Ægir

Volume

Ægir - 15.12.1959, Page 56

Ægir - 15.12.1959, Page 56
54 ÆGIR — AFMÆLISRIT Loks gafst Fiskideildinni færi á að fá björgunarskútu Vestfjarða, Maríu Júlíu, útbúna til sinna þarfa, eftir því sem ástæð- ur leyfðu, og var ekki á öðru völ en taka þann kost, velja á milli þess eða einskis. Hér var þó ekki að ræða um nema hálfa lausn, og það einungis til bráðabirgða. Skipið var of lítið, og átti auk þess að þjóna tveimur öðrum herrum, björgunar- starfsemi og landhelgisgæzlu. Varð þá að sitja við það, sem komið var. Síðasta mikilvæga skrefið var stigið, þegar fiskifræðingum var gefinn kostur á afnotum af Ægi til rannsókna á sjó. Skipið hefir verið útbúið, svo sem kostur er, til þessara þarfa, þótt enn vanti tals- vert á að um sé að ræða fullkomið rann- sóknaskip. Það vantar t. d. gálga, svo að hægt sé að gera veiðitilraunir, en þær eru að sjálfsögðu einn veigamesti þáttur fiski- rannsókna! Hins vegar verður vart hægt að meta það sem skyldi, að hægt var að fá Asdic-tæki í skipið. Orustan um útvegun Asdic-tækja hafði staðið frá því 1946, og strandaði á ýmsu sitt á hvað. Annars veg- ar var litið á tæki þessi (í Englandi og Bandaríkjunum) sem hernaðarleyndar- mál, hins vegar voru þau mjög dýr. Hin sigursælu leikslok eru mjög að þakka áhrifum tveggja manna, er hér komu við sögu, fiskifræðingunum til aðstoðar. Ann- ar þeirra var norski vísindamaðurinn Finn Devold, er flutti hér erindi á vegum Háskóla íslands vorið 1951 og skýrði frá þeirri reynslu, sem Norðmenn höfðu feng- ið af tæki þessu til síldarleita. Hinn var Davíð Ólafsson, fiskimálastjóri. III. Verkefnin. Hvaða fiskar eru í sjónum? Hvernig er þeim og lífshlaupi þeirra háttað? Hvað er mikið af þeim? Síðan fiskifræðin varð til hefir hún leit- azt við að svara þessum spurningum í þessari röð. Fyrir aldamótin bar „syste- matisku" fiskifræðina víðast hæst: Að finna tegundir, greina þær og lýsa þeim. ,,Safn-andi“ 19. aldarinnar sveif ennþá yfir vötnunum. Þetta er grundvöllur fiski- fræðinnar, því fyrst verður að finna og afmarka þær einingar, tegundirnar eða af- brigðin, sem rannsaka skal. En þegar á öndverðu tímabili því, sem hér er um að ræða, var lögð megináherzla á að kynnast lifnaðarháttum tegundanna, þroskaferli þeirra og göngum, og hefir æ verið svo síðan. Hér er að ræða um grundvöll hag- nýtrar fiskifræði. Á síðustu áratugum, síðan fiskifræðin fór fyrir alvöru að helga sig málum sjávarútvegsins hefir verið reynt að meta stærð fiskistofnanna, fylgj- ast með skipun árganganna í þeim frá árabili til árabils, meta veiðiþol þeirra, kanna göngur fiskanna og skilja þær. Verkefni fiskifræðinnar hafa breytzt og þróazt með svipuðum hætti á íslandi og annars staðar, frá ,,safn-anda“ til „útvegs- anda.“ Það hefir verið unnið af kappi til aðstoðar útvegi nútímans án þess að gleyma þörfum komandi tíma. AldursákvarSanir. Eitt af aðalviðfangs- efnum íslenzkrar fiskifræði hefir verið að kanna aldur nytjafiskanna. Aldurinn er, sem kunnugt er — ýmist lesinn á kvörn- unum (t. d. á þorski) eða hreistrinu (t. d. á síld). Bjarni Sæmundsson byrjaði fyrst- ur á aldursákvörðun íslenzkra fiska, en á þessa grein rannsóknanna hefir verið lagt margfalt meira kapp á síðari árum, en áður var. Það sem stefnt er að, er ekki aðeins það að kanna sambandið milli ald- urs og stærðar, heldur öllu fremur hitt, að finna hve hratt fiskurinn vex, hve fljót- ur hann er að komast í gagnið, verða kyn- þroska og hvað hann endist lengi. Þegar mikil gögn hafa verið rannsökuð og mörg ár eru að baki lögð, er opin leið til þess að reikna út dánartöluna, þ. e. hve margir fiskar af þúsundi heltast úr lestinni þeg- ar aldurinn er orðinn þetta eða hitt. Þegar fengin er nægileg reynsla fer fiskifræð- ingurinn að kynnast stofninum, sem hann vinnur með og á þá hægra með að finna hvaða áhrif það hefir á stærð hans, á fiski- magnið, ef sóknin er hert eða minnkuð, ef veitt er meira eða minna. Aukin veiði
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168

x

Ægir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.