Sjómannadagsblaðið - 01.06.1992, Blaðsíða 91

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
89
Reykjavíkur og Hafnarfjarðar þjóð-
hátíðarsumarið 1874.
Dag þann, sem kóngurinn kom til
Hafnarfjarðar, voru vegagerðar-
menn að vinnu sinni. Þegar þeir sáu
til ferða konungs og fylgdarliðs hans,
röðuðu verkamennirnir séu upp báð-
um megin vegar og heilsuðu og fögn-
uðu konungi. Konungur stöðvaði
hest sinn milli raða verkamanna, tók
nokkrum sinnum handfylli af silfur-
mynt úr vösum sínum og stráði á veg-
inn. þar sem hann var sléttur. Þegar
konungurinn hélt ferð sinni áfram,
varð nokkur handagangur við að ná í
eitthvað af aurunum, sem meira var
til minningar heldur en til nota. (Þeir
lytu ekki að þessu núna Hafnfirðing-
arnir Á.J.).
Frá þessu sagði mér skömmu eftir
aldamótin einn verkamanna vegar-
ins. Maður þessi var ágætlega greind-
ur, heiðursmaður og sannorður. Ég
hef því ekki efazt um sannleiksgildi
þessa atviks.
Að lokinni þessari vegabót hélt
Zimsen verkamönnum og verkstjóra
rausnarlega veizlu.
Eitt, sem Zimsen tók upp og var
áður og síðar algjörlega óþekkt í
Hafnarfirði, var, að á haustin, þegar
sumarvinnu verkafólks úti við var
lokið, bauð hann öllu verkafólki,
sem hjá honum hafði unnið, og
sennilega einhverjum fleiri, á sam-
komu í stóru og rúmgóðu pakkhúsi.
Þarna voru ýmis skemmtiatriði, sem
Zimsen var sjálfur lífið og sálin í.
Zimsen var hinn mesti gleðimaður
og kunni að skemmta fólki með
margs'konar leikjum og ýmsu þar
áður óþekktu. T.d. var Zimsen vel
hagmæltur og orti þá ýmist á dönsku
eða íslenzku. Veitingar voru þarna
miklar og vitanlega gefnar af honum.
Var þar kaffi og brauð, eins og hver
vildi hafa, svo og púns handa þeim,
sem það vildu.
Heldur mun Zimsen hafa verið
það til angurs, ef menn gættu ekki
nokkuð hófs í víndrykkju, þar eð
sjálfur var hann hinn mesti hófsmað-
ur á vín og gerði víni yfirleitt lítil skil
og fór vel með það á allan hátt. Sam-
komur þessar voru ávallt nefndar
„Pakkhúsböll“, þar eð allmikill tími
skemmtunarinnar fór í dans.
Það var haft á orði í Hafnarfirði,
að unglingsmanni, sennilega einum í
verkafólkshópi Zimsens, hafi á einu
pakkhúsballinu þótt púnsið helzt til
gott, líklega lítt vanur þeim drykk,
og endaði með því, að hann sofnaði,
en nú mundi sagt, að hann hefði dá-
ið. Þetta mun Zimsen hafa þótt leið-
inlegt og bað menn bera manninn
heim. Þegar mennirnir hefja mann-
inn á loft, raknar hann nokkuð við og
segir: „Berið mig þangað, sem púns-
ið er“. Varþetta lengi haft að orðtaki
í Hafnarfirði.
Þjóðhátíðarárið 1874 voru þjóðhá-
tíðir haldnar víða um landið og má
lesa um þetta nokkuð í bókinni
„Þjóðhátíðin 1874“. — Hafnfirðing-
ar höfðu einnig sína þjóðhátíð, sem
haldin var á Hvaleyri 22. ágúst 1874.
Aðallega mun það hafa verið Krist-
ján. Zimsen kaupmaður, sem kom
þeirri hátíð á stað og stjórnaði þar,
og var þar líf og sál, svo sem á öllum
skemmtunum og mannfundum.
