Morgunn - 01.06.1966, Blaðsíða 19

MORGUNN
13
að hann átti einnig f jölda fylgjenda úti um landið, sem drakk
í sig boðskap hans, langþyrstur af eyðimörk rétttrúnaðarins.
Óhætt er að segja, að Haraldur Níelsson hafði af háskóla-
kennurunum langsterkust áhrif á þá kennimannasveit, sem
starfandi hefur verið í íslenzku kirkjunni framan af þessari
öld og um miðbik hennar. En nú eru margir lærisveinar
hans gengnir til grafar, og aðrir hafa brátt lokið þjónustu
sinni, og uggir mig þá, ef þoka lúthersks rétttrúnaðar gerir
á ný tilraun til að læsa sig um íslenzkt kirkjulíf, að þá verði
afleiðingin engin önnur er almennt fráhvarf frá kirkjunni
og sinnuleysi um trúmál.
Ég held að ég geti þá ekki lokið þessum fáu athugasemd-
um mínum á betri hátt en með tilvitnun í fyrirlestur, sem
séra Haraldur Níelsson flutti í Reykjavík árið 1916, og
hann nefndi „Kirkjan og ódauðleikasannanirnar“, þar sem
hann var að svara andmælendum sínum. En þar segir hann
meðal annars:
,,Ef til vill eru einhverjir þeirrar skoðunar, að það sé svo
fjarri því að kirkjan eigi að skipta sér af málinu, að það
verði að teljast óhæfa, að prestur komi nærri slíkum rann-
sóknum. Allir, sem við þær séu riðnir, eigi að fara úr kirkj-
unni. Slíkum mönnum get ég ekki með nokkru móti verið
sammála. Ég ætla mér að standa í kirkjunni meðan ég fæ.
Aðrir verða að byggja mér út, eigi ég að fara þaðan. Og
mér gengur þrennt til:
1. Ég get ekki skilið, að kirkjan geti sett sig á móti nokk-
urri staðreynd og sízt þeirri, er snertir tilverurætur
hennar sjálfrar.
2. Ég veit mig vera í samræmi við frumkristnina, sem var
játningalaus en trúði á verkanir andans, kraftaverkin
og andagáfurnar, og vænti komu guðsríkis fyrst og
fremst að ofan.
3. Ég finn mig eiga heima í lúthersku kirkjunni, því að til-
veruréttur hennar sem sérstakrar kirkjudeildar bygg-
ist á þvi, að hún hefur haldið uppi hugsunar- og sam-