Bjarmi - 01.09.2004, Blaðsíða 26

heilt ár (söfnuðinum og kenndu
fjölda fólks. í Antíokkíu voru læri-
sveinarnir fyrst kallaðir kristnir."
Þessi kafli segir okkur margt um
Barnabas. í fyrsta lagi naut hann
mikils trausts hjá söfnuðinum í
Jerúsalem. Það var eitthvað nýtt að
gerast. Fagnaðarerindið um Jesú
hafði fyrst og fremst verið flutt Gyð-
ingum. Pétur hafði að vísu fengið
vitrun i húsi Kornelíusar og menn
höfðu áttað sig á því að Guð hafði
einnig gefið heiðingjunum aftur-
hvarf til lífs, en þetta var engu að
síður ný staða og vafalaust ýmsar
hættur. Kristin trú var eðlilegt fram-
hald af gyðingdómi, en hvað með
aðra menningu og annan trúar-
bakgrunn? Flér þurfti reyndan
kristinn mann sem var tilbúinn til
róttækrar endurskoðunar. Og
Barnabas var valinn. Honum var
treyst - og það var í samræmi við
ástríðu hans og hæfileika að fara
þessa ferð. Sjálfsagt hefur söfnuð-
urinn í Jerúsalem séð að Barnabas
var rétti maðurinn, hér myndu náð-
argjafir hans nýtast.
í öðru lagi sjáum við að Barna-
bas gladdist þegar hann sá hverju
Guð hafði komið til vegar. Enn á ný
kemur þessi eiginleiki fram, hjarta
sem slær í takt við hjarta Guðs og
gleðst yfir því að aðrir njóti gjafa
hans. Myndin af Barnabasi skýrist
og nú birtist þráin eftir að aðrir njóti
sín innan þess ramma sem Guð
setur.
Þriðja atriðið í kaflanum skýrir
þetta enn betur. Það var vakning í
Antíokkíu og hún hélt áfram eftir að
Barnabas kom. Þetta var nýr hópur
kristinna manna, heiðingjar sem
urðu kristnir, Barnabas var augljós
leiðtogi og vaxtarmöguleikarnir um
hinn heiðna heim virtust ótæmandi.
Hafði Jesús ekki sagt þeim að gera
allar þjóðir að lærisveinum, var það
ekki einmitt að gerast? Og Barna-
bas var leiðtoginn! Hvílík upphefð
og hvílíkir möguleikar! En hvað
gerði Barnabas? Enn kom hann á
óvart. Hann fór til Tarsus og sótti
Pál. Barnabas sá það sem trúlega
enginn annar sá. Hann sá söfnuð
sem þurfti á góðum fræðara að
halda. Og hann sá fræðara sem
vantaði söfnuð að fræða, fræðara
sem gæti náð langt. Og hann tók
áhættuna. Þetta er sennilega mesta
áhættufjárfesting í sögu kirkjunnar.
Og hvilík ávöxtun! Frá Antíokkíu
breiddist kristindómurinn út um
allan heim.
í 13. kafla Postulasögunar er
söfnuðinum í Antíokkíu lýst nánar. í
versum 1-2 segir: „í söfnuðinum í
Antíokkíu voru spámenn og kenn-
arar. Þar voru þeir Barnabas,
Símeon, nefndur Níger, Lúkíus frá
Kýrene, Manaen, samfóstri Heró-
desar fjórðungsstjóra, og Sál. Eitt
sinn er þeir voru að þjóna Drottni
og föstuðu sagði heilagur andi:
„Skiljið frá mér til handa þá Barna-
bas og Sál til þess verks sem ég
hef kallað þá til.““ Við sjáum að
þetta hefur verið misleitur hópur.
Manaen ólst upp með Heródesi og
hefur verið af tignum ættum,
Símeon hefur vafalaust verið
blökkumaður og hugsanlega tilheyrt
þrælastétt. Kennarar halda fast við
gömlu gildin en spámenn eru sífellt
að koma með eitthvað nýtt. Hér
hefur því verið ærinn grundvöllur
fyrir togstreitu og sundurlyndi, en
við sjáum að söfnuðurinn samein-
aðist frammi fyrir Guði í lofgjörð og
fékk náð til þess að verða fyrsti
söfnuðurinn sem sendi kristniboða.
Þegar við skoðum hápunkta i
sögu frumkirkjunnar, þá sjáum við
að Barnabas var oftar en ekki í
hringiðu atburða. Það hefur tæpast
verið tilviljun. Á þessum tíma var
hann einn af leiðtogum kirkjunnar í
Antíokkíu og það er ekki ósennilegt
að ástríða hans og hæfileikar í
mannlegum samskiptum hafi átt
stóran þátt í að tengja söfnuðinn
saman þannig að Guð gat notað
hann eins og raun bar vitni.
Gildi einstaklingsins
Við lestur Postulasögunnar
sjáum við að fyrst í stað er talað
um Barnabas og Sál en svo er farið
að tala um Pál og Barnabas. Þetta
gefur vísbendingu um alveg sér-
stakan - ef ekki einstakan - eigin-
leika í fari Barnabasar. í samfylgd
Barnabasar verður hinn endurfæddi
fyrrum ofsækjandi Sál að postulan-
um Páli. Páll verður æ meira áber-
andi en Barnabas fellur í skuggann.
Barnabas leyfir Páli að þroskast í
samfélaginu við Guð, leyfir honum
að vaxa og verða sér meiri. Hversu
mikil hætta er það ekki fyrir leiðtoga
að móta þá sem hann leiðir í sinni
eigin mynd, gera þá eins konar
eftirmynd af sér sjálfum. Þá verða
líka vaxtarmöguleikarnir takmarkaðir
og þeir geta aldrei orðið meiri en
leiðtoginn. En þannig var Barnabas
ekki. Hér er myndin af honum orðin
skýr. Ástriða hans er að einstakling-
urinn njóti sín og hann noti hæfi-
leika sína og náðargjafir eins og
Guð ætlast til. Hann fékk að gleðj-
ast yfir þvi hjá Páli postula.
Barnabas og Páll voru þó ekki
samferðamenn alla tíð. Við lesum i
um aðskilnað þeirra i 15. kafla
Postulasögunnar, versum 37-40:
„Barnabas vildi þá líka taka með
Jóhannes, er kallaður var Markús.
En Páli þótti eigi rétt að taka með
þann mann, er skilið hafði við þá í
Pamfýlíu og ekki gengið að verki
með þeim. Varð þeim mjög sund-
urorða, og skildi þar með þeim. Tók
Barnabas Markús með sér og sigldi
til Kýpur. En Páll kaus sér Sílas og
fór af stað, og fólu bræðurnir hann
náð Drottins."
Þetta er hreinskilin og afdráttar-
26