Dvöl - 01.07.1945, Side 106

Dvöl - 01.07.1945, Side 106
248 DVÖI' aö miklu sneydd frjóefnum vegna einhæfrar ræktunar, hafa lengi verið þurrkar, og fjöldi af bænd- um flosnar upp, því að ofan á allt annað er verðlag lágt á fram- leiðsluvörunum. Bændurnir eru skuldugir bönkunum, og þó að þeir eigi ekki að neinu vísu að hverfa um atvinnu eða húsnæði, þá er engrar miskunnar að vænta. Ef Jeitað er fyrir sér um slíkt, farið frá Heródesi til Pílatusar, þá er svarið á þessa leið: Það er bankinn, sem ræður, hann verður að fá sitt. Ég get ekkert .... Bankinn er eng- in mannleg vera; hann er höfuð- skepna, sem lýtur sínu alheims- lögmáli. Já, og bankinn lætur plægja landið með traktor, og traktorinn fer sína beinu braut, hvort sem hann rekst á hús eða ekki, — mannabústað, — hvað varðar hann um slíkt? Úr vegi — eða þú verður mulinn, kofatetur! Traktorinn er. járnvald, blint og hjartalaust eins og bankinn, sem sendir hann. Gegn þvílíku valdi dugir ekki að þrjózkast, og engum manni er um að kenna — þarna er það bara BANKINN. Bændurnir hafa fengið sendar auglýsingar um það, að vinnu sé að fá vestur við Kyrrahaf: Ávaxta- tínsla! Dýrleg vinna! Og fjölskyld- urnar leggja af stað í hina óra- löngu ferð, hafa m.eð sér hið nauð- synlegasta af sínu hafurtaski. Bíl- skrjóðar — bilanir, benzínskortur, tafir, vandræði. Matarvöntun, hungur, þreyta, sjúkdómar, dauðs- föll. Og þegar vestur kemur: Fjöldi fólks, vinnan hverfandi — hinar sömu auglýsingar sendar um allar trissur. Kaupið niður úr öllu valdi, vinnuleysi, hungur, harð- ýðgi, já, miskunnarleysi frá hendi þeirra, sem eiga, og ef brotið er hið minnsta bann, þá hafa þeir, sem eru eitthvað og eiga eitthvað, lög- in, réttinn, sín megin! .... Allmikil fjölbreytni er í lýsingum höfundar á atburðum, persónum og umhverfi, og stíllinn er hispurs- laus, safamikill og litríkur. En yf- ir allri frásögninni er samt eins og hálftómlátlegur hlutleysásblær, eitt- hvað: ekkert um að fást — þetta er bara svona, hlaut að ganga svona. Bankinn, traktorinn, — hvort tveggja þetta hlítir settu lögmáli, og svo er einnig um fólkið. Og fyr- ir þennan frásagnarblæ verða áhrif sögunnar svo geipisterk sem þau eru, yfir henni eitthvað ógnblandið og örlagaþrungið. Bankinn er höf- uðskepna, traktorinn mylur hvað sem fyrir er, og fólkið — karlar og konur, allt frá ungbörnum til hrumra öldunga, berst áfram, áfram lengra, lengra, er ómót- stæðilega knúið af ósýnilegu valdi út í tortíminguna — eins og læm- ingjabreiða af heiðum ofan, sem stefnir til sjávar til að steypast í djúpið. Og: Upp fyrir okkur rennur öll ógn hins þrælbundna og misk- unnarlausa kerfis auðveltunnar, sem táknast með bankanum og
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144

x

Dvöl

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dvöl
https://timarit.is/publication/619

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.