Tímarit lögfræðinga - 20.11.1993, Blaðsíða 74

þangað til fullnustu á því ári sem Héraðsdómur Reykjaness hafði starfað; þetta
verði dómsmálayfirvöld að láta til sín taka; fyrr verði hringnum um hraðari
meðferð mála ekki lokað; hún sé ekki að gagnrýna Jón Eysteinsson,
sýslumann, með þessum upplýsingum heldur það að dómar Héraðsdóms
Reykjaness hafi ekki borist honum til fullnustu frá Fangelsismálastofnun.
Þá varpar Hrafn Bragason, hæstaréttardómari, þeirri spurningu yfir salinn
hvort einhver viti hvernig á þessum seinagangi standi.
Hallvarður Einvarðsson ríkissaksóknari kveðst hafa rætt mál þetta við menn
í dómsmálaráðuneytinu og telur að þar sé verið að vinna að lausn þess. Hann
kveðst hafa gert allt sem í sínu valdi standi til að reka á eftir.
Ólafur Walter Stefánsson, skrifstofustjóri, telur rétt að hann taki til máls því
öll spjót standi nú á dómsmálaráðuneytinu, en Þorsteinn A. Jónsson sé farinn
af fundi. Ólafur kveðst taka undir orð Ólafar að fullnustan sé hluti af ferli
dómsmáls. Einhverra hluta vegna, sem hann þekki ekki, hafi ferli mála frá
Suðurnesjum stöðvast á fullnustustigi án þess að þau kæmust til sýslumannsins
í Keflavík til fullnustu.
Þolum við lýðræði?
Loks var tekið fyrir ofangreint efni. Framsögu um málið hafði Mikael M.
Karlsson, dósent við heimspekideild Háskóla Islands. I ráði er að erindið
birtist bráðlega í tímaritinu og þykja því ekki efni til að rekja efni þess hér
í löngu máli, en niðurstöðu af spjalli sínu dró frummælandi saman þannig að
ef hér eigi að halda uppi raunverulegu lýðræði þurfi eftirfarandi að koma til;
- frjálsir fjölmiðlar sem fjalli á ábyrgan hátt urn það sem máli skiptir í
þjóðfélaginu - rannsóknarblaðamennska í jákvæðum skilningi þess orðs
- breyting á stjórnskipuninni
- breyting á skólakerfinu.
Að lokum spurði Mikael ‘Þolum við lýðræði?’ og svaraði sér sjálfur með
annarri spurningu; 'Hverjir erum við?’
Að framsöguerindi loknu gaf fundarstjóri orðið laust. Þór Vilhjálmsson;
forseti Hæstaréttar beindi spumingu til Mikaels, kvað hann hafa verið frekar
stóryrtan um lýðræðið en vildi vita hvernig hann teldi að lýðræðið sneri að
dómurum sem séu ekki kosnir og eigi að sitja sem lengst í starfi; hvort hann
geti hjálpað dómurum að staðsetja sig gagnvart lýðræðinu. Þá spurði hann,
með vísan til ritdeilu Sigurðar Líndal prófessors og Jóns Steinars Gunnlaugs-
sonar hæstaréttarlögmanns, um ntörkin milli þess sem þurfi að koma frá
löggjafarvaldinu og þess sem dómarar geti ákveðið, atriði sem hafi þýðingu
við lögskýringu.
Mikael taldi Þór hafa borið fram góðar og skynsamlegar spumingar. Hann
kvaðst í máli sínu ekki hafa verið að tjalla unt dómara þegar hann lýsti
áhyggjum yfir skilyrðum lýðræðis, kveðst einmitt sjá von hjá dómstólum, ekki
sé gert ráð fyrir að dómarar yfirtaki löggjafarvald, slíkt sé ekki lýðræðislegt;
72