fór svo út til Danmerk-
ur með Kolumbusi og þar var hann tek-
inn í viðgerð — ég veiktist af lungna-
bólgu við að hreinsa katlana, það var
rnjög kaldsamt verk að vetrarlagi. Ég lá
eina þrjá mánuði þarna úti en Kólum-
bus ‘fórst á tundurdufli og með honum
kyndarinn, sem kom í minn stað.
1917 var ég lánaður úr smiðjunni til
að sækja Ingólf, 57 tonna bát, sem Loft-
ur Loftsson í Sandgerði var að kaupa.
Við lögðum af stað í apríl og komumst
klakklaust til Danmerkur, þar var þá
margt af skomum skammti eins og jafn-
an er á stríðstímum, en okkur tókst að
búa vel um okkur, tókum heila villu á
leigu og lifðum í vellystingum pragtug-
lega og fannst okkur ekki af veita, því
að við myndum eiga erfitt verk fyrir
höndum að koma bátnum heim yfir
styrjaldarsvæðið. ...
Báturinn var smíðaður í Korsö, en
þegar að því kom að sigla honum heim,
áttum við að fara fyrst til Kaupmanna-
hafnar og lesta þar járn, stál og mat-
vöru. Með okkur um borð á leið til
Hafnar var maður, sem kallaður var
„montör", eða vélaeftirlitsmaður, af því
að þetta var reynsluferð skipsins. Ekki
byrjaði reisan vel, við náðum ekki að
starta vélinni á loftinu og þegar það var
búið sagði montörinn, að ekki væri um
annað að ræða, en bíða og láta hlaða
loftkútana, hann var tregur til að fara
karlinn — ég var ekki á því, enda ekk-
ert hræddur við vélar í þessa daga —
ég setti í gang á svinghjólinu, en hún
snerist öfugt hjá mér — ég lét hana
snúast þannig meðan ég dældi inn á
loftkútana — svo losaði ég um olíu-
verkið þannig að hún missti olíu andar-