Eimreiðin - 01.09.1965, Blaðsíða 25

EIMREIÐIN
221
Næst kemur hin fullkomna hliðstæða Kalevala söngvanna:
.,En í Vestfjörðum (eða Austfjörðum) dreymdi mann að hann
þóttist kominn í litla stofu og sátu uppi menn tveir svartklæddir
°g höfðu gráar kollhettur á höfði og tókust í hendur. Sat á sín-
Um hekk hvorr og reru og ráku herðarnar í veggina svo hart að þá
reiddi til falls. Þeir kváðu vísu þessa; og kvað sitt orð hvorr þeirra:
Höggvast hart seggir / en hallast veggir
illa eru settir / þáer inn koma hettir.
Verk munu upp innast / þáer aldir finnast
— engur er á sómi — / á efsta dómi.“
Enn segir í Sturlungu:
„Sigurð Styrbjarnarson dreymdi það fyrir Örlygsstaðafund (1238)
aÓ hann þóttist sjá hrafna tvo og kváðu þetta sitt orð hvor.“ Vísa
su var dróttkvæð en óþarfi er að tilfæra hana.
Síðan þetta var ritað hef ég fundið tvö dæmi í viðbót úr íslenzk-
Urn þjóðsögum, hinum nýútgefnu, í útgáfu Árna Böðvarssonar og
hjarna Vilhjálmssonar. Hvorugt er alveg fullkomið, en þó skal ég
tilfasra annað dæmið:
»>A einum kirkjustað bar það til að andar tveir sáust sitja á
nkjugarðinum við sálarhliðið, heldust þeir í hendur og reru svo
hveðandi:
af er nú sem áður var / í tíð Sturlunga / og í tíð Sturlunga.
Eögum, vögum, vögum vær / með vora byrði þunga
^ísan er undir galdralagi, sem vegna endurtekningar minnir á
yixlkveðandi, því víxlkveðandin er ekki annað en endurtekning
SaiUa vísuorðs af öðrum manni.
^u staðreynd að þessi kvæða-aðferð var notuð af lappneskum
§aldramönnum um 1730 til þess að falla í leiðslu-dá eða dáleiðslu
! cstacy) eins og dái Óðins er lýst í Lokasennu og Ynglingasögu
°m mér til þess að trúa því 1951 að aðferðin væri sennilega finnsk-
ttgrisk. En síðan hafa engin dæmi víxlkveðandi komið í leitirn-
, 1 austurhluta finnsk-ugriska svæðisins eða frá Ungverjalandi. Þar
aofau hafa fræðimenn um seiðmennsku (sjamanisma) eins og Mrs.
p °ra Kershaw Chadwick í Cambridge, Englandi, professor Mircea
. lacfe í Chicago og professor Jan deVries í Hollandi talið að hin-
lr forngermönsku Norðurlandabúar hafi sízt verið eftirbátar granna
l?Ua t seiðmenntinni, nema síður væri. Því hef ég ályktað að þessi
uienningarlega söngaðfreð, víxlkveðandin, hafi fremur verið af