Eimreiðin - 01.05.1963, Blaðsíða 16

104
EIMREIÐIN
Guðmundsson og enn fleiri, sem að verðugu mætti telja. Þessi
skáldahópur þjóðarinnar hefur borið liróður sinn langt tit fyrir
iandsteinana, og þar sem verk hans ber hæst, má hiklaust telja þau
með því fremsta, sem ort hefur verið á íslenzka tungu. Með þess-
um glæsilega skáldahópi mætti því ætla, að bókmenntum og and-
legu lífi þjóðarinnar væri nokkuð vel borgið. Öll þessi höfuðskáld
þjóðarinnar búa enn yfir mikilli lífsorku og eru langt frá því að
vera dauð úr öllum æðum.
En ef betur er að gætt, sést, að öll þessi skáld eru komin um og
yfir miðjan aldur, og það svo, að þess má vænta, að öll hafi þau
þegar unnið meginhlutann af þeim verkum, sem eigi eftir að mynda
ævistarf þeirra. Að vísu eru fæst þeirra beinlínis komin á grafar-
bakkann, en þau eru öll farin að nálgast hann ískyggilega mikið.
Það getur tæplega talizt merki um heillavænlega þróun, að þegar
höfuðskáld þjóðarinnar séu talin upp, sé ekki í þeirra hópi neinn
maður, sem sé undir sextugsaldri.
Og ef aðdáendalu'jpur þessara skálda er lagður undir smásjána
'Og skoðaður gaumgæfilega, kemur annað atriði í ljós, sem ekki er
síður eftirtektarvert. Það er. að tryggustu aðdáendur þessara skálda,
‘lólkið, sem alltaf tekur svari þeirra, kaupir bækur þeirra jafnóðum
og þær koma út og fjölmennir alls staðar, þar sem þau koma fram
opinberlega, er allt saman nær undantekningarlaust á svipuðu reki
ng þau sjálf. Aðdáendur þessara skálda eru þannig fyrst og frernst
bundnir við eldri kynslóðina í landinu, þá kynslóð, sem sjálf helur
■orðið vitni að því, þegar verk þessara skálda hafa komið fram og
hvernig þau sjálf hafa þróazt, vaxið og stækkað þar til þau náðu
liátindinum á skáldfrægð sinni. Sú eldri kynslóð, sem nú byggir
Tsland, getur því með talsverðum rétti eignað sér þessi skáld öðrurn
fremur, þau eru sprottin upp úr sama jarðvegi og hún sjálf og
hafa vaxið og jDroskazt í sama andrúmslofti og umhverfi sem hún,
andrúmslofti, sem hún sjálf hefur e. t. v. átt mestan þáttinn í að
skapa.
JÞessi orð mín má þó enginn skilja svo, að ég sé að halda
])v'í fram, að yngri kynslóðin kunni ekki að meta verk Jiessara þjóð-
skálda og meðtaka þau með tilhlýðilegri lotningu. Munurinn á
viðhorli hennar og eldri kynslóðarinnar til Jieirra liggur framar
öðru í ])ví, að hún getur ekki litið á þau sem sína eign, — nema
þá sem hluta af sameiginlegum þjóðararfi, — og hlýtur Jrví að skoða
þau í nokkuð öðru ljósi en eldri kynslóðin. Hún getur vissulega