Eimreiðin - 01.04.1925, Blaðsíða 44

140 ÞORSKHAUSARNIR OG ÞJÓÐIN eimREIÐ^
fylgir, kemur fyrst og fremst af því, hve stórar þær eru
jafnaði. Lestamennirnir sækjast auðsjáanlega eftir því að hald3
sem mest hópinn, sem eðlilegt er um slíka langferðamenn oS
það því fremur sem erindi þeirra allra eru jafnlík og einn
þorskhausinn öðrum. Þorskhausamergðin orkar ósjálfrátt a
ímyndunarafl áhorfandans, líkt og mikill manngrúi. I fjöldanuin
býr fólginn máttur, er vekur beyg. Þorskhausalest er ekk'
heldur árennileg fyrir neinn sem henni mætir. Hún á að eðhs-
lögum allan veginn, því að þorskhausabaggarnir standa lanS*
út frá hestinum til beggja hliða og engan langar til að kljást
við harða þorskhausa, er virðast enn óþýðari á svip þegar
þeir koma sextíu saman í einn bagga. En auk þessa bærist 1
undirdjúpum hugans einhver óljós grunur um það, að þorsk'
hausarnir eigi eitthvert dularfult hlutverk að inna í lífi þjóðaf
vorrar — hlutverk, er fæstir nútíðarmenn skilja til fulls o8
því vekur hik og undrun. Af öllum þessum ástæðum víkja
ferðamenn virðingarfylst úr vegi fyrir þorskhausalest, konnf
draga að sér reiðpilsið og karlmenn kreppa fætur að hestinum-
Eins og margt annað gott og gamalt og þjóðlegt hafa
þorskhausarnir orðið fyrir aðkasti og vantrú ýmsra manna 3
síðustu tímum. Tryggvi gamli Gunnarsson, sem þó var góðuf
íslendingur og eflaust át’ti eitthvað af þeim krafti, er hann bar
í kögglum, þorskhausunum að þakka, hóf fyrir nokkrum árum
sókn gegn þorskhausaátinu. Hann skrifaði grein um það J
Þjóðvinafélagsalmanakið 1914 og fylgdi henni mynd af hest'
undir þorskhausaböggum á Olfusárbrú. Um hana segir hannj
»Myndin hér að framan er svo háíslenzk, að hvergi í heim1
er hægt að fá líka mynd. Hún er tekin fyrir mörgum árum-
Eg hefi átt hana síðan, en kinokað mér við að setja hana 1
almanakið og þar með sýna skammsýni manna«.
Eg er Tryggva þakklátur fyrir myndina, því að hún er
óvenjulega skáldleg. Þorskhausabaggarnir standa út í loft^
eins og voldugir vængir á dálitlum íslenzkum Pegasusi, sem
raunar ber það með sér, að hann er alinn á útigangi. En um
skammsýni íslendinga sannar myndin ekkert. Það áttu tölurrmr
að gera. Tryggva reiknaðist svo til, að 4 hestburðir af þorsb'
hausum, sem ríðandi maður þyrfti 4 daga til að sækja á 4
hestum, kostuðu heim komnir með þáverandi verðlagi á þorsk'