Ægir

Ukioqatigiit

Ægir - 15.12.1959, Qupperneq 144

Ægir - 15.12.1959, Qupperneq 144
142 ÆGIR — AFMÆLISRIT var þeim ljúft að verða að gefa þau upp fyrir íslendingum. Það er í rauninni einstætt afrek, sem örfáir íslendingar unnu, er þeir tóku sjálfir snemma á 19 öld að sigla með saltfisk sinn til Suðurlanda og verzla með hann þar á eigin spýtur. Eftir síðustu aldamót færist verzlunin ört á íslenzkar hendur. Fjölgar nú ísl. kaupmönnum og fiskframleiðendum. sem halda uppi meira eða minna beinum verzlunarsamböndum við fiskkaupmenn viðkomandi landa. Þannig var verzlunin Edinborg (Ásgeir Sigurðsson) um síð- ustu aldamót farin að selja héðan salt- fisk beint til Spánar og Ítalíu. Um skeið höfðu Bretar mikil fiskkaup á hendi frá íslandi til Suðurlanda, sér- staklega frá 1912—1930. Þeir, sem mest komu þar við sögu voru: Berrie, Cope- land, Booldes Bros og Haws & Co. Allir þessir menn — nema Haws — munu hafa verið að mestu hættir 1930, en nokkur hin næstu ár mun Haws hafa verið kaup- andi að saltfiski héðan, að magni sem nam um 10% af heildarframleiðslunni. f stríðinu 1914—1918 gerðu Englend- ingar kröfu til forgangsréttar um kaup á afurðum landsmanna, þar sem þeir skömmtuðu verðið, en vildu þó vera laus- ir við að taka nema það, sem þeir þóttust hafa not fyrir á bverjum tíma. Sett var á stofn Útflutningsnefnd sem t. d. ráð- stafaði saltfisksölu þeirri sem Bretar keyptu ekki sjálfir. Upp úr því öngþveiti og erfiðleikum, sem stríð þetta skapaði t. d. gagnvart saltfisksölunni, tóku innlendir fiskfram- leiðendur sig sarnan — undir erlendri eða innlendri forystu — um samsölu á saltfiski. Þessi félagssamtök verða ekki rakin hér, en urðu íslendingum dýrkeypt, því að margir þcirra töpuðu aleigu sinni í þeim félagsskap og báru ekki sitt barr eftir það. Af því sem nú hefur verið sagt, má sjá vakandi áhuga manna fyrir því að koma verzluninni sem mest á innlend- ar hendur, þó að það tæki langan tíma, og væri jafnan við ýmsa erfiðleika að etja í þeim tilraunum. Á þessum tíma seldu ýmsir stórir framleiðendur fisk sinn beint til við- skiptalandanna, svo sem Kveldúlfur hf. Alliance h.f., Fisksölusamlögin við Faxa- flóa o. fl. Með skírskotun til þess sem sagt hefur verið um kreppuna eftii 1930 og afleið- ingar hennar, var fiskframleiðendum nauðugur einn kostur, að berjast fyrir lífi sínu með því að sameinast til átaka um samræmt, skipulegt söluform og fram- boð á fiskframleiðslunni. Þrátt fyrir sérstaklega góð'a aðstöðu nýnefndra aðila um sölu á eigin fiski, töldu þeir, að hér væri svo mikið í húfi fyrir heildina, að þeir vildu gjarnan beita sér fyrir samsölu allra á þessum vettvangi, enda voru aðalbankar landsins þessari tilhögun mjög fylgjandi og hafa stutt hana æ síðan. Hér til liggja þau rök, að sumarið 1932 var stofnað Sölusam- band ísl. fiskframleiðenda. Það kom fljótt í ljós, að hér var ekki til einskis barizt, því að fiskurinn hækk- aði verulega í verði, beinlínis fyrir sam- tökin. í fyrstu skýrslu samtakanna fyrir starfsárið 1933—1934, segir, að beinn hagnaður af þessu nemi mörgum milljón- um icróna. Fyrstu stjórn sölusambands- ins skipuðu: Kristján Einarsson, Ólafur Proppé og Richard Thors, sem var for- maður, þar til félagið var endurskipulagt, en meðstjórnendur voru bankastjórarnir Magnús Sigurðsson og Helgi Guðmunds- son. Allt frá upphafi til þessa dags hefur samlagið starfað á grundvelli frjálsra samtaka útvegsmanna. Með lögum um Fiskimálanefnd 1934 voru sett sérstök á- kvæði um saltfiskverzlunina og Sölusam- bandinu sett nokkur skilyrði fyrir áfram- haldandi starfsemi. Olli þetta nokkurri óánægju, sem síðar náðist þó samkomu- lag um í maí 1935. Æ síðan hefur sam- laginu verið falið að fara áframhaldandi með þessi mál.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168

x

Ægir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.