Sjómannadagsblaðið - 07.06.1970, Qupperneq 52

ómetanlegar. Hvernig átti hann svo að koma þessum
upplýsingum í nothæft form?
Hann vann fram á nótt, sólarhring eftir sólarhring
og vinzaði úr það, sem gagnslaust var í þessu safni upp-
lýsinga, en hafði jafnframt ákveðið plan í huga sem
hann hafði lagt, þegar hann var foringi á Falmouth.
Það er ekki ólíklegt að hann hafi fengið hugmyndina
á einhverri af hinum löngu næturvöktum á siglingunni
þegar vindar og straumar báru hann af leið. Hann hugs-
aði sér að búa til kort fyrir sjófarendur yfir strauma
og vinda hafsins og sína árstíðabundið ástand þessara
krafta á hinum ýmsu hafsvæðum. Nú hafði hann fyrir
framan sig safn uppýsinga, sem gátu orðið honum að
liði.
Til þess að bæta í safn eldri upplýsinga, lét hann út-
búa eyðublöð fyrir skipstjórnarmenn til að fylla út.
A þessi upplýsingaform gerði hann ráð fyrir að skip-
stjórar skrifuðu niður hvernig vindum og straumum
hefði verið háttað á ferð þeirra og ýmsar aðrar upplýs-
ingar um siglinguna. Þessum formum áttu þeir síðan
að skila að ferð lokinni til siglingadeildarinnar, sem
síðan ætlaði að bera þessar upplýsingar saman við þær,
sem fyrir voru í gamla safninu.
Ekki gáfu viðbrögð skipstjómarmanna Maury ástæðu
til bjartsýni. Honum var sáralítið anzað, en hann hélt
samt ótrauður áfram, þó að hann fengi í rauninni mjög
litla aðstoð og enginn rétti honum hjálparhönd.
Það tók fimm ár að fullgera hið rfæga og fyrsta vinda-
og straumakort, sem bar nafnið: „Vindar og straumar
á Norður-Atlantshafi“, og var útgefið 1847. Síðan fylgdu
í kjölfarið álíka kort yfir Suður-Atlantshafið, Kyrra-
hafið og Indlandshafið.
Maury trúði svo hiklaust á þessi verk sín, að hann
prédikaði fullum rómi, að notkun þessara korta gætu
stórlega stytt siglingatíma skipa milli staða á þessum
hafsvæðum. Það tók ekki skipstjórana á klipper-
skipunum langan tíma að komast að raun um, hversu
rétt þessi skoðun hans var. Ef tekið er dæmi af leið-
inni New York fyrir Hornhöfða og til San Francisco
þá var það svo, að fyrir daga Maurys tók þessi ferð
allt að sex mánuðum eða jafnvel lengur. Ef höfð var
hliðsjón af kortum Maurys á siglingunni styttist tím-
inn um helming, hvorki meira né minna. Annað gott
dæmi um tímasparnað við siglingu eftir kortum Maurys,
var leiðin frá Bretlandi til Ástralíu fyrir Góðrarvona-
höfða og sömu leið til baka.
Það var hagstætt að sigla fyrir Góðravonahöfða frá
Bretlandi til Ástralíu, því að þá höfðu menn not af
austannvindunum, en eins og Maury benti á var baka-
leiðin miklu fljótfarnari, ef siglt var fyrir Hornhöfða
í Ameríku. Þá var hægt að nota vestanvindinn í „belti
hinna æðandi vinda“ (the roaring forties, beltið milli
39—50 breiddargráðu) og spara sér mikinn tíma. Tíma-
sparnaðurinn reyndist um 50 dagar og það heyrði til
38 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
undantekninga að klipper þyrfti að hagræða seglum
í þá sautján eða átján daga, sem siglingin frá Tasmaníu
og fyrir Horn tók þá.
Þessi raunhæfi árangur auðveldaði Maury starfið.
Hann þurfti ekki lengur að dekstra trega skipstjóra
um upplýsingar. Nú tóku eyðublöðin að streyma inn
vandlega útfyllt og það sem meira var, að þetta starf
hans sparaði skipseigendum milljónir dollara, og þeir
gerðu sér það fyllilega ljóst, hver hlutur Maurys var,
og samtök skipaeigenda í New York færðu honum að
gjöf 5 þúsund dollara. Menn bjuggust þó máske enn
síður við þeim árangri, sem næst kom í ljós af rann-
sóknum Maurys og birtist í lítilli svartri bók. Innihald
þeirrar bókar voru upplýsingar fyrir skipstjórnarmenn
um, hvernig ætti að nota kortin hans og halda rétt
leiðarbækur, en hún innihélt einnig fleiri mikilsverðar
upplýsingar, sem mega kallast upphafið að stofnuninni
Hydrograph Offices Sailing Direction (Haflýsingar-
stefnan), sem gaf út mjög nytsamar bækur um það,
sem vitað var um hinar ýmsu hafnir heimsins og hættu-
svæði fyrir sjófarendur.
Næsta afrek Maury kom óvart líkt og af tilviljun —
eða var það tilviljun? Hann lá þungt haldinn skömmu
eftir 1850 og sonur hans las fyrir hann úr biblíunni,
— „fiskar sjávarins og hvaðeina annað ferðaðist eftir
götum sjávarins“. Af lestri þessarar setningar fékk
hann hugmynd. Hví ekki að leggja götur fyrir skipin
yfir Norður-Atlantshafið, þar sem alltaf voru að verða
árekstrar?
I nánu samstarfi við F. B. Forbes í Boston og skipa-
tryggingafélög í New York byrjaði Maury að leggja
drög að beztu leiðunum yfir Atlantshafið og notaði til
þess hið mikla safn upplýsinga, sem hann hafði komið
sér upp. Hann vann nú úr þessu upplýsingasafni sínu
um vinda og strauma, og reiknaði út hagstæðustu leið-
irnar yfir þetta fjölfama haf. Fyrst vesturleiðina að
norðan og síðan austurleiðir að sunnan. Til öryggis
hafði hann hverja leið um tuttugu mílna breiða og
sextíu mílur á milli þeirra. Enn einu sinni hafði hann
gerzt brautryðjandi og enn þann dag í dag eru þær
leiðir farnar, sem hann valdi.
Maury gerði margt annað, sem samtíðinni kom vel,
svo sem skrá yfir 100 þúsund stjörnur, en mesta tillag
hans auk þess, sem að framan er nefnt, er þó senni-
lega bók sú sem hann gaf út 1855 og fjallaði um haf-
mælingar almennt, og er það fyrsta verk sinnar teg-
undar á enska tungu. Þetta starf hófst í rauninni árið
1849, þegar Maury lét sér til hugar koma að kort-
leggja hafsbotninn. Bandaríski flotinn tók til að leggja
honum ákaft lið við framkvæmd þessarar hugmyndar
og skipaði öllum skipum í flotanum að hjálpa til við
þessar mælingar og lagði jafnvel til þrjú skip sérstak-
lega til þess starfs. Af hinum mikla fjölda dýptarlóðn-
inga, sem safnað var á fjórum árum var Maury fær