Ægir - 01.02.1979, Page 41

Tafla VIII.
Bolfiskafli Sovétríkjanna.
Heföbundnar bol-
Hundraðshluli af Hundraðshluti af fisktegundir í
Sovéskur afli heildarafla hefð- Afli hefðbundina heildarafla hefð- hundraðshluta af
Ár hefðbundina bol- fisklegtmda bundina bolfisk- legunda bolfiskiegunda i sovéskri landhelgi bundina bolfisk- legunda heildarafla Sovét- ríkjanna
1958 490 1 1,7 439 10,5 45,5
1962 822 18,8 709 16,2 49,1
1966 968 19,7 395 8,0 48,8
1970 1234 23,3 554 10,4 52,0
1971 905 19,1 343 7,2 37,8
1972 1068 22,6 447 9,5 44,2
1973 1409 28,8 803 16,4 47,6
1974 1414 29,2 892 18,4 44,8
1975 1376 29,9 746 16,2 38,6
1976 1271 27,5 730 15,8 37.4
1 hlutverki stjórn- og vinnslustöðva. Um það bil
^0% heildaraflans kemur frá þessum flota. Ef
aJtur er litið á töflu V má sjá, að þróunina,
siðan 1969 er að öllu leyti að finna í auknum um-
svifum stærri veiðiskipa og verksmiðju- og flutn-
lr>gaskipa, jafnvel eftir takmarkanir strandríkja á
afla aðkomuþjóða og útfærslu fiskveiðimarka á
arunum 1976- 1977. Árið 1977 áttu Sovétríkin um
0% allra fiskiskipa yfir 100 rúml. að stærð og 40,3%
eildarrúmlestatölu þessara skipa. Á sama tíma
attu þeir, ásamt öðrum A.-Evrópuríkjum meira en
% allra verksmiðju- og fiskflutningaskipa að
Jölda sem taldi um 89% heildarrúmlestatölu
Pessara skipa.
. Þessi þróun hefur orðið mestmegnis vegna
'ontunar á nægilega gjöfulum miðum að þeirra
í?atl at frá eigin ströndum, þrátt fyrir langa
rancÞengju, sem liggur að miklu leyti að Norður-
af5nu. Þá er talið, að hingað til hafi verið
agkvæmara fyrir þá að afla eggjahvítu úr hafinu
n með landbúnaði, þrátt fyrir mikinn kostnað.
gna verndunaraðgerða og síðar einnig vegna
ærslu fiskveiðilögsögu strandríkja hafa veiði-
guleikar Sovétríkjanna versnað að mun, a.m.k. á
Qar æ&um miðum. Það eru aðallega tvær leiðir
-r alþjóðlegu samhengi. í fyrsta lagi væri hægt
-rir þá að leita nýrra svæða og ennfremur nýrra
eð^h^3 S6m ®ætu komið í stað þeirra ofveiddu,
eða Þeirra m'®a- sem þeir ekki geta sótt á lengur,
r;i • a rn-k. i langtum minna mæli en áður. Sovét-
slík'n la^a hingað til verið fljót að tileikna sér
a niöguleika, og slíkur möguleiki hefur opnast
við að nýta hið svokallaða kríli sem fullnægir
kröfunni um mikið eggjahvítuinnihald, og sem
búist er við að muni geta gefið af sér töluverðan
afrakstur í náinni framtíð.
Hinn möguleikinn er sá að semja við önnur
lönd um gagnkvæm veiðiréttindi innan lögsagna
beggja aðilja. í þessu sambandi hafa Sovétríkin
mikilla hagsmuna að gæta innan lögsögu Noregs og
Efnahagsbandalagsins, en hafa um leið sæmilega
samningsaðstöðu vegna veiða þessara aðilja innan
sovéskrar lögsögu. Vænta má þó þess, að EBE
muni aðeins hugsa sér samninga til skamms tíma.
Á hinn bóginn hafa Bandaríkin og Kanada lítilla
sem engra fiskveiðihagsmuna að gæta innan sov-
éskrar lögsögu, þar sem á hinn bóginn verulegur
hluti sovéska fiskaflans í N.-Atlantshafi hefur
veiðst í lögsögu þessara landa. Reyndar var sá
afli sem Sovétmenn máttu veiða á þessum miðum
skorinn niður á árunum 1976-1978.
Þar sem algjör útilokun þeirra hefur vofað yfir
hafa þeir reynt að efna til samstarfs við strand-
ríki þar sem þeir sjá um veiðihliðina, en landa
aflanum til vinnslu í viðkomandi landi til út-
flutnings til Sovétríkjanna. Ennfremur hafa þeir
tekið þann kost að kaupa fisk frá skipum ýmissa
strandríkja til vinnslu um borð í verksmiðju-
skipum. Er það aðallega um að ræða fisktegundir
sem strandríkin hafa lítið nýtt hingað til eða þá
í bræðslu. Þar sem samið hefur verið um gagnkvæm
veiðiréttindi er venjulega minnst á svipað afla-
magn eða sókn hvors aðiljans um sig, en inn í þessa
mynd þarf einnig að setja ákvæði um verðmæti.
ÆGIR — 85