Ægir - 01.02.1979, Qupperneq 10

Sjávarútvegurinn 1978
Már Elísson:
Við áramót
Nú liggja fyrir allvel
grundaðar bráðabirgða-
tölur Fiskifélagsins um
aflabrögð á s.l. ári. Búast
má samt við nokkrum
breytingum á tölum þess-
um, þar sem allar afla- og
vigtarskýrslur höfðu ekki
borizt þegar þetta er ritað
og þurfti því að beita
nokkrum ágizkunum. Ekki
er þó búizt við veiga-
miklum breytingum.
Ekki verður annað sagt en að árið 1978 hafi
reynzt okkur mjög gjöfult. Heildaraflinn er sem
næst 1.550 þús. lestir og er það langmesti afli
íslenzkra fiskiskipa fram að þessu. Verðmæti aflans
er um 63 milljarðar króna.
Á árinu 1977 var aflinn alls 1373,9 þús. lestir.
Fara verður aftur að árinu 1966 til að finna
þriðja bezta árið. Þá nam heildaraflinn 1243 þús.
lestum. Á því ári var það síldin, sem úrslitum
réð. Alls veiddust þá 770 þús. lestir af síld og
125 þús. lestir af loðnu. Afli botnlægra tegunda
var þá 339,4 þús. lestir. Á tveimur s.l. árum er það
hinsvegar loðnan, sem útslagið gerir - á s.l. ári
966,7 þús. lestir og á árinu 1977 812,7 þús. lestir.
Á s.l. ári var síldaraflinn hinsvegar ekki nema 35
þús. lestir.
En sjávaraflinn getur verið svipull, eins og reynsl-
an kennir okkur. Á árinu 1968 var heildaraflinn
kominn niður í 601 þús. lestir, mest vegna afla-
brests á síldveiðum. Á næstu árum þokaðist
hann á ný uppávið, en fremur hægt, þar til nýju
hámarki var náð á árinu 1977. Má í því tilfelli að
mestu þakka hinum ágæta árangri er náðist á
sumar- og haustveiðum loðnu.
Með sæmilegri aðgát við veiðar, má sjálfsagt
draga verulega úr slíkum sveiflum, ekki sízt vegna
útfærslu fiskveiðilögsögunnar, sem gerir virka
stjórnun auðveldari.
Hinsvegar kunnum við enn ekki nægileg skil á
sveiflum stofnstærða hinna ýmsu fisktegunda, ef
stafa af breytilegum skilyrðum náttúrunnar. Má
nefna áhrif veðurfars, þ.m. talinn ís, á hitastig
sjávar og þar með á átumöguleika. Slíkar breytingar
á umhverfisþáttum geta án efa haft veruleg áhrif
á það hvernig t.d. hinar ýmsu tegundir uppsjávar-
fiska ganga fram á miðunum. Auk þess má ekki
gleyma því, að ýmsir þýðingarmiklir fiskstofnar
eru ekki að öllu leyti undir okkar stjórn, þrátt
fyrir 200 mílna fiskveiðilögsögu. Getur skipt veru-
legu máli fyrir okkur að ná samkomulagi við ná-
granna okkar um nauðsynlegar verndunaraðgerðir
fyrir slíka flökkustofna.
í aflatölum s.l. árs ber einnig að skoða aukinn
spærlings- og kolmunnaafla.
Því miður verður ekki hið sama sagt um afla
okkar af þorski og öðrum botnlægum tegundum-
Þrátt fyrir það, að erlendir fiskimenn, sem til
skamms tíma veiddu um helming alls botnfiskafla
hér við land, séu nú að mestu horfnir af miðunurn.
hefur okkar afli á botnlægum tegundum aukizj
hægt á undanförnum árum. Á s.l. ári var þessi
afli tæplega 470 þús. lestir, en var rúmlega 480
þús. lestir á árinu 1977. Spærlingur er ekki með'
talinn í þessum tölum, en hinsvegar grásleppa.
Hér gætir raunar mest minni þorskafla, sem naifl
liðlega 316 þús. lestum samanborið við 330 þús-
lestir á árinu 1977, svo og minni ufsaafla. Hins'
vegar jóks ýsuaflinn lítillega. Skarkolaaflinfl
minnkaði enn og var einungis þriðjungur þess, sefl1
stofninn er talinn þola.
Meðfylgjandi tafla sýnir nánar skiptingu a
tegundir og flokka.
54 — ÆGIR