Ægir - 15.12.1959, Síða 137

ÆGIR — AFMÆLISRIT
135
fisk sinn, segir hann,
að hver maður, þótt
ekki væri vanur að
fást við fiskverkun,
hefði getað við
fyrstu yfirsýn tínt
úr hvern fisk frá
téðu skipi, svo mik-
ill væri munurinn.
Þá segir greinarhöf-
undur, að þessar at-
huganir sínar og
reynsla hafi ekki
orðið til ónýtis, því
að nú fóru menn á
á öðrum skipum hans og aðrir úr næsta
nágrenni á þrem veiðistöðvuin að leggja
megin áherzlu á að fara eins að, enda
hafi þetta aukið gæðin og á sama hátt
verð fisksins um þriðjung.
Á þessum tíma voru Vestfirðingar
mestu þilskipaútgerðarmenn landsins, og
voru þar margir mikilhæfir dugnaðar-
menn að verki, þein-a á meðal Guðmund-
ur Scheving í Flatey og Ólafur Thorlacíus
á Bíldudal. Hinn síðarnefndi var mikill
uppgangs- og ríkismaður, og hafði mikla
útgerð og verzlun á mörgum stöðum á
Vestfjörðum. Hann keypti fyrsta dekk-
skip sitt árið 1806 og síðan fleiri. Ólafur
var ekki aðeins brautryðjandi um þil-
skipaútgerð, því að það er enginn annar
en hann, sem markar tímamót í ís-
lenzkri verzlunarsögu um söiu saltfisks.
Það er einmitt hann, sem hefur beinar
siglingar og sölu á ísl. fiski til Spánar.
Þetta var meira en að nafninu til, því að
sum árin hefur hann 3 skip í förum þess-
ara erinda, og ferðast þangað sjálfur til
söluferða, og til að kynna sér allt, er að
þessu lýtur. Það er því vafalaust, til alls
þessa, sem rekja má gæði vestfirzks
fisks og eftirsókn kaupendanna fram
yfir annan fisk hérlendis, enda var hann
beinlínis í hærra verði a. m. k. um
tíma.
Eftir því sem lengra líður á 19. öldina
eykst saltfiskverkunin stöðugt en skreið-
arverkunin minnkar. Næstu áratugina er
útflutningurinn sem hér segir:
Ár saltfiskur harSfiskur
1871 26.009 skpd.1) 778 skpd.
1880 51.000 skpd. lítill
1890 54.700 skpd.
1900 80.000 skpd.
Jafnskjótt og Islendingar fara að fram-
leiða saltfisk til útflutnings, kemur í ljós
nauðsynin á því að vanda vöruna. Athug-
ulir menn komast fljótt að því, að þar
séu að finna megin rök fyrir solugengi
vörunnar. Að mönnum hafi verið þetta
ljóst sannar best hin tilvitnaða grein í
„Ármanni á Alþingi". Það var öllum
hugsandi ábyrgum mönnum ljóst, að þjóð,
sem svo til eingöngu byggði utanríkis-
verzlun sína á framleiðslu saltfisks, yrði
að þóknast kaupendunum, eða verða af
viðskiptunum ella. Þetta var þess nauð-
synlegra sem aðrar fiskveiðiþjóðir voru
að keppa um hina sömu markaði.
I hópi framleiðenda og fiskimanna
voru jafnan margir menn, sem lögðu
megináherzlu á gæði vörunnar, en þar
voru einnig óprúttnir menn og draslarar,
sem létu sig þetta litlu skipta, því að oft-
ast gátu þeir orðið af með vöruna innan-
lands fyrir litlu minna verð. En þetta
sagði til sín í markaðslöndunum og
skemmdi heildaráhrif vörunnar.
!) Þar af 18.400 af Suðurlandi.