Morgunn - 01.06.1929, Síða 103

MORSUNN
93
Þegar Z. var spurður, á hvaða himni hann hefðist
við, svaraði hann: — ,,Þetta er fyrir mig mjög óþægileg
spurning. Ég er nú í þriðja himni, en þó í fegurra
partinum. Mér gat ekki miðað eins vel áfram hérna,
vegna þess að ritverk mín höfðu ekki göfgandi áhrif á
mannkynið, þrátt fyrir bókmentagildi sitt. Þegar hingað
kom, varð ég að læra, að fyrsta skylda listamanna og rit-
höfunda er sú, að göfga mannfólkið. — Nú tek ég aftur
framförum. Fyrst skorti mig rósemi og ánægju. Ég var
of fákænn og jarðbundinn. Það tók nokkur ár að stilla
mig, en nú gengur það betur. Ég hefi ákveðið verk að
vinna og þessar stuttu heimsóknir mínar hjá ])ér gleðja
mig ákaflega“. — Zola hafði minst á heimþrá til jarðar-
innar. Þegar hann var spurður nánara um það efni
skrifaði hann: — „Já, það er hverju orði sannara að
við hér í andaheiminum kveljumst oft ákaflega af heim-
]>rá. Mig sjálfan langar oft til minnar undurfögru og
þó andstyggilegu Parísarborgar, til Miðjarðarhafsstrand-
arinnar eða hreint og beint heim ]>angað sem ég bjó.
Paradís er auðvitað margfalt fegurri og tilkomumeiri, en
samt sem áður er þó ekkert til, sem jafnast á við heimilið
manns, hversu fátæklegt sem það kann að hafa verið.
Hugsið ykkur stofukytruna, gamla hægindastólinn slitinn
og ljótan, maður neytir óbrotinnar máltíðar við daufa
ljóstýru, stundum aðeins brauðsneiðar með osti, og situr
með bók í hendi við hliðina á ástfólginni móður sinni.
Getið þið hugsað ykkur dýrlegri mynd? — Já, og svo
kemur ]>að fyrir að maður jafnvel hugsar með söknuði
til strætanna sem maður fór um daglega. Það er á undir-
stöðu þessara hollu minninga að maður byggir sína para-
dísarhöll, enda eru ]>ær og skilyrðið fyrir ]>ví að maður
íinni griðastað í Paradís eftir að óveður jarðlífsins er
Kðið hjá!“----------
V. Reuter segir, að Zola hafi skrifað mikið í gegnum
S1g, og kveðst munu gefa það út síðar sem sjálfstætt rit.
Um tilraunir sínar að skrifa ósjálfrátt, segir v.