Frjáls verslun - 01.05.2003, Qupperneq 55

/ GESTAPENNI: SÆVflR HELGASON
Kostnaður visitölusjóða lægri Vísitölufjárfcstai' hafa bent á að
kostnaður vísitölusjóða sé að jafnaði mun lægri heldur en í
sjóðum sem notast við virka stýringu verðbréfa og á það við
bæði um umsýslu- og veltuþóknanir. Umsýsluþóknanir sjóða í
virkri stýringu eru um 1,5% að meðaltali en vísitölusjóða á bilinu
0,2-0,5%. Velta á söfnum í virkri stýringu er yfirleitt á bilinu 70-
150% á ári á meðan velta vísitölusafna er á bilinu 5-20% allt eftir
því um hvaða vísitölur er að ræða og hversu örar breytingar eru
á þeim. Viðskiptakostnaðurinn vinnur þvi stanslaust gegn fjár-
festinum og því þurfa fjárfestingarnar að gefa verulega vel af
sér til að réttlæta rnegi slíkar hreyfingar og mikinn kostnað.
Vísitöluijárfestar hafa því bent á að sjóðstjórum hafi reynst mjög
erfitt að yfirvinna þennan mikla kostnað og afleiðingin sú að
ávöxtunin verði slakari heldur en vísitalan til lengri tíma.
Fjölmargar rannsóknir hafa sýnt fram á að eignaráðstöfun
(e. asset allocation) er mikilvægasti þátturinn í ávöxtun. Fáir
fjárfestingarráðgjafar og sérfræðingar hafa reynt að mót-
mæla þessari staðrejmd. Sjóðsstjóri í vísitölusjóði fjárfestir
eingöngu í verðbréfum innan lyrirfram ákveðins eignaflokks
og víkur ekki út fyrir það. Fjárfestingarstefnan sem sýnir mis-
munandi hlutfall á milli eignaflokka er því ávallt í samræmi
við eignaskiptinguna. Sjóðsstjórar sem stýra söfnum
samkvæmt virkri stýringu eru ekki ávallt fjárfestir í sömu
eignaflokkum og því er ekki hægt að treysta því að þeir skili
nákvæmlega sömu ávöxtun og viðkomandi eignaflokkur
gerir í heild. Með því er í raun vikið frá þeirri tjárfestingar-
stefnu sem viðkomandi ijárfestir hefur og þá er hætta á því að
ávöxtunin endurspegli ekki þau markmið sem hann setti sér
í upphafi við gerð fjárfestingarstefnunnar.
Fjárfestar, sem notast við virka stýringu, láta taugarnar oft
ráða ferðinni og það kann oft ekki góðri lukku að stýra við tjár-
festingar í verðbréfum að láta tilfinningarnar ráða. Mistök
valda því oft að fjárfestar gefa upp vonina og skipta jafnan á
milli sjóða í leit að betri ávöxtun. Rannsóknir hafa sýnt að
meðaltími þess sem fjárfestar eru inni í sjóðum sem aðhyllast
virka stýringu er á bilinu 24 ár. Þetta hefur áhrif á ávöxtun þar
sem það er kostnaðarsamt að skipta á milli umsýsluaðila.
Vísitðlufjárfestingar Þeir sem aðhyllast vísitöluijáfestingar
hafa bent á að þetta sé einföld fjárfestingarleið sem flestum
reynist auðvelt að skilja. Virkir sjóðastjórnendur beita
mismunandi aðferðafræði sem ijárfestum reynist oft erfitt að
skilja. Þetta veldur því að ljárfestirinn getur orðið óöruggur
með flárfestingu sína.
Nú kunna margir að spyrja hvort helstu ijárfestingarsér-
fræðingar síðustu aldar, s.s Peter Lynch, John Templeton og
Warren Buffet, hafi ekki verið að gera betur heldur en viðmið-
unarvísitölur. Þvi verður svarað játandi en þó er mikilvægt að
hafa í huga að þessir aðilar verða ekki þekktir iýrr en eftir að
þeir hafa skilað þessum góða árangri. Sama gildir um komandi
ár, þ.e. erfitt er að finna Lynchinn, Buffetinn o.fl. fyrir komandi
ár. Eftir 20 ár verða komin ný nöfn sem enginn veit hver eru í
dag. Vísitölufjárfestar hafa trú á því að það sé erfitt að koma
auga á þá umsýsluaðila í dag sem eigi eftir gefa bestu ávöxtun
á komandi árum þar sem fjöldi þeirra skiptir þúsundum.
