Ægir

Árgangur

Ægir - 15.12.1959, Síða 144

Ægir - 15.12.1959, Síða 144
142 ÆGIR — AFMÆLISRIT var þeim ljúft að verða að gefa þau upp fyrir íslendingum. Það er í rauninni einstætt afrek, sem örfáir íslendingar unnu, er þeir tóku sjálfir snemma á 19 öld að sigla með saltfisk sinn til Suðurlanda og verzla með hann þar á eigin spýtur. Eftir síðustu aldamót færist verzlunin ört á íslenzkar hendur. Fjölgar nú ísl. kaupmönnum og fiskframleiðendum. sem halda uppi meira eða minna beinum verzlunarsamböndum við fiskkaupmenn viðkomandi landa. Þannig var verzlunin Edinborg (Ásgeir Sigurðsson) um síð- ustu aldamót farin að selja héðan salt- fisk beint til Spánar og Ítalíu. Um skeið höfðu Bretar mikil fiskkaup á hendi frá íslandi til Suðurlanda, sér- staklega frá 1912—1930. Þeir, sem mest komu þar við sögu voru: Berrie, Cope- land, Booldes Bros og Haws & Co. Allir þessir menn — nema Haws — munu hafa verið að mestu hættir 1930, en nokkur hin næstu ár mun Haws hafa verið kaup- andi að saltfiski héðan, að magni sem nam um 10% af heildarframleiðslunni. f stríðinu 1914—1918 gerðu Englend- ingar kröfu til forgangsréttar um kaup á afurðum landsmanna, þar sem þeir skömmtuðu verðið, en vildu þó vera laus- ir við að taka nema það, sem þeir þóttust hafa not fyrir á bverjum tíma. Sett var á stofn Útflutningsnefnd sem t. d. ráð- stafaði saltfisksölu þeirri sem Bretar keyptu ekki sjálfir. Upp úr því öngþveiti og erfiðleikum, sem stríð þetta skapaði t. d. gagnvart saltfisksölunni, tóku innlendir fiskfram- leiðendur sig sarnan — undir erlendri eða innlendri forystu — um samsölu á saltfiski. Þessi félagssamtök verða ekki rakin hér, en urðu íslendingum dýrkeypt, því að margir þcirra töpuðu aleigu sinni í þeim félagsskap og báru ekki sitt barr eftir það. Af því sem nú hefur verið sagt, má sjá vakandi áhuga manna fyrir því að koma verzluninni sem mest á innlend- ar hendur, þó að það tæki langan tíma, og væri jafnan við ýmsa erfiðleika að etja í þeim tilraunum. Á þessum tíma seldu ýmsir stórir framleiðendur fisk sinn beint til við- skiptalandanna, svo sem Kveldúlfur hf. Alliance h.f., Fisksölusamlögin við Faxa- flóa o. fl. Með skírskotun til þess sem sagt hefur verið um kreppuna eftii 1930 og afleið- ingar hennar, var fiskframleiðendum nauðugur einn kostur, að berjast fyrir lífi sínu með því að sameinast til átaka um samræmt, skipulegt söluform og fram- boð á fiskframleiðslunni. Þrátt fyrir sérstaklega góð'a aðstöðu nýnefndra aðila um sölu á eigin fiski, töldu þeir, að hér væri svo mikið í húfi fyrir heildina, að þeir vildu gjarnan beita sér fyrir samsölu allra á þessum vettvangi, enda voru aðalbankar landsins þessari tilhögun mjög fylgjandi og hafa stutt hana æ síðan. Hér til liggja þau rök, að sumarið 1932 var stofnað Sölusam- band ísl. fiskframleiðenda. Það kom fljótt í ljós, að hér var ekki til einskis barizt, því að fiskurinn hækk- aði verulega í verði, beinlínis fyrir sam- tökin. í fyrstu skýrslu samtakanna fyrir starfsárið 1933—1934, segir, að beinn hagnaður af þessu nemi mörgum milljón- um icróna. Fyrstu stjórn sölusambands- ins skipuðu: Kristján Einarsson, Ólafur Proppé og Richard Thors, sem var for- maður, þar til félagið var endurskipulagt, en meðstjórnendur voru bankastjórarnir Magnús Sigurðsson og Helgi Guðmunds- son. Allt frá upphafi til þessa dags hefur samlagið starfað á grundvelli frjálsra samtaka útvegsmanna. Með lögum um Fiskimálanefnd 1934 voru sett sérstök á- kvæði um saltfiskverzlunina og Sölusam- bandinu sett nokkur skilyrði fyrir áfram- haldandi starfsemi. Olli þetta nokkurri óánægju, sem síðar náðist þó samkomu- lag um í maí 1935. Æ síðan hefur sam- laginu verið falið að fara áframhaldandi með þessi mál.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168

x

Ægir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.