Eimreiðin - 01.04.1933, Page 128

240
RITSJÁ
EIMREIÐIN
son höfund hennar. í formálanum fyrir útgáfu Jóns rektors Þorkelssonar
að Egils sögu (1856) er þess getið til, að Einar prestur Skúlason sé
höfundurinn. Sigurður Nordal hallast mjög að þeirri skoðun, að Snorri
Sturluson hafi skráð Egils sögu. Ásfæður hans fyrir þeirri skoðun eru
þó flestar aðrar en ástæður Olsens, og er um alt þetta mál ritað ítar-
lega og fróðlega í 6. kafla formálans.
Að sjálfsögðu er það tæplega á annara færi en sérfræðinga í nor-
rænum efnum að fella úrslitadóma um hve vel hefur tekist hið vísinda-
lega starf við útgáfu þessarar bókar. En svo mun flestum finnast sem
útgáfa þessi sé aðgengilegri en nokkur önnur, fyrst og fremst fyrir skýr-
ingarnar, sem henni fylgja bæði í formálanum og neðanmáls. Um neðan-
málsskýringarnar er það að segja, að þær gera Iestur sögunnar miklu
ánægjulegri en ella hefði orðið, ef skýringarnar hefðu verið aftan við
söguna. Einkum á þetta við um vísnaskýringarnar, enda eru vísurnár og
kvæöin torskildasta efni Eglu, eins og flestra annara fornrita vorra, enda
oftast elsta efnið. Aðeins skortir það á um skýringarnar, að kvæðin eru
ekki endursögð neðanmáls eins og lausavísurnar, heldur aðeins skýrð
einstök orð og orðasambönd. Þótt nútíma-Islendingurinn skilji hjálpar*
laust óbundið mál fornritanna, þá á hið sama tæpast við um bundna
málið. Þar mun ekki aðeins þörf skýringa heldur oft beinlínis þýðinga-
Nokkrar myndir fylgja útgáfunni, svo og kort og uppdættir, sem alt
hjálpast að til þess að lesandinn lifi sig inn í efnið og geti fylgt við-
burðum sögunnar í smáu sem stóru. Myndirnar eru eftir Ijósmyndum, en
engar tilraunir gerðar til hugsmíða út af efni sögunnar. Sjálfsagt hefðu
ýmsir kosið að sjá eitthvað slíkt, t. d. mynd af Agli eins og málarar
vorir og teiknarar hefðu treyst sér til að gera hana bezta. En Egill er
svo hrikaleg persóna og eigindir hans, illar og góðar, svo sterkar, að
ekki er allra meðfæri. En þarna er verkefni við að glíma fyrir Iandsins
ungu listamenn.
Fornritaútgáfan nýja er gleðilegur vottur nýrrar vakningar í þjóðlíf|nU’
viðurkenning þess að þar sé að leita drýgstrar uppsprettu til að ausa af
þar sem eru fornbókmentir vorar og saga. Vér höfum ekki ætíð kunna
að meta þann auð, sem vér eigum þar. Aðrar þjóðir hafa sfundum
kunnað það betur. Vér ættum þó að muna að þessi uppspretta er auð
ugust þeirra, sem germönsk menning sækir kraft sinn í, og að PesS'
menning er enn í dag traust og óbilandi. Því má heldur ekki gleyma, 3
hvergi á íslenzk tunga öruggari vörn gegn erlendum áhrifum, sem auknar
samgöngur og sívaxandi aðstreymi útlendinga skapar, en þá sem fe's* 1
lestri fornritanna. Sá lestur á að aukast, og það má hiklaust fulWr a
að útkoma Egils sögu eigi sinn þátt í að svo verði. Þegar þess er sV°
gætt, að hvert nýtt bindið af öðru bætist við í fornritaútgáfunni, vonan ^1
ekki með mjög Iöngu miilibili, þá er það ekki ofmælt þótt sagt sé, 3
fornritaútgáfan geti flýtt fyrir viðreisn þjóðarinnar og aukið manna
æskulýðsíns í landinu. Sv.