Frjáls verslun - 01.03.2004, Blaðsíða 50

SJÁVARÚTVEGUR VÍSIR
„Vondu kallarnir“
í Grindavík
Hann er alinn upp í bragga, brennur af áhuga á sjávarútvegi og getur endalaust talað
um sjávarútveg og kvótamál í nútíð og framtíð. Maðurinn heitir Pétur Hafsteinn
Pálsson og hann stýrir Vísi hf. í Grindavík.
Eftir Guðrúnu Helgu Sigurðardóttur
Sjávarútvegurinn er þolinmæðisvinna, ekki áhlaup eða
snögg vinna. Hann býður ekki upp á snöggan hagnað eins
og margar aðrar greinar, að hluta til vegna þess að kröf-
urnar eru aðrar og meiri en i öðrum atvinnugreinum. Sjávar-
útvegurinn á að skila arði og halda uppi byggðinni í landinu.
Þegar auðvelt er að reikna mikla hagræðingu er ekki hægt að
framkvæma hana af pólitískum ástæðum meðan aðrar greinar
þjappast saman um allt að 60% og komast upp með það. Stærsti
iðnaðurinn í landinu er sjávarútvegur og það þykir alveg hræði-
legt ef eitt félag nálgast 10% af kvótanum. Þetta gengur ekki til
lengdar. Það er alveg augljóst að í framtíðinni verður látið undan
kröfunni um hagræðingu. Islendingar láta ekki reka sig inn í
torfkofana aftur. Fóik vill búa við þessi lífskjör sem það hefur í
dag og þá mun þjóðin samþykkja hvað sem er og nánast reka
sjávarútveginn út í harðar samþjöppunaraðgerðir. Sjávar-
útvegurinn á að standa vörð um byggðaþróun, atvinnuupp-
byggingu og skila arði. Krafan um arðsemi verður ofan á í fram-
tíðinni. Tækniþróunin er ör og stjórnmálamenn og fólkið í
landinu munu gefa eftir hvað varðar kröfur um að halda uppi
atvinnu og byggð vítt og breitt um landið. Sjávarútvegurinn
losnar úr þessari prísund á næstu 20-30 árum,“ segir Pétur
Hafsteinn Pálsson, framkvæmdastjóri Vísis hf.
Pólitíkin tefur framþróun Framtíðarsýnin er skýr. Hann telur
pólitíkina telja framþróunina í sjávarútveginum en ekki ná að
gera það mjög lengi. Láglaunastörfin muni óhjákvæmilega
hverfa og í framtíðinni muni sjávarútvegurinn byggja á vel
menntuðu tæknifólki. Þetta fólk velji sér búsetu á þéttbýlisstöð-
um og því muni fyrirtækin elta fólkið utan af landi. A Islandi
verði kannski tíu sjávarpláss í fjórum byggðakjörnum. I dag eru
veiddar 2 milljónir tonna á Islandi, það geri 100 þúsund tonn á
pláss. I dag sé til eitt skip sem veiði 100 þúsund tonn þannig að
skipunum muni fækka verulega.
Talið berst að Vísi. Vísir á 15 þúsund þorskígildi og segir Pét-
ur að fræðilega sé hægt að vinna það á tveimur stöðum, 10 þús-
und tonn í Grindavík og 5 þúsund tonn á Húsavík, þó að það
sé ekki gert ennþá og ekki fyrirsjáanlegt að svo verði í nánustu
framtíð.
„Við erum ekkert öðruvísi en aðrir, þessi þróun tekur
ákveðinn tíma. Við erum ekki ennþá komnir með þær vélar
eða það vaktakerfi sem við þurfum. Fiskverð fer lækkandi og
það er harðnandi samkeppni á mörkuðum. Við getum ekki
gert ráð fyrir öðru en að fá minna verð út úr hveiju kilói í
framtíðinni. Hvert er svarið við því? Stækkun eininganna og
meiri framlegð og framleiðni í hverju fyrirtæki. Sjávar-
útvegurinn verður áfram burðarásinn í íslensku efnahagslífi.
Fyrstu 50 ár síðustu aldar vorum við að læra að veiða, síðustu
50 árin vorum við að læra að vinna fiskinn og næstu 50 árin
lærum við að selja hann. Eftir 50 ár, árið 2050, verður ísland
með örfá sterk sjávarútvegsfyrirtæki. Þau verða öll tækni-
vædd með hálaunastörf á stað þar sem fólkið hefur valið sér
búsetu. Svo mun vélaframleiðsla, framleiðsla á fiskvinnslu- og
tæknivélum, eflast," segir hann.
Slagurinn í markaðssetningu Aliar fisktegundir á íslands-
miðum nema þorskur hafa hrunið í verði á síðustu tveimur
árum og það segir Pétur umhugsunarefni. Rækjan hafi gengið
afskaplega illa og því hafi Vísir tekið þann pól í hæðina að
leggja saman krafta sína með Eskju. Veiðin hafi verið þokkaleg
og það auki bjartsýnina, það sé alltaf fyrsta skrefið. Markaður-
inn sé erfiður, verðið lágt en rækjan seljist og neyslan sé að
aukast. Þá hafi ýsan lækkað um 50-70% á tveimur árum.
„Maður hlýtur að spyrja sig hvers vegna í ósköp-
unum maður eigi að gera ráð fyrir því að
þorskur haldist í verði. Kaupendahóp-
urinn er að breytast, fara yfir í
stórmarkaði og það er
bullandi sam-
keppni við
50