Ægir - 01.01.1941, Page 25

Æ G I R
19
4. Síldveiðin.
Það er nú orðin föst regla, að Síldar-
útvegsnefnd láti gera veiði-tilraunir með
reknetjum áður en aðalveiðar hefjast.
Fyrsta tilraunin á þessu ári var gerð 29.
inaí og' var lálið „reka“ 15 sm. norður
af Grímsey. Yeiddist þar % tn. og var
fitumagn síldarinnar 10%. Til saman-
hurðar má geta þess, að árið áður veidd-
ist fyrsta síldin 27. maí og var fitumagn
hennar aðeins 6.5%. Þann 4. júní, er
næsta tilraun var gerð, veiddust 40 tn.,
°g mældist fitumagnið þá aðeins 6%.
Yeiddist sú síld á Grímseyjarsundi og
var yfirleitt horuð, en full af átu, augn-
sýli. Daginn eftir e*r enn gerð tilraun
skannnt norðaustur frá Sauðanesvita.
Veiddust þá 2x/2 tn., og var fitumagn þar
H%. Þegar 9. júní er almennt farið að
Þska síld til heitu, og er þá töluverður
afli. Fitumagn reyndist þá 11%%. Þann
1- júlí er fyrsta herpinótasíldin lögð á
land á Siglufirði, og liafði liún veiðst dag-
inn áður vestur af Grímsey. Meðalfitu-
magn mældist þá 13.8%, en mest 16% og
minnst 11%.
Síldveiðiskipin fóru nokkru seinna til
veiða fyrir Norðurlandi á þessu sumri
en nokkur undanfarin ár.
Orsökin til þessa var sú, að slæmt út-
ht var með sölu á síldarafurðum og
reyndar algerlega í óvissu, livort takast
mundi að selja nema lítilsháttar af þvi
magni, sem vænta mátti að framleitt
yrði. Markaðir, sem til þessa höfðu tekið
vrð yfirgnæfandi meiri hluta þessarar
iramleiðslu, voru okkur nú algerlega
lokaðir, vegna hernaðaraðgerða ófriðar-
oðilanna, en þessir markaðir voru Norð-
urlöndin, Holland og' Belgia, Þýzkaland
°g Pólland. Nú var því ekki i annað liús
uð venda með þessar afurðir en til Eng-
lands og Bandaríkjanna. Á iþeim mörk-
uðum var útlitið þannig, að til Banda-
ríkjanna var ekki um neinn útflutning
á síldarlýsi að ræða, vegna hárra tolla
á þeirri vöru, síldarmjöl liafði að vísu
verið selt þangað í smáum stíl, en við-
unandi verð fékkst ekki, og saltsíldar-
markaðurinn svo þröngur þar, að hingað
til hafði tekizt að selja þangað mest um
30 þús. tunnur matjessíldar, árið 1938.
Enski markaðurinn hafði liingað til
ekki tekið við neinni saltsíld liéðan, og'
aðeins smásendingar af síldarlýsi og
mjöli höfðu farið þangað mörg undan-
farin ár. En þegar Bretar settu liér her-
lið á land, skömmu fyrir miðjan mai i
vor, fylgdi þeirri hertöku loforð um hag-
kvæma viðskiptasamninga fyrir okkur.
Nú leið rúmur mánuður og ekki kom-
ust samningar á um sölu á síldarafurð-
unum. Var nú kominn sá tími, er skipin
höfðu farið til veiða á undanförnum ár-
um, en hæði var það, að verksmiðjurnar
gátu ekki hafið móttöku á síld í algerðri
óvissu um afurðasöluna, en liinsvegar
mikið í liúfi fju’ir allan veiðiflotann og
reyndar alla afkomu þjóðarinnar, að
síldveiðarnar jTðu stundaðar.
Þann 20. júní höfðu útgerðarmenn
haldið fund í Reykjavik og krafizt, að
Síldarverksmiðjur rikisins byrjuðu þeg-
ar starfrækslu og greiddu a. m. k. 70%
af áætluðu verði út á síldina við afhend-
ingu. Var þar miðað við 20 kr. verð pr.
mál, en það var verðið, sem útgerðar-
rnenn liöfðu talið nauðsynlegt að fá, ef
úlgerðin ætti að hera sig.
Þann 21. júní, gaf atvinnumálaráð-
herra út tilkynningu þess efnis, að þótt
eigi hefði enn tekizt að selja afurðir
verksmiðjanna, myndu Síldarverksmiðj-
um rikisins gert kleift með ríkisábyrgð
að liefja móttöku á síld og greiða út á
hana 12 kr. pr. málið. Skvldi þetta vera
óafturkræf fyrirframgreiðsla. Gert var