Hlín - 01.01.1921, Blaðsíða 40

38
Hlin
II.
í upphafi var Kaos þ. e. jörðin var í eyði og lóm og
myrkur yfir djúpinu. En svo skapaði guð Kosmos — þ.
e. reglubundinn, lögumháðan heim.*
Trúarbragðahöfundum og heimspekingum mörgum
kemur saman um, að lengi hafi efnið verið til, en alt á
ringulreið, og hlýddi engum skynsamlegum lögum, fyr
en guð skapaði úr efninu og kom viti í alt saman, svo
að úr varð Kosmos. f*ar varð einhver munur á, og von
að guð segði: »Sjá það var harla gott«.
Eftir því sem mannkyninu óx fiskur um hrygg, þá
vaknaði hjá því sviplík löngun og hjá skaparanum sjálf-
um að skapa líka i!tKosmos úr Kaos. Til þess þurfti
iðjusemi og reglusemi, og nægjusemi gat komið sjer vel,
þegar úr litlu var að skapa. Allur iðnaður, allar listir,
allar mentir og mannvirki urðu smám saman til fyrir
þessa lofsverðu viðleitni. Oóðum og greindum mönnum
tókst að koma skipulagi á heimili, síðan sveitafjelög og
seinna þjóðfjelög. En mannfjelagsskipunin á enn langt i
land að skapast. Að vísu var vel á veg komið 1914, en
þá fór skrattinn úr sauðarleggnum og kom versta glund-
roða á alt saman, bæði mannfjelag, þjóðfjelög og jafnvel
sveitafjelög og mörg heimili. Nú þurfa að koma »kær-
leikans tíðir«, því nú á það langt í land, að »sælu njót-
andi, sverðin brjótandi, faðmist fjarlægir lýðir«. Og ekki
ríður siður á, að allir kappkosti að skapa »Kosmos«,
hver í sínum verkahring og elski »Kosmos«hugsjónina,
elski hana fram í bænum sínum og börnum eins og
Björnstjerne kveður að orði í sínu ættjarðarkvæði. En til
þess þurfa allir, eða sem flestir (því altaf verða einhverj-
* Okkur vantar íslenzk orð yfir Kaos og Kosmos, en merking þcirra
er yfirgripsmikil. Kaos táktiar það, sem cr á ringulreið og í mesta
glundroða, en Kosmos alt það sem er samfeld heild með góðu
skipulagi.