Ægir - 15.12.1959, Side 102

100
ÆGIR — AFMÆLISEIT
Tryggvi Gunnarsson
Helztu markaðslöndin voru: Prússland,
Svíþjóð og Danmörk. Einnig var um tíma
nokkuð selt af henni til Bretlands.
Yfirleitt mun hafa tekizt að selja alla
framleiðsluna og flest árin fyrir viðun-
anlegt verð, en nokkuð bar þó á verð-
sveiflum frá ári til árs.
Er kom fram undir síðasta áratug ald-
arinnar fór landnótaveiði mjög þverrandi.
Þátttaka Norðmanna í veiðunum minnk-
aði ár frá ári og íslenzku síldveiðifélögin
gáfust upp hvert af öðru.
★
Árið 1899 voru í fyrsta skipti gerðar
hér við land tilraunir til síldveiða með
reknetum. Var það Tryggvi Gunnarsson,
sem hér hafði forgöngu eins og í svo
mörgum öðrum framfaramálum þjóðar-
innar um þær mundir. Þessar fyrstu til-
raunir fóru fram í Faxaflóa og gáfust
Ásgeir Pótursson
Thor Jensen
svo vel, að Tryggvi gekkst fyrir stofnun
fyrsta síldveiðifélagsins á Suðurlandi og
nefndist það „Reknetafélagið við Faxa-
flóa“. Sama sumar gerði Norðmaðurinn
Hans L. Falk frá Stavanger tilraunir
með reknet við Austurland, en engin síld
veiddist. Um haustið gerði leiðangur Falks
tilraunir norðanlands og gáfust þær vel.
Upp frá þessu hófu Norðmenn aftur að
veiða síld við ísland og nú með reknetum.
Öfluðu þeir vel næstu árin.
Fjórum árum eftir að reknetaveiðar
Norðmanna við Island hófust, sendi Hans
L. Falk einn skipstjóra sinna til Banda-
ríkjanna til að kynna sér nýtt veiðar-
færi, sem þar hafði verið notað í nokkur
ár, en það var herpinótin. Lét Falk menn
sína gera tilraun með hana við Norður-
land sumarið 1903 og reyndist nótin
mjög vel. Næsta ár sendi hann tvö skip
til íslands með herpinót og fengu þau
ágætan afla um sumarið.
Með tilkomu reknetanna og þó eink-
um herpinótarinnar hófst hið mikla síld-
arævintýri norðanlands. Þátttakan í veið-
unum óx hröðum skrefum ár frá ári.
Auk íslendinga og Norðmanna fóru aðr-
ar þjóðir, svo sem Svíar, Danir og Þjóð-
verjar, að senda síldveiðiflota á Islands-
mið. Nýir bæir risu upp og fólk flykktist
til „gullnámanna". Nýr þáttur var hafinn
í atvinnulífi landsmanna. Síldveiði og
síldverkun var orðin að almennri og
reglubundinni atvinnugrein.
Siglufjörður varð, vegna legu sinnar og
hafnarskilyrða, höfuðstöð síldveiðanna.
Eftir 1903 fóru erlendir síldarútvegs-
menn, einkum norskir, að taka þar lóðir
á leigu og byggja söltunarstöðvar. Má
þar m. a. nefna Norðmennina Mannes,
Hareide og Garshoe, Tormod Bakke-
vig, Hans Söbstad og H. Henrik-
sen. Síðar komu meðal annarra Svíinn
John Wedin og Norðmennirnir Elias Ro-
ald og Ole Tynes. I kjölfar Norðmannanna
komu svo framtakssamir íslenzkir út-
gerðarmenn. Var þar fremstur í flokki
Ásgeir Pétursson, er byggði stóra sölt-