FJflRMÁL
í Bandaríkjunum er talið að um 35% eigna fagfjárfesta í
hlutabréfum séu í vísitölusjóðum sem verður að teljast
nokkuð hátt hlutfall m.v. hvað aðferðafræðin er í raun ung.
Vísitölufjárfestar telja sig hafa sýnt fram á að vísitölusjóðir
skila betri ávöxtun til lengri tíma heldur en sjóðir sem stýrt er
með virkri stýringu. Á tímabilinu 1974-1998 skilaði S&P 500
vísitalan betri árangri heldur en 3/4 þeirra verðbréfasjóða sem
fjárfestu í hlutabréfum í Bandaríkjunum. Ávöxtun vísitölunnar
var á ári að meðaltali 2% betri heldur en meðaltal sjóðanna á
sama tímabili.
Fjárfestingar fagfjárfesta Athyglisvert er að skoða ljárfest-
ingar fagíjárfesta í hlutabréfum á nokkrum þróuðustu verð-
bréfamörkuðum heims. Sjá rná að hlutfall vísitöluflárfestinga
fagfjárfesta í hlutabréfum hefur aukist verulega og er orðinn
stór hluti af heildarflárfestingum þeirra í viðkomandi eigna-
flokki. Á myndinni hér fyrir ofan má sjá hversu stórt hlutfall
Watson Wyatt telur að vísitöluljárfestingar hafi verið af heildar-
eignum fagljárfesta í árslok 2002. Þar má sjá að í Banda-
ríkjunum er talið að um 35% eigna fagljárfesta í hlutabréfum
séu í vísitölusjóðum sem verður að teljast nokkuð hátt hlutfall
m.v. hvað aðferðafræðin er í raun ung. Árið 1997 var talið að
vöxtur vísitölusjóða væri u.þ.b. 18 sinnum meiri heldur en í
hefðbundnum verðbréfasjóðum.
Vísitölutjárfestar hafa einnig bent á að sú niðurstaða, sem
allir Jjárfestar fá sem heild, hljóti að vera sú sama og hreyfingin
á vísitölunum og því hljóti ávöxtun þeirra Ijárfesta sem notast
við virka stýringu verðbréfa, eftir að tekið hefur verið tillit til
kostnaðar þeirra við umsýslu, að vera þeim mun lægri heldur
en hreyfingin á vísitölunni þ.e. að munurinn á ávöxtun sé í raun
kostnaðurinn. Á síðustu 25 árum var meðalávöxtun hlutabréfa-
sjóða í Bandaríkjunum 11,6% á ári í samanburði við 13,1% á ári
hjá S&P 500 vísitölunni og því er mismunurinn 1,5% á ári eða
u.þ.b. mismunurinn á kostnaðinum á þeim sjóðum sem notast
við virka stýringu annars vegar og visitölusjóðum hins vegar.
Vísitölufjárfestar telja að um 20-33% verðbréfasjóða skili
hærri ávöxtun heldur en viðmiðunarvísitala. Þeir benda síðan
á að aðilar sem eru í þeim hópi breytist ár frá ári og séu
sjaldnast þeir sömu þegar litið er yfir lengra tímabil og að á 10
ára tímabili séu það hugsanlega um 3-10% verðbréfasjóða sem
geri betur en viðmiðunarvísitölur. Þeir sem aðhyllast hlutlausa
stýringu segja því mjög einfalda ástæðu týrir því að velja þá leið;
kostnaðurinn skiptir máli! Hvora leiðina er betra að fara eða í
hvaða hlutföllum er erfitt að segja til um enda kannski eins gott
því ef allir væru sammála um aðferðafræði og verðmæti bréfa
væri í raun enginn markaður! 33
55