Faxi - 01.12.1984, Side 4

SR. BJÖRN JÓNSSON:
BIBLÍAN
Á ÍSLENSKU
í 400 ÁR
Guðbrandur biskup Þorláksson
og bókaútgáfa hans
Á þessu ári — 1984 — eru liðin
400 ár frá því að Biblían kom í
fyrsta sinn öll út á íslensku máli.
Er hún venjulegast kennd við út-
gefandann, Guðbrand biskup á
Hólum í Hjaltadal - og kölluð
Guðbrandsbiblía.
Að bókarlokum er frá því greint
hvenær prentun var til lykta leidd
með svofelldum orðum: „Þetta
Biblíuverk var endað á Hólum í
Hjaltadal af Jóni Jónssyni, þann
6. dagjúní, Anno Domini 1584.“
Af þessari áletrun má ráða, svo að
eigi verður um villst, að einmitt í
sumar — hinn 6. júní 1984, — voru
nákvæmlega 400 ár liðin frá því
að þessari fyrstu íslensku Biblíu-
prentun var lokið. Þess mikla
tímamótaviðburðar er vissulega
rétt og skylt að minnast, og þakka
þá margþættu blessun, sem allt
fram á þennan dag hefur frá hon-
um flotið.
Guðbrandur Þorláksson var
annar í röðinni af biskupum í
lútherskum sið, er sátu Hólastól.
Um hann kemst dr. Jón Helgason
biskup svo að orði í Kristnisögu
sinni. „Var hann ekki aðeins at-
kvæðamestur allra sextándu ald-
ar biskupa hér á landi, heldur
jafnvel allra, sem gegnt hafa bisk-
upsembætti hér á landi síðan
kristni hófst. Honum var það
fremur öllum öðrum að þakka, að
hinn nýi siður kemst fullkomlega
á, svo að talað verður um siða-
skipti á landi hér sem alviður-
kennda staðreynd, enda auðnað-
ist honum að starfa sem biskup í
56 ár, lengur en nokkur annar í
þeirri stöðu hér á landi. Góðar
gáfur, djúpsettur lærdómur,
óvenjulegt starfsþrek, mikil verk-
hyggni og stefnufesta samfara
einlægum kærleika til málefna
þeirra, er Guðsríki varða, og lif-
andi löngun til að vekja menn og
leiðbeina þeim, voru þeir mann-
kostir sem prýddu lífsferil þessa
mikla tilsjónarmanns íslenskrar
kristni.“ Hér er djúpt tekið í ár-
inni um hæfileika og áhrif Guð-
brandar biskups, en þó vafalaust
ekki dýpra en efni standa til.
Hann var — og verður jafnan með-
al þeirra tinda, sem gnæfa hæst í
íslenskri kirkjusögu.
Svo undarlegt sem það kann að
virðast, þá er hvorki hægt að segja
með fullri vissu um fæðingarár
eða fæðingarstað Guðbrandar
Þorlákssonar. Orsök þess er sú,
að tveimur heimildum, sem báðar
verða að teljast traustar, ber ekki
saman. Séra Arngrímur Jónsson
lærði, sem var skyldur biskupi og
honum handgenginn um langa
ævi, segir hann fæddan að Stað-
arbakka í Miðfirði árið 1542. En
hins vegar segir síra Magnús
Ólafsson í Laufási, sem gegndi
um hríð rektorsstöðu á Hólum á
efri árum Guðbrandar biskups,
að hann sé fæddur að Stað í
Hrútafirði árið 1541. Tekur hann
þetta fram í drápu, er hann orti
um biskup látinn.
Fræðimenn, sem þetta atriði
hafa rannsakað, segja að drjúgt
SOFLENS
BAUSCH & LOMB
GlcraugncivGrslun KcflQvíkur
býður upp 6 hinar viðurkGnndu
SOFLENS
linsur fró Bausch Si Lomb
GL€RflUGNRV€R5LUN
K€FLflVÍKUR
HflfNRRGÖTU 17-KefLflVÍK
260-FAXI