Eimreiðin - 01.05.1966, Page 83

BÁRÐAR SAGA SNÆFELLSÁSS
Táknvísi og kristin áhrif
Eitir dr. Steián Einarsson.
Bókin var gefin út af Valdemar Ásmundssyni í íslendinga sögum,
Beykjavík 1902, og furðar útgefandi sig á því, að Guðbrandur Vig-
iússon, sem gaf út söguna fyrir „Nordisk Litteratur Samfund",
Kaupmannahöfn 1860, skuli álíta að örnefni „sögunnar séu yngri
en hún, gerð eftir henni". Segir útgefandi, að venjulega sé þessu
öðruvísi farið og er Jtað að vísu rétt, en ekki hér. Þá skrifar Ólafur
Lárusson merkilega og skáldlega grein um söguna „Undir Jökli.
^mislegt um Bárðar sögu Snæfellsáss" í Byggð og sögu, Reykjavík
1944. Enn nefnir Nordal hana í bókmenntasögu sinni hinni miklu
Nordisk Kultur (Stockholm 1953, VIII: 13., bls. 269) og segir að
öún sé „et ejendommeligt produkt, af hvor man paa den ene side
•noder en stor interesse for genealogier, alle hented lra ældre
skrifter, paa den anden side fantatiske og halvmytiske og trolde-
historier hvor af en del kunde bygge paa lokale folkesagn." Þetta
er allt rétt. En það getur ekki J^ess, sem er aðaleinkenni stíls sög-
unnar, en Jjað er hinn táknvísi stíll, bæði í staðarheitum og manna-
nófnum: Dumbshaf er kennt við Dunib konung. Dumbr nam burt
af Kvænlandi Mjöll dóttur Snæs ins gamla ok gekk at eiga hana.
Ekki þarf annað en að líta í Flateyjarbók, registrið, til að finna
Snæ konung í Hversu Noregur byggðist eða Fundinn Noregur.
Þessa mun Finnbogi Guðmundsson ekki geta í Orkneyinga sögu
S1nni (íslenzk fornrit, XXXIV, Reykjavík 1965). Hér getur Dumb-
111 verið dreginn af Dumbshaf, eins og Danur af Danir af Danmörk,
Nor af Noregi.
Af öðrum táknvísum nöfnum má nefna eftir registrinu Dritvík,
órímur (Þórr), Harðverkr risi, Hetta, tröllkona, Hít, tröllkona
(Hítardalur), Jóra, Jórukleif, Kneif, Kneifarnes, Krekja seiðkona,
^rókr seiðmaðr, svara til Haka og Hekju í Eiríks sögu rauða, eins
°8 Halldór Hermannsson hefur löngu séð. Óspakr á Óspaksstöð-
Ul11, Raknarr konungr, Raknarshaugur, Raknarsslóðir, skip. Rauð-