Eimreiðin - 01.09.1965, Side 49

EIMREIÐIN
245
til veiða vegna óveðurs dögum saman. En þrátt fyrir allt þrifust
Eskimóar vel þarna á norðurhjara veraldar, og beittu slíkum hygg-
tndum og verksviti í lífsbaráttunni, að það hlýtur að vekja undrun
°g aðdáun.
Eskimóar höfðu ekki fasta bústaði í Kanada, og orðaði danskur
ntannfræðingur það þannig, að allt líf þeirra væri sífelldur heim-
skautaleiðangur. Fólkið skiptist í smáhópa, átti engin afmörkuð
veiðisvæði, en blandaðist meira og minna. Eignarréttur á landi
hefur Eskimóum alltaf verið framandi, og sama máli gegndi um
veiðistaði. Þó var það litið illu auga, ef ókunnugir komu til veiði-
stöðvanna, en ekkert var beinlínis gert til þess að stugga þeim burt.
A sumrum var stunduð hreindýraveiði og búið í tjöldum, en á
vetrum fluttist fólkið út að ströndinni og byggði snjóhús og stund-
aði selveiði. Var selveiðin einkum stunduð síðari hluta vetrar og
a vorin. Hvalveiðar voru stundaðar frá ísröndinni og frá bátum.
Eil upphitunar og eldunar var notaður lýsislampi, sumar og vetur,
°g voru fáir hlutir Eskimóum nauðsynlegri en lampinn. Að sumr-
tnu var lyng notað til eldunar, en rekaviður aldrei. Hann var of
dýrmætur sem efni í veiðitæki, bátagrindur og hundasleða.
Fátt var Eskimóum nauðsynlegra en hlý og þægileg föt, enda
mun leitun á svo velsaumuðum klæðnaði og konur þeirra saumuðu
nteð beinnálum sínum og þræði úr sinum.
Samfélagsskipan Eskimóa var einföld. Fjölskyldan var grundvöll-
ni'inn, en innan hvers hóps var venjan, og þótti sjálfsagt, að öllum
væri séð fyrir mat meðan eitthvað var til. Sama máli gegndi um
skinn til klæða. Óhætt er að fullyrða, að æðsta boðorð Eskimóa
hafi verið samhjálp. Snjallir veiðimenn voru í hávegum hafðir,
°g töframenn, sem framkvæmdu hinar flóknu aðgerðir, sem tryggja
attu veiði, þóttu sjálfsagðir og nauðsynlegir, en þessir menn höfðu
engan beinan hagnað af listum sínum eða dugnaði, og engum bar
skylda til að hlýða þeim í einu né neinu. Deiluefni Eskimóa voru
Eeldur sjaldan eða aldrei út af veiðirétti eða skiptingu fengs, —
þar giltu ævafornar og óumbreytanlegar reglur. Flest risu deilumál
þeirra út af kvenfólki.
íbúar Grænlands komu frá Kanada, og þar var lagður grund-
völlurinn að menningu þeirra. Arfurinn þaðan mótar allt líf þeirra
langt fram eftir öldum. Menning þeirra er hrein veiðimannamenn-
lng, eins og það er kallað í þjóðfræðinni. Fæðu sína fá þeir nær
aHa úr dýraríkinu, og vopn og verkfæri eru úr beini, ásamt steini