Ægir - 01.02.1979, Side 20

þessum erfiðleikum og við eðlilegar markaðsað-
stæður nái saltfiskframleiðslan aftur þeim sessi,
er hún hefur haft.
Þurrkaður saltfískur.
Árið 1978 voru fluttar út 2.058 lestir af þurrk-
uðum saltfiski. Þar af voru 2/3 hlutar af fram-
leiðslu fyrra árs, en um 1/3 hluti af framleiðslu
1978. Árið á undan höfðu verið fluttar út aðeins
1.672 lestir.
Framleiðsla og útflutningur þurrkaðs fisks var í
algjöru lágmarki þessi tvö ár, því að um margra ára
skeið þar á undan höfðu verið flutt út 4-6000
lestir árlega.
Ástæður fyrir þessari minnkun eru auðvitað
fjölþættar, en segja má að upphaflegu ástæðurnar
fyrir samdrætti í þurrkuðum saltFiski hafi verið
einkum tvær: Fyrst, hin margumtalað innborgunar-
skylda, sem sett var á í Brasilíu árið 1975, og svo
sú mikla ríkisaðstoð, sem helztu keppinautar okkar
á þurrfiskmörkuðunum, Norðmenn, hafa notið. Og
hvernig þeirri aðstoð var oft beitt til lækkunar
á fiskverðum í Brasilíu og annars staðar.
Eftir því sem árin hafa liðið, virðist áhrifa
innborgunarskyldunnar í Brasilíu gæta nokkru
minna, en hún kostar innflytjendur ennþá 50-70%
af cif verði vörunnar. Söluverð þurrkaðs fisks, í
dollurum, hefir hækkað mjög verulega frá því sem
það var fyrri hluta árs 1976, um ca. 50% af þorski
og löngu og ufsa.
Því miður hefir þetta þó ekki nægt til þess að
ýta verulega undir þurrkun á þorski, því að hér
kemur til þriðja atriðið: Verðjöfnunarsjóðurinn.
Blautsaltaður fiskur hefir verið í Verðjöfnunar-
sjóðnum frá byrjun, en þurrkaði fiskurinn ekki fyrr
en með framleiðslu 1978, og hefir því takmörkuðu fé
úr að spila.
Á fyrstu árum sjóðsins var greitt af saltfiski
í sjóðinn, sem varð til þess að verð á söltuðum
þorski innanland til verkunar, var þvi lægra, sem
þessari greiðslu nam. Þetta ýtti auðvitað undir
þurrkun á sínum tíma. Nú þarf saltfiskurinn hins
vegar á greiðslu að halda úr Verðjöfnunarsjóði,
og snýst þá dæmið við fyrir þurrkendur. Þorskur-
inn verður dýrari innanland, heldur en ef Verð-
jöfnunarsjóðsins gætti ekki.
Eins og fyrr var getið, hefir reikningur þurrkaðs
fisks í Verðjöfnunarsjóði úr takmörkuðu fé að spila,
og yrði eitthvað annað og meira að koma til ef
þurrkaður saltfiskur af framleiðslu 1978 á að
geta staðið jafnfætist blautsöltuðum fiski.
Hitt er svo annað mál, að þurrkun saltfisks
hefir löngum verið ill nauðsyn öðrum þræði, sér-
staklega þegar skreiðarmarkaðir hafa verið lokaðir,
og orðið hefir að bjarga lélegasta hluta aflans
með söltun og þurrkun.
Ufsaflök.
Árið 1978 voru flutt til V-Þýzkalands 2.303
lestir af ufsaflökum, sem er u.þ.b. sama magn og
flutt var út árið 1977. Árin 1975 og 1976 komst
útflutningur ufsaflaka yfir 3.000 tonn hvort árið.
Samdrátturinn í framleiðslu síðustu tvö árin á vafa-
laust aðallega rót sína að rekja til síldveiðanna,
sem hófust aftur, svo að nokkuð um munaði,
haustið 1977. Framleiðslurýrnunin varð svo mikil-
s.l. tvö haust, að ekki tókst að standa við gerða
samninga fyrri hluta vetrar. Framleiðslan í
janúar/febrúar s.l. ár varð hins vegar meiri en
áður eru dæmi til á þeim tíma árs og voru 250/300
lestir af flökum óseld þegar búið var að afgreiða
upp í samninga. Það magn tókst svo að selja til
afgreiðslu yfir sumarmánuðina, en aftur varð svo
skortur á flökum á fyrstu vetrarmánuðum, eins og
áður er vikið að.
Sú nýbreytni var tekin upp á s.l. ári, að pakka
öllum stórum ufsaflökum (samningsflökum) i 50 kg
pappakassa, og þykir sú nýbreytni hafa gefist vel.
Þegar þessar línur eru skrifaðar er komið nokkuð
fram á hið nýja ár, og eins og að framan segir
eru óseldar birgðir nánast engar af óverkuðum
fiski og þurrfiskur hefur selst nokkuð eftir hendinni.
Sömu sögu er að segja frá öðrum saltfiskfram-
leiðslulöndum og markaðslöndum eftir því sem bez.t
er vitað, að þar eru birgðir næsta litlar.
Afkoman er enn mjög bágborin, en þó ber þess að
geta að nú nýverið hefur verið gengið frá nýju
viðmiðunarverði í Verðjöfnunarsjóði fiskiðnaðar-
ins, sem við núverandi aðstæður virðist geta næg1
til að tryggja viðunandi afkomu saltfiskframleið-
enda á vetrarvertíð.
Allmiklar greiðslur hafa verið úr Verðjöfnunar-
sjóði síðustu misserin og eru horfur á, að svo verði
enn um sinn, enda þótt þær stærðir séu óþekktat
ennþá. Rétt er þó að undirstrika það hér, að þessat
greiðslur úr Verðjöfnunarsjóðnum eru af eigi'1
sparifé þessarar greinar, sem hún safnaði upp
betri árum.
64 — ÆGIR