Morgunn - 01.06.1929, Side 31

MORGUNN
25
og frumögnum efnisheimsins og notar hvorttveggja í
sínar þarfir.
Síðast í fyrsta kapítula setur Sir Oliver fram sjö
setningar, sem hann dregur út af reynslu sinni og ræðir
nánar um í öðrum kapítulanum. Setningarnar eru þessar:
1) Starfsemi hugans er ekki takmörkuð af líkam-
legri birtingu hans, þótt það sé að vísu satt, að líkamleg
starffæri séu nauðsynleg til að sýna starfsemi hans hér
og nú.
2) Líkami mannsins (heili, taugar, vöðvar o. s.
frv.) er verkfæri, sem er búið til, stjórnað og notað af
lífi og sálarstarfsemi, — verkfæri, sem getur skemst og
slitnað, svo að stjórnarvaldið geti ekki notað það til
fullnustu, — og að merki um þessar skemdir geti orðið
augljós, án þess að vér höfum rétt til að draga aðra
ályktun af því en þá, að tengiliðir sálar og líkama séu
í einhverju ólagi.
3) Hvorki lífið né sálarstarfsemin farast, þótt aðskiln-
aður verði milli þeirra og líkamlegs verkfæris þeirra;
þau hætta aðeins að starfa í efnislegum heimi á þann
hátt, sem þau gátu gert það á, meðan verkfærið var í
lagi.
4) Það sem við köllum einstaklinga er ákveðin
,»holdgun“ eða samband við efnið af hendi lifandi, sálar-
legrar veru, sem sjálf hefir samfelda tilvist. Það getur
ekki verið samleiki (identity) efnisagnanna, sem er skil-
yrðið fyrir því, að þessi vera sé söm við sig, eða fyrir
persónuleika hennar, heldur hlýtur það að vera eigind
hinnar stjórnandi veru, sem sett hefur þessar efnisagnir
í samband hvora við aðra um stundarsakir, því að það
er kunnugt, að efnisagnirnar breytast og endurnýjast,
þess að það hafi áhrif á samhengi sálarlífsins.
5) Gildi holdtekjunnar liggur í tækifæri því, sem
þannig veitist til þess, að gera einstaklinga úr sérstökum
°g smámsaman vaxandi skerf af sálarstarfsemi, með
því að einangra hana og dylja sjónum fyrra umhverfi