Hann var alls staðar hrókur alls fagn-
aðar, hvar sem hann kom.
Auk ýmissa starfa, sem hlóðust á
Zimsen í Hafnarfirði í þarfir hrepps-
ins, var þó eitt og annað, sem hann
hafði á prjónunum, er hann ætlaði að
koma í framkvæmd fyrir kauptúnið,
en vera hans þar entist ekki til að
koma því öllu fram. Svo að nokkuð
af því sé nefnt, ætlaði hann að gera
Hörðuvelli að útisamkomu- og
skemmtistað kauptúnsins. Hann lét í
því skyni smíða fallega brú á lækinn á
móts við vellina neðarlega. Hann lét
slétta neðsta hluta vallanna og hlaða
allmikinn grjótgarð vestan við þá
flöt, og náði sá garður út í lækinn.
Þannig ætlaði hann að slétta mest af
völlunum, bæði til ræktunar og fólki
til skemmtunar.
Zimsen var öðlingsmaður í hví-
vetna, framfara- og hugsjónamaður,
kom alls staðar fram til góðs og ást-
sæll meðal Hafnfirðinga.
Kristján Zimsen hafði brátt fleira
með höndum í Reykjavík heldur en
verzlun. Hann gerðist brátt aðal-
konsúll Frakka, sem var umfangs-
mikið starf, þar eð Frakkar sóttu á
þeim árum mikið til íslandsmiða.
Hann hefur einnig fljótlega af-
greiðslumaður Sameinaða gufu-
skipafélagsins danska, sem hélt uppi
aðalsiglingum til landsins um langan
aldur. Zimsen andaðist í Revkjavík
1908.
A
A Briemsplássi
Þegar sögumaður okkar hafði
skoðað sig um á göngu sinni um
Linnetspláss og Zimsenspláss, en svo
var svæði það nefnt, sem var milli
verzlunarhúss Zimsens og sjávar og
var allstórt í tíð Zimsens, hélt hann
vestur á vestasta og síðsta plássið.
Það tók hann fáar mínútur að
ganga vestur með húsaröðinni, þar
til hann kemur á Briemsplássið og
þar með á hlað hins forna býlis Akur-
gerðis. Lengi fram eftir, jafnvel allt
til síðustu aldamóta, nefndi fólk,
einkum úr Vesturfirðinum, stað
þennan venjulega með nafni hinnar
fornu jarðar; og elztu menn þess tíma
vildu benda á, hvar bæjarhúsin hefðu
verið. Með nýju fólki og nýjum tíma
féll þetta úr málinu, og mér finnst
leitt til þess að vita, að Hafnfirðingar
skuli ekki hafa haldið þessu forna
nafni við á einhverjum bletti eða
götu þar í vesturbænum.
Akurgerði er allforn verzlunar-
staður, og sátu þar löngum erlendir
(danskir) kaupmenn, og koma þar
ýmsir við sögu. Þarna voru svo-
nefndu selstöðuverzlanir. — “
Saga Akurgerðis kemur fram á
öðrum stað í blaðinu, þar sem segir
frá Bjarna Sívertsen og Knudtzons-
verzlun. Gunnlaugur E. Briem var
síðasti verzlunarstjóri Knudtzons-
verzlunar eða frá 1885 þar til hann
lézt 1897 og Knudtzonsverzlun var
hætt. Samkvæmt því, sem Ólafur
segir hlaut Briemsnafnið á síðasta
tug aldarinnar af þessum síðasta
verzlunarstjóra, sem var vinsæll
maður. Áður hafði það verið kennt
við Bjarna Sívertsen og síðan Knudt-
zon. Eftir nokkur eigendaskipti
keypti Brydeverzlun Akurgerðis-
eignina 1901, og rak þar mikla verzl-
un og skútuútgerð í áratug eða fram
til 1910 — þá er og það um Akurgerði
að segja, í raun voru allar nefndar
verzlanir í Akurgerðislandi, þar sem
það náði inn að Hamarkotslæk, en
eins og fram kemur hjá Ólafi miðar