Ægir - 15.12.1959, Side 24

22
ÆGIR — AFMÆLISRIT
Félagsstofnunin var þannig vakandi í hug-
um manna, og ýmsir merkir menn, þar á meðal
Tryggvi bankastjóri Gunnarsson, höfðu sterk-
an áhuga á málinu, og að því kom veturinn
1908, að nokkrir skipstjórar og litvegsmenn og
aðrir, sem vildu, að framkvæmdir yrðu í þess-
um efnum, hér í bænum, héldu fund með sér
um málið. Fundurinn kaus nefnd til að undir-
búa lög. Bjarni adjúnkt Sæmundsson samdi
frumvarp til laga. að mestu sniðið eftir lögum
„Selskatjet l'or de norske Fiskeriers fremme“,
en lengra komst málið ekki áleiðis þá.
Loks gerðist sá atburður haustið 1910, að
annar hinna pólitísku flokka sneri sér að mál-
inu. Stjórn skrifstofu sjálfstæðismanna, þeir
dr. Jón I>orkelsson, Brynjólfur tannlæknir
Björnsson og Olafur prestur Olafsson, tóku
málið í sínar hendur og kvöddu til ráða ineð
sér ýmsa hina beztu menn, er kunnugir voru
sjávarútveginum, hverjum pólitískum flokki
sem þeir fylgdu, og var það mjög viturlega
ráðið. Málið fékk sem vita mátti liinár tieztu
undirtektir, því að öllum var ljós nauðsyn
þessa félags, enda tókst að hrinda málinu svo
fljótt áfram, að félagið var stofnað í þinghyrj-
un 1911 og stjórn valin. Formaður Hannes
skipstj. Hafliðason og í stjórn með lionum
Magniis skólakennari Magnússon, skipstjórarn-
ir Geir Sigurðsson og Matthías Þórðarson og
útvegsmaður Jón Magnússon í Skuld.
Fiskafinn 1911.
í sama blaði er yfirlit yfir aflabrögð
1911, og segir að yfirleitt megi þau kall-
ast mjög góð, vetrarafli sunnanlands bæði
á botnvörpunga og þilskip meiri en dæmi
voru til áður. Botnvörpungarnir voru 12,
8 innlendir og 4 útlend leiguskip. Þá seg-
ir, að við flotann muni bætast 5 nýir tog-
arar á árinu 1912, og leiguskip muni verða
sex eða sjö. Þó að ritstjóra Ægis þyki
þetta bera vott um stórhug, telur hann
farsælla, að togaraútgerð vaxi ekki örar
en svo, að ætíð fáist vanir og duglegir
skipstjórar og hásetar á skipin:
Vér verðum að gæta oss fyrir því, að verða
ekki gripnir botnvörpungásýki — eins og átti
sér stað, þegar þilskipaútvegurinn stóð sem
hæst — þó að vér höfum fengið þá reynslu í
tvö til þrjú ár undanfarið, að nokkrir framúr-
skarandi duglegir þilskipaskipstjórar hafi hald-
ið áfram að afla vel eftir að þeir tóku við
botnvörpuskipi.
Um síldveiðina sumarið 1911 segir, að
saltaðar hafi verið 124.499 tn. Þar af
söltuðu Norðmenn 72.119 tn., Islendingar
21.183 tn., Danir 14.007 tn., Þjóðverjar
10.302 tn. og Svíar 6.888 tn. Auk þess
voru unnar í verksmiðjum 150 lestir
„guano“ og 2900 föt olía.
Afli togaranna 1912.
1 júní blaði 1912 segir um aflabrögð
togaranna á þessu vori:
Botnvörpungarnir hafa á þessu vori aflað
mætavel, altir saman. Flestir þeirra voru að
veiðum í maimánuði austur á Hvalbak, og
kqmu liingað aftur með fullfermi eftir 10—14
daga útivist. Smærri botnvörpungarnir áttu þó
erfitt með að fiska þar vegna straums. í júní
inánuði leituðu skipin vestur fyrir land og
norður fyrir Horn, á sömu mið og þeir hafa
fiskað á um miðjan veturinn, og fengu þar
mikinn fisk.
Seinni hluta þcssa mánaðar liafa flestir hotn-
vörpungarnir komið hingað, því að afli var
orðinn lítill liæði fyrir austan og vestan land.
Hafa þeir á kvöldin farið út í Flóa og kastað
vörpunni, en fengið lítið, 1— 2 þús. fiska.
Hvalirnir og fiskveiðarnar.
í ágústblaðinu er grein, sem heitir
„Hvalirnir og fiskveiðarnar“. Þar segir
m. a.:
í Noregi hefur lengi rikt sama trú og hér,
að hvalirnir ættu þátt í því að reka fiskinn
nær landi, eða réttara sagt loðnu og síld sem
fiskurinn lifir á. Þess vegna séu hvalveiðarnar
mjög svo skaðlegar fvrir fiskiútveginn. Ilvort
sem ])að hefur verið af þessu eða af því að
Norðmenn héldu að livalirnir mundu eyðast,
þá voru hvalir friðaðir með lögum um 10 ár,
frá 1904, á svæðinu fyrir utan nyrz.tu ömtin í
Noregi.
í „Norsk Fiskeritidende“ skrifar G. Sören-
sen, áður fiskiveiðaumsjónarmaður í Finnmörk,
grein um þetta efni. Álítur hann að hvalirnir
eigi engan þátt í fiskigöngum. Hvalir séu mjög
fáséðir þar nvrðra, en fiskihlaup þó mikil mcð
köfluin. Segir hann, að Finnmerkurbúar séu
sömuleiðis farnir að kasta sinni gömlu trú á
þessa smalamennsku hvalanna, en aftur sé
þeir farnir að trúa því, að veðurstaðan hafi
áhrif á göngurnar. .. .
Hér á íslandi er sú trú víst líka töluvert að
dofna, að hvalir hafi mikil áhrif á fiskigöng-
ur, enda er liitt stórum mun líklegra, að það