Bjarmi - 01.09.2004, Blaðsíða 25

Haraldur Jóhannsson
Barnabas
Allir þurfa á fyrirmyndum að
halda. Börn þurfa fullorðið fólk sem
fyrirmyndir á þroskaleið sinni. Ungt
fólk getur lært ýmislegt af hinum
eidri. Og þó að við eldumst þá þurf-
um við sífellt á öðrum að halda, til
að minna okkur á það sem við vit-
um og hjálpa okkur að skilja veröld-
ina betur. Þess vegna skiptir öllu
máli hvaða fyrirmyndir við fáum,
hverjir eru hetjur í okkar augum.
Barn sem elst upp við ofbeldi og
lítiisvirðingu lærir að beita ofbeldi
og sýna lítiisvirðingu. Barn sem elst
upp við hlýju og öryggi er líklegt til
að eignast sjálfstraust og hafa eitt-
hvað að gefa samferðafólki sínu á
lífsleiðinni.
Kristið fólk þarf kristnar hetjur.
Til að læra að lifa með Guði og
samkvæmt vilja hans hér i heimi,
þurfum við að eiga okkur fyrir-
myndir - hetjur sem við viljum líkj-
ast og sem móta okkur. Kirkjusagan
geymir frásagnir af mörgum hetjum
sem við getum lært mikið af. Bestu
hetjumyndirnar eru þó í Bibliunni,
bæði Gamla og Nýja testamentinu.
Höfundur Hebreabréfsins nefnir trú-
arhetjurnar úr Gamla testamentinu -
Nóa, Abraham, Móse og fleiri - og
segir síðan: „Fyrst vér erum um-
kringdir slíkum fjölda votta, léttum
þá af oss allri byrði og viðloðandi
synd og þreytum þolgóðir skeið
það, sem vér eigum framundan."
(Hebr. 12:1) Við erum með öðrum
orðum eins og keppendur á iþrótta-
velli og trúarhetjurnar eru eins og
áhorfendur sem hvetja okkur til
dáða.
Hver var Barnabas?
Barnabas kemur við sögu um
miðbik Postulasögunnar. Hann er
ekki aðalpersóna en samt skín það í
gegn að hann hafi gegnt mikilvægu
hlutverki, jafnvel haft afgerandi áhrif
á kirkjusöguna. Sumir hafa hallast
að því að hann sé höfundur
Hebreabréfsins. Hvort sem það er
rétt eða ekki, þá er víst að hann var
ekki upptekinn af því að halda eigin
nafni á lofti en hafði miklar hug-
sjónir um Guðs ríki, rétt eins og
höfundur bréfsins.
Fyrst er sagt frá honum í 4. kafla
Postulasögunnar, en þar segir í
versum 36-37: „Jósef levíti, frá
Kýpur, sem postularnir kölluðu
Barnabas, það þýðir huggunar
sonur, átti sáðland og seldi, kom
með verðið og lagði fyrir fætur
postulanna." Nafnið sem hann fékk
gefur strax ákveðna mynd af mann-
inum. Huggunar sonur er ekki ama-
leg nafnbót. Og það frá sjálfum
postulunum, ieiðtogum safnaðarins
i Jerúsalem. Hann hefur greinilega
haft eitthvað við sig, einhverja
sérstaka mildi, sérstakan áhuga á
náunganum, hann hefur haft hæfi-
leika til að uppörva og láta fólki liða
vel við erfiðar aðstæður. Við sjáum
lika að hann seldi sáðland sitt og
gaf andvirðið til frumkirkjunnar. Rétt
á eftir er sagt frá þvi að Ananías og
Saffira seldu land en héldu eftir
hluta af andvirðinu fyrir sjálf sig.
Hjarta þeirra var skipt en hjarta
Barnabasar var óskipt. Hann fylgdi
Drottni heils hugar. Þessi fyrsta
mynd sem er dregin upp af
Barnabasi segir okkur því að þar
hafi farið einlægur lærisveinn Jesú
Krists, sem Guð hafði blessað með
sérstakri gjöf sem var til uppörvun-
ar fyrir þá sem voru með honum.
Næst fréttum við af Barnabasi
eftir afturhvarf Páls postula. Páll
kom til Jerúsalem og reyndi að
samlaga sig lærisveinunum, en þeir
voru hræddir við hann og trúðu
honum ekki. Þá segir i 9. kafla
Postulasögunnar, versi 27: „En
Barnabas tók hann að sér, fór með
hann til postulanna og skýrði þeim
frá, hvernig hann hefði séð Drottin á
veginum, hvað hann hefði sagt við
hann og hversu einarðlega hann
hefði talað í Jesú nafni í Ðama-
skus.“ Hér bætast við nokkrir drætt-
ir í myndina af Barnabas. Það sem
einkenndi hann kom ekki eingöngu
fram þegar allir voru sammála og
þegar engin hætta var á ferðum.
Nei, þetta var meira en áhugi eða
skoðun, það var innri hvöt, jafnvel
ástríða. Það var þess virði að setja
sig i hættu, hætta á að Sál væri
svikari. Það var líka þess virði að
ganga í berhögg við skoðanir flestra
annarra í söfnuðinum. Hann sá ein-
staklinginn og hann virtist sjá hjá
mönnum eiginleika sem aðrir komu
ekki auga á. Við getum spurt okkur
hvað hefði orðið um Pál postula og
hvað hefði orðið um kirkjuna ef
Barnabas hefði ekki haft þennan
eiginleika og þessa ástríðu sem
gerði það að verkum að postularnir
viðurkenndu Pál. Guð einn veit
svarið við þeirri spurningu. Það má
vera að hann hefði haft önnur ráð,
en við sjáum greinilega að Barna-
bas gegndi lykilhlutverki í kirkjunni í
þessu tilviki.
Ástríðan
í 11. kafla Postulasögunnar
fréttum við enn af Barnabasi. Þar er
þvi fyrst lýst hvernig kristnir menn
dreifðust vegna ofsókna. Þeir héldu
áfram að segja frá trú sinni en töl-
uðu eingöngu við Gyðinga í fyrstu.
Þetta breyttist er þeir komu til Antí-
okkíu. Þá fóru þeir að segja Grikkj-
um frá Jesú og mikill fjöldi tók trú.
Þetta fréttist til Jerúsalem og söfn-
uðurinn þar vildi kanna málið. Og
hvern skyldu þeir hafa sent? Jú,
engan annan en Barnabas. Það
segir svo skemmtilega í versum 23-
26: „Þegar hann kom og sá verk
Guðs náðar, gladdist hann, og hann
áminnti alla um að halda sér fast
við Drottin af öllu hjarta. Því hann
var góður maður, fullur af heilögum
anda og trú. Og mikill fjöldi manna
gafst Drottni. Þá fór hann til Tarsus
að leita Sál ugpi. Þegar hann hafði
fundið hann, fór hann með hann til
Antiokkíu. Þeir voru síðan saman