Tímarit lögfræðinga - 01.12.1989, Page 28

um), enda játist sökunautur undir þessa ákvörðun með undirskrift
sinni. Heimilt er með sama hætti að ákveða eignarupptöku fyrir um-
rædd brot (verðmæti allt að 18.000 krónum), enda sé upptökuheimild
fyrir hendi. Synji sökunautur þessum málalokum eða greiði ekki sekt
innan tilskilins frests, vísar lögreglustjóri málinu til ríkissaksóknara
eða dómara. Ef brot er þess eðlis, að vænta megi, að það geti varðað
refsivist eða ökuleyfissviptingu (ásamt sekt), má ekki afgreiða málið
með sektargerð. Ríkissaksóknari lætur lögreglustjórum í té skrá yfir
brot þau, sem sektaheimildin nær til. I skránni eru leiðbeiningar um
sektamörk fyrir hverja tegund brota, sbr. 4. mgr. 112. gr. oml. Senda
skal ríkissaksóknara skrá yfir sektargerðir lögreglustjóra eftir regl-
um, sem hann ákveður, sbr. 5. mgr. 112. gr. oml. Ríkissaksóknari getur
borið mál undir dómara til ónýtingar á ákvörðun lögreglustj óra, sjá
6. mgr. 112. gr. oml.
(b) Sektargerðir lögreglumanna. Heimild til þeirra er í 3. mgr. 112.
gr. oml., sbr. 2. gr. 1. nr. 32/1988 og rg. nr. 816/1983. Ef lögreglu-
maður stendur vegfaranda að broti á umferðarlögum, reglugerðum
settum samkvæmt þeim eða lögreglusamþykkt (varðandi umferð)
og telja má, að sekt rnuni ekki fara fram úr 5400 krónum, getur lög-
reglumaður gert sökunaut hæfilega sekt, er greiðist þegar í stað eða
innan tiltekins frests (innan viku), enda játist sökunautur undir þessa
ákvörðun með undirskrift sinni í sektabók. Framlengja má frestinn
og ítreka sektarboð. Greiðist sekt ekki innan tiltekins tíma, er kæra
send til dómara með venjulegum hætti. Dómari fellir þá ákvörðun
lögreglumanns úr gildi og lýkur máli lögum samkvæmt. Þyki ákvörð-
un lögreglumanns fjarstæð, ákveður dómari, ríkissaksóknari eða lög-
reglustjóri, að mál skuli tekið til meðferðar að nýju, enda er þá
ákvörðun lögreglumanns felld úr gildi. Ríkissaksóknari lætur lögreglu-
stjórum í té skrá yfir brot þau, sem sektaheimild þessi tekur til. I
skránni er tilgreind sektarfjárhæð fyrir hverja tegund brota, sbr. 4.
mgr. 112. gr. oml. og 2. gr. rg. nr. 816/1983.
(c) Sektargerðir tollyfirvalda. Heimildin styðst við 139. gr. tollalaga
nr. 55/1987. Tollyfirvöldum er heimilt að ákveða sekt fyrir ólöglegan
innflutning, ef brot er skýlaust sannað og ætla má, að það varði ekki
hærri sekt en 50.000 kr., enda játist sökunautur undir þá ákvörðun
og greiði sektina þegar í stað. Heimilt er með bókun að veita slíkri
sátt ítrekunaráhrif, ef því er að skipta. Ef skýlaust sannað brot hefur
einnig upptöku eignar í för með sér, geta tollyfirvöld að uppfylltum
sömu skilyrðum ákveðið eignarupptöku, enda fari verðmæti ekki fram
234