Dvöl - 01.07.1945, Page 106

Dvöl - 01.07.1945, Page 106
248 DVÖI' aö miklu sneydd frjóefnum vegna einhæfrar ræktunar, hafa lengi verið þurrkar, og fjöldi af bænd- um flosnar upp, því að ofan á allt annað er verðlag lágt á fram- leiðsluvörunum. Bændurnir eru skuldugir bönkunum, og þó að þeir eigi ekki að neinu vísu að hverfa um atvinnu eða húsnæði, þá er engrar miskunnar að vænta. Ef Jeitað er fyrir sér um slíkt, farið frá Heródesi til Pílatusar, þá er svarið á þessa leið: Það er bankinn, sem ræður, hann verður að fá sitt. Ég get ekkert .... Bankinn er eng- in mannleg vera; hann er höfuð- skepna, sem lýtur sínu alheims- lögmáli. Já, og bankinn lætur plægja landið með traktor, og traktorinn fer sína beinu braut, hvort sem hann rekst á hús eða ekki, — mannabústað, — hvað varðar hann um slíkt? Úr vegi — eða þú verður mulinn, kofatetur! Traktorinn er. járnvald, blint og hjartalaust eins og bankinn, sem sendir hann. Gegn þvílíku valdi dugir ekki að þrjózkast, og engum manni er um að kenna — þarna er það bara BANKINN. Bændurnir hafa fengið sendar auglýsingar um það, að vinnu sé að fá vestur við Kyrrahaf: Ávaxta- tínsla! Dýrleg vinna! Og fjölskyld- urnar leggja af stað í hina óra- löngu ferð, hafa m.eð sér hið nauð- synlegasta af sínu hafurtaski. Bíl- skrjóðar — bilanir, benzínskortur, tafir, vandræði. Matarvöntun, hungur, þreyta, sjúkdómar, dauðs- föll. Og þegar vestur kemur: Fjöldi fólks, vinnan hverfandi — hinar sömu auglýsingar sendar um allar trissur. Kaupið niður úr öllu valdi, vinnuleysi, hungur, harð- ýðgi, já, miskunnarleysi frá hendi þeirra, sem eiga, og ef brotið er hið minnsta bann, þá hafa þeir, sem eru eitthvað og eiga eitthvað, lög- in, réttinn, sín megin! .... Allmikil fjölbreytni er í lýsingum höfundar á atburðum, persónum og umhverfi, og stíllinn er hispurs- laus, safamikill og litríkur. En yf- ir allri frásögninni er samt eins og hálftómlátlegur hlutleysásblær, eitt- hvað: ekkert um að fást — þetta er bara svona, hlaut að ganga svona. Bankinn, traktorinn, — hvort tveggja þetta hlítir settu lögmáli, og svo er einnig um fólkið. Og fyr- ir þennan frásagnarblæ verða áhrif sögunnar svo geipisterk sem þau eru, yfir henni eitthvað ógnblandið og örlagaþrungið. Bankinn er höf- uðskepna, traktorinn mylur hvað sem fyrir er, og fólkið — karlar og konur, allt frá ungbörnum til hrumra öldunga, berst áfram, áfram lengra, lengra, er ómót- stæðilega knúið af ósýnilegu valdi út í tortíminguna — eins og læm- ingjabreiða af heiðum ofan, sem stefnir til sjávar til að steypast í djúpið. Og: Upp fyrir okkur rennur öll ógn hins þrælbundna og misk- unnarlausa kerfis auðveltunnar, sem táknast með bankanum og
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144

x

Dvöl

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dvöl
https://timarit.is/publication/619

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.