Ægir - 15.12.1959, Síða 64

62
ÆGIR — AFMÆLISRIT
og- óáran verri en nokkur áður; — á hinn
bóginn verður hér á eftir tekið til við að
rekja þróun fiskveiða og útflutnings
sjávarafurða s. 1. 50 ár, eða á því tíma-
bili, sem Ægir hefur komið út.
Tímabilið 1907 - 1957
Á því tímabili, sem Ægir hefur verið
gefinn út, hafa framfarirnar hér á landi
í sjávarútvegi, fiskiðnaði og útflutningi
sjávarafurða orðið með fádæmum. —
— Þannig hefur Ægir fylgzt með og ver-
ið virkur þátttakandi í svo örri þróun, að
segja má, að aldir hafi verið lagðar að
baki á fáum áratugum. — Skipaflotinn
hefur breytzt úr róðrarbátum og segl-
skútum í vel útbúna og afkastamikla vél-
báta og togara. — Ný og fullkomnari
veiðarfæri og öryggistæki hafa verið tek-
in í notkun. — Aflinn hefur margfaldazt
og framleiðslan orðið fjölbreyttari og
verðmeiri. — Nýjar hafnir hafa verið
gerðar og aðrar eldri fullkomnaðar. —
Verzlunin hefur færzt á innlendar hend-
ur, verzlunarhagnaðurinn fluttur inn í
landið og orðið lyftistöng margvíslegra
framkvæmda.
Skip og veiðarfæri.
Enda þótt allar aðstæður hafi frá upp-
hafi bent íslendingnum til hafsins, og
þangað hafi hann jafnan sótt drjúgan
hluta síns lífsviðurværis, var hann frum-
stæður fiskimaður allt fram á 19. öld og
notaði raunar svipaða veiðitækni og for-
faðir hans í Noregi, þ. e. róðrar- og segl-
báta (rásegl), handfæri og að einhverju
leyti net. — Jafnvel á 19. öldinni varð
lítil breyting á notkun veiðarfæra fyrr en
á seinustu árum aldarinnar, þótt hins
vegar yrði nokkur breyting til batnaðar
á skipastólnum, er fleiri og fleiri þiljuð
skip voru tekin í notkun. Sú þróun varð
samt sem áður hæg framan af, og það
var ekki fyrr en skömmu fyrir aldamótin,
að verulegur skriður komst á útgerð þil-
skipa. Sú saga mun flestum kunn og
verður ekki rakin hér, en aðeins nefndir
tveir veigamiklir þættir, — þ. e. upphaf
bankastarfsemi á íslandi og upphaf tog-
araútgerðar í BreÞandi. Skútutímabilið
stóð þó tiltölulega stutt og um aldamótin
1900 hófust fyrstu tilraunir til togaraút-
gerðar hér á landi, en fyrsti togarinn,
sem smíðaður var fyrir íslenzka aðila,
(Alliance h.f.) kom til landsins snemma
árs 1907. Nokkru fyrr, eða 1902 var
fyrsta vélin sett í íslenzkan fiskibát á
ísafirði og á næstu tveimur árum í báta
í Reykjavík, Eyjafirði og austur á Seyðis-
firði. Ekki er ætlunin að ræða hér ítar-
lega um fiskiskipastólinn, þar sem Arnór
Guðmundsson, skrifstofustjóri, gerir því
máli góð skil á öðrum stað hér í ritinu.
Til glöggvunar og til nánari útlistunar á
því, sem fylgir, verður samt birt hér
tafla um fiskiskipastólinn.
T A F L A I
Ár Seglskip Togarar Vélskip Línugufuskip Alls
Tala br. lest Tala Br. lestir yfir 12 rúml. Tala Br. lestir Tala Br. lestir Tala Br. lestir
1905 166 7.938 1 151 — — 2 163 169 8.252
1910 139 6.341 6 1.106 1 20 2 199 148 7.566
1920 39 1.190 28 8.730 120 3.538 2 223 189 13.681
1930 61) 227 42 13.993 224 5.506 40 4.335 312 24.061
1939 — 37 12.835 310 8.684 25 2.891 272 24.430
1945 — — 28 9.383 385 14.315 14 2.832 427 26.530
1950 — — 48 26.932 462 22.291 9 1.626 519 50.849
1957 — — 42 27.533 531 27.248 — — 573 54.781
1) Þessi seglskip munu ekki liafa verið gerS út til fiskveiSa aS neinu ráSi.