Morgunn - 01.12.1957, Blaðsíða 27

MORGUNN
113
kasta sinni trú og taka aðra, og fylgir þannig þeirri hug-
sjón umburðarlyndisins og samvizkufrelsisins, sem hann
boðar sjálfur".
1 apríl 1858 var stofnað í París félag spíritista og for-
maður var að sjálfsögðu kosinn Allan Kardec. Hann hélt
ritstörfum áfram og næsta bókin, sem frá honum kom,
hét Bók miðlanna. Hann leggur þar margt viturlegt til
mikilla vandamála, hvetur til athygli og hlutlausrar rann-
sóknar, segir menn þurfa, ekki fáar klukkustundir, held-
ur mánuði og ár til þess að komast rækilega niður í þess-
um fræðum. Spíritisminn geti aldrei orðið skemmtileg
dægradvöl, heldur alvarlegt viðfangsefni alvarlegra, hugs-
andi manna.
Allan Kardec hafði hlotið ágæta vísindalega menntun,
og vísindalegum aðferðum beitti hann á marga lund við
rannsóknir sínar, en þeim mun kynlegra er,. hve hann gat
að einu leyti verið ákaflega einhliða og þröngsýnn, en
það var með tilliti til endurholdgunarkenningarinnar.
Um hana var hann sjálfur gersamlega sannfærður, og
vitanlega átti hann að vera sjálfráður um það. En svo
gersamlega einsýnan gerði þessi sannfæring hans hann,
að svo að segja frá byrjun miðaði hann allt við hana, og
kastaði vægðarlaust fyrir borð öllum svokölluðum anda-
orðsendingum og miðlafyrirbærum, sem studdu hana ekki.
Þess vegna urðu áhrif hans aldrei verulega mikil í Mið-
Vestur-Evrópu og Norður-Ameríku. Hann hafnaði því
gersamlega að kynna sér líkamlegu miðlafyrirbærin af
því að þau gátu engan stuðning veitt endurholdgunar-
sannfæringu hans. Með þessu tafði hann stórlega fyrir
vísindalegum sálarrannsóknum á Frakklandi. Og þegar
Frakkar fengu loks sína mikilhæfu sálarrannsóknamenn,
éins og t. d. dr. Geley, vildu þeir ekkert af heimspeki Allan
Kardecs vita. Hinir fáu miðlar fyrir líkamleg færirbæri,
sem þá voru uppi á Frakklandi, voru aldrei nefndir á
nafn í tímariti hans. Félagið, sem hann stýrði, fékkst
aldrei við tilraunir með hæfileika þeirra. Um þetta leyti
8
L