Eimreiðin - 01.04.1933, Page 77

EIMREIÐIN
HREINDÝRAVEIÐAR
189
öllum leyft að veiða hreindýr á íslandi, þó ekki yngri en
ársgömul. En þessi undantekning var afnumin með tilskipun
1849 um veiði á íslandi, því þar er leyft »að veiða og elta
hreina hvar sem er«.
Voru nú hreindýraveiðar stundaðar af miklum áhuga, og
voru víða mjög arðsamar. Þannig vorn 100 hreindýr drepin
á Sléttu veturinn 1852—53, og sama veturinn voru 50 dýr
unnin í Mývatnssveit. Voru þau skotin í hvert sinn, sem þau
nálguðust bygðir og á hvaða tíma árs sem var. Sumir fóru
á sumrin í lengri veiðiferðir upp til heiða og drápu hvert
dýr, sem þeir náðu. Leið nú ekki á löngu að hreindýrum
fækkaði mjög, því auk veiðanna hafa þau fallið í hörðum
vetrurn. Þegar kom nokkuð fram yfir miðja 19. öld voru
t»au víða horfin af þeim svæðum, þar sem þau höfðu áður
verið mjög mörg. Þóttust menn vita, að þeim myndi með öllu
ntrýmt, ef þessu héldi áfram. Voru þau því með lögum 1882
friðuð frá 1. janúar til 1. ágúst ár hvert. Var þetta mikið
1*1 bóta, en samt fækkaði þeim enn, svo að helzt leit út fyrir
að þau mundu með öllu hverfa. En til þess að koma í veg
lyrir það, voru hreindýrin alfriðuð 1. janúar 1902, og hafa
t»au verið það síðan.
Um aldamótin 1900 mun svo hafa verið komið, að ekki
voru eftir nema fáein dýr á þremur stöðum á landinu: Á
Reykjanesfjallgarðinum, á Reykjaheiði hér í Þingeyjarsýslu og
á heiðum í Múlasýslum — og þar munu þau hafa verið flest.
Á þeim 30 árum síðan þau voru alfriðuð hefur þeim fjölgað
allmikið, bæði fyrir sunnan, á Reykjanesi, og hér í Þingeyjar-
sýslu, en þó einkanlega á öræfunum í Múlasýslum. Hafa þau
sést þar í stór-hópum seinustu árin. Ómögulegt er að gizka
á hvað þau séu mörg nú á landinu, á þessum þremur stöð-
u*t*, sem nú hafa verið nefndir. En líklega munu þau samt
skifta hundruðum. Er ekki að efa það, að þau þurfa enn að
vera alfriðuð langan tíma — líklega fram um 1950 — svo
beim geti fjölgað aftur, og jafnframt þyrftu þau að breiðast
meira út, eða taka sér bólfestu víðar á landinu. Víða eru
9óð skilyrði fyrir þau, t. d. á hinum víðáttumiklu heiðalönd-
**m norðan við Langjökul og Hofsjökul. En þar hafa hrein-
dýr aldrei verið. I eðli sínu munu hreindýrin vera hagspök