Tímarit lögfræðinga - 01.03.1951, Page 17

Nokkur orö um crfðarétt
9
kosti stundum, ærin óvissa um faðerni. Auk þess má vera,
að manninum verði ekki unnt að vinna eiðinn, t. d. sökum
geðbilunar, sem fram kemur eftir dóminn, eða hann andast
áður en eiður verði unninn. Móðir óskilgetins barns fær
stundum fyllingareið, ef skýrsla hennar þykir trúverðugri
en mannsins, og barn er þá stundum í dómi ,,talið“ barn
viðkomandi manns, ef móðir vinnur eiðinn. Slíkt barn fær
þó engan erfðarétt eftir viðkomandi mann né hann eftir
það. Það sýnist ofurlítið kynlegt, að maður og frændur
hans eigi að erfa barn, sem hann hefur eindregið þrætt
fyrir og þeir eða hann hafa enga rækt sýnt. Og eru nokkru
minni líkur fyrir því, að maður kunni eins vel að vera
faðir barns, er móðir þess hefur svarið barnið upp á, en
þess, sem hann hefur þrætt fyrir, en synjunareiður hans
hefur ekki verið unninn? Það er í rauninni torvelt að finna
nægilega ástæðu til þess að veita gagnkvæman erfðarétt
um sum eiðfallsbörn, en ekki önnur. Erfðaréttur í sam-
bandi við óskilgetin börn var eftir 36. gr. 1. nr. 46/1921
bundinn við þau ein börn, sem maðurinn gekkst við eða
hafði búið með móður þess tiltekinn tíma eða verið dæmdur
faðir barns. Þar með var fengin glögg og sanngjörn regla,
sem naumást var ástæða til þess að breyta.
Um erfðarétt kjörbarna eru fyrirmæli í 18. gr. erfða-
laganna. Erfa kjörbörn kjörforeldri sitt, svo sem það
væri „getið og fætt“ afkvæmi þeirra. Ef kjörbarn er látið,
þegar arfur tæmist, þá fá niðjar þann arf eftir kjörfor-
eldri, sem því hefði borið, sbr. 3. og 6. gr. laganna. Eftir
þessu ganga kjörbörn og niðjar þeirra til arfs eftir kjör-
foreldri með sama hætti sem börn arfleifanda og aðrir
niðjar. Þessi regla er ný, og má vitanlega um það deila,
hvort hún sé að öllu leyti eðlileg.
2. Ef ekki eru arfgengir niðjar eða kjörbörn eða niðjar
þeirra á lífi, þegar arfur tæmist, þá gengur arfur til for-
eldra ins látna. Ef annað foreldra er látið, þá gengur
helmingur arfs til þess, sem á lífi er, en hinn til barna eða
barnabarna ins látna foreldris. Ef bæði foreldra eru látin,
þá gengur arfur til barna eða barnabarna þeirra, 3.—5. gr.