Eimreiðin - 01.04.1925, Blaðsíða 72

168
FERÐ UM MIÐSVÍÞJÓÐ
EIMREIÐIN
að lóni einu miklu. Er trjástofnunum fleytt þangað beint ur
fljótinu og geymdir þar. Liggja margar rennur út í lónið fra
fyrstu hæð verksmiðjunnar, en botn þeirra er lagður keðjumi
sem flytja alt, sem í þeim lendir, upp í verksmiðjuna.
Þar inni standa 8 sagir samsíða, hver með 7—9 blöðunÞ
og fletta þær álnargildum stofnunum sundur með ganghraða.
Tveir menn taka yztu fjalirnar beggja megin og leggja Þ561"
á leðurólar, sem flytja þær á svipstundu út í kolunarstöðina-
Hitt rennur á keðjum til næstu sagar fyrir aftan, sem sendir
fjalirnar frá sér tilbúnar. Verkamennirnir senda sumt til þur^'
unar, en annað til hefilsins, sem heflar og greypir alt. Al'
staðar eru breiðar leðurreimar og keðjur til að flytja fjalimar
á milli vélanna. Mennirnir eiga eingöngu að aðgreina alt oS
velja, en vélarnar að vinna alla erfiðisvinnu, sem engrar uiu-
hugsunar þarf með.
Undir hverri sög er leðurreim á fleygiferð. Um leið oS
þær knýja vélarnar, mynda þær flutningabrautir fyrir sagsp
og úrgang til vélahússins, þar sem öllu slíku er brent, ÞV1
ekkert má spillast. Gefur sagið nógan hita til að knýja sag'
irnar og aðrar vélar, þurka viðinn við 50—60 stiga hita oS
lýsa verksmiðjuna með rafmagni.
Út með firðinum er að sjá sem nýrunnið hraun. Óteljand1
kolsvartir hólar, sem rýkur úr. Það er viðarkolagerð verk'
smiðjunnar. Úrgangsvið er hlaðið upp í tveggja mannhæða
háa kesti. Neðst í miðjum kestinum er kveiktur eldur oS
hann síðan hulinn ösku og sagi, svo að loft komist ekki að-
Þegar allur kösturinn er orðinn glóandi, er koluninni lokiði
en vegna loftleysis hefur ekkert brunnið.
Daginn eftir var haldið dómþing í Sundsvall,. og fór ég a^
hlusta á málarekstur. Tólf virðulegir kviðdómendur sátu 1
hálfhring og geyspuðu, en fyrir miðju sat sýslumaðurinn, seni
Svíar kalla »háradshövding«. Var þetta heldur óaðlaðand1
sjón, því að Svíar setja neftóbakið milli tanngarðsins og neðri'
vararinnar, svo tennurnar verða kolmórauðar og vörin slök
og hangir því eins og flipinn á gömlum útigangshesti. Er
þetta viðbjóðslegur siður og mundi þykja bera vott um sóða-
skap á íslandi, þar sem útlendingar, Svíar sem aðrir, hasða
okkur fyrir neftóbakið.