Eimreiðin - 01.04.1925, Blaðsíða 11

E'MREIÐIN
NÝNORSKT MÁL OG MENNING
107
i 0 e2r' vakningu á öllum sviðum. Kristófer Janson skrifaði
®ndalífssögur sínar í anda Björnsons, og svo sté Garborg
haf11 kaii merki málsins í blöðum og bókum. Síðan
aJ3°krnentirnar orðið meiri og margvíslegri með hverju ári.
^ elögum þeim, sem sérstaklega hafa verið stofnuð til að
riast fyrir nýnorsku máli og bókmentum, má nefna »Det
starf ^ Samia9ei<!: °9 ^Noregs mállag«. Hafa þau unnið mikið
ar ekki sízt hið fyrra, sem gefið hefur út norrænar bók-
lr og framandi á nýnorsku máli.
lífiðn komst meira og meira inn í stjórnmála-
fund ^3r vi^iækari og víðtækari áhrif. Vinstrimenn
. u’ að hún var af sömu rótum runnin og frelsisþrá og
8B •ífðidðnaim þjóðarinnar, fundu að hún fól í sér fremur
0 eríru uppfylling vonanna um frjálsa og sérstæða, mentaða
ramsækna norska þjóð. Jón Sigurðsson Norðmanna, Johan
^errii maiið að einu af aðaláhugamálum flokksins.
m-l. ^885 kom hann á fullu jafnrétti nýnorskunnar við ríkis-
fylk' - ^an keiur uorskan farið sigrandi sveit úr sveit og
uín' W ^1’ og alls staðar hafa dáð og dugur gróið á veg-
. kennar. Mörg hundruð skólahéruð og kirkjusóknir hafa
^ a° dönskunni, en valið norskuna. Sálmar Blix, er síðar
9etið, eru nú sungnir hvern virkan dag í fjölda mörgum
stól Um kirkium‘^ Biblían er lesin á norsku, og á biskups-
sem m SU'a menn eins °2 Björgvinjarbiskupinn Hognestad,
. Vart mun sagt hafa danska setningu á æfi sinni. Og
ska°^US ^Je^svl^’ sa sem íslendingum er að góðu kunnur,
aPaði norskt lagamál, sem þykir bera af kancellístílnum gamla,
° sem gull af eiri.
til ^ kiaða, bóka og félaga, er beinlínis hafa verið stofnuð
hef auka ve^ nýnorskunnar> er það einkum tvent, sem unnið
lö maikreVbn9unni mest gagn. En það eru ungmennafé-
^j1 °9 lýðháskólarnir.
ngmennafélögin hafa beitt sér fyrir því þjóðlega á ýmsum
m- f*au vinna að útbreiðslu nýnorskra blaða og bóka,
-^J^Jyrirlestrarstarfsemi, iðka þjóðlegar íþróttir og »klæða«
þar er aö koma út sálmabók, sem í eru eingöngu sálmar á nýnorsku.
Haii/J þÝðin3ar á sumum beztu sálmum Matthíasar Jochumssonar og
Sríms Péturssonar. Hefur Anders Hovden þýlt. G. G. M.