Tímarit lögfræðinga - 20.11.1993, Blaðsíða 27

þeir eru samviskulausir í innlieimtum, þeir taka að sér skítverk, þeir eru
forhertir ef því er að skipta. Eg tók eftir því í sjónvarpsfréttum nýlega þegar
skýrt var frá illræmdu fasteignakaupamáli, þar sem gjaldþrot rak gjaldþrot og
hver skúrkurinn virtist reyna að leika á hinn, þá var þess getið að með einum
skúrknum mætti sjá á skerminum “umdeildan” lögfræðing. Varla fór á milli
mála hvað átt var við með orðinu umdeildur. Lögfræðingurinn var sem sagt
vondur pappír eins og skjólstæðingurinn. Þetta er almannarómurinn, lögfræð-
ingar eru margir hverjir vafasamir og það er kallað að vera umdeildur.
Ekki bætir úr skák þegar lögmenn verða uppvísir að því að hafa dregið sér
fé svo milljónatugum skiptir. Eg man í fljótu bragði eftir þrem sem hafa misst
málflutningsréttindi sín. Ekki hjálpar þetta upp á ímyndina.
Man ég þá eftir einhverju jákvæðu? Jú, margir lögfræðingar hafa gott orð
á sér, þykja sómakærir, heiðarlegir og vandaðir. Sem betur fer eru þeir í
meirihluta. En verk þeirra komast sjaldan í fjölmiðla. Lögfræðingar fá ekki
einkunnir eða verðlaun. En þeir fá orðstír. Sá orðstír byggist ekki ailtaf á
góðri lagakunnáttu eða góðri málfærslu. Hann byggist ekki síður á siðferðilegu
mati, þeirra eigin siðferði, sanngimi og réttsýni. Því miður er það svo að það
þarf ekki nema einn gikk í hverja veiðistöð til að spilla ímyndinni.
Eg tók það fram í upphafi að ég vissi raunar ekki til að almenningur hefði
neitt eitt álit á lögfræðingum en ef það er til þá býður mér í grun að það sé
ekki gott. Lögfræðingar eru nógu góðir til að leita til, þeir eru nógu góðir til
að setja fram ítrustu kröfur og þeir eru nógu góðir til að ætlast sé til að þeir
kunni lögin. En þegar kemur að greiðslum eða launum fyrir vinnuna, þegar
kemur að slysunum og þegar kemur að gikkjunum í veiðistöðinni, þá er
tilhneiging til að alhæfa og fordæma heila stétt.
Spurt er: hver er hin siðferðilega ímynd lögfræðinga í augum almennings?
Skyldi vera spurt af gefnu tilefni? Skyldi það vera tilviljun að leitað er til
ritstjóra til að svara spumingunni? Lögfræðingar hafa réttilega áhyggjur af
orðspori sínu og fjölmiðlar eru að vissu leyti vettvangur almenningsálitsins.
Fjölmiðlar eru skoðanamótandi með því að leggja áherslu á sumar fréttir frekar
en aðrar. Með því að leggja áherslu á vondar fréttir frekar en góðar. Með því
að draga skúrkana fram í dagsljósið. Með því að segja sannleikann um það
sem er að gerast og um þá sem gera eitthvað.
Ég sagði áðan að lögfræðingar væru ekki annað en þeir eru: marglitur hópur
margvíslegra manna. Áður fyrr voru fréttir ekki eins opinskáar og skúrkunum
var hlíft ef þeir áttu eitthvað undir sér, voru í réttum flokki eða þekktu
ritstórann. Nú þýðir ekki lengur að þekkja ritstjórann og nú þurfa menn að
koma til dyranna eins og þeir eru klæddir. Þetta þýðir að lögfræðingar, jafnt
sem aðrir þjóðfélagshópar koma fram í dagsljósið í öllu sínu munstri og
myndum, hinn margliti hópur er marglitur, eins og hann hefur alltaf verið.
Það var ekki sagt frá því upphátt, heldur hvíslað um það á götuhomum. Nú
er sagt frá því í fjölmiðlum. Það er svo efni í annan fund hver sé hin
siðferðilega ímynd fjölmiðla!
25