Morgunn - 01.06.1966, Blaðsíða 48

42
MORGUNN
Um hitt munu aftur á móti vera skiptar skoðanir, hvernig
skýra beri þennan draum og aðra hliðstæða drauma, sem
óneitanlega virðast vera forsögn eða forspá ókominna at-
burða. En slíkir draumar eru mjög algengir, og margir
þeirra svo vel og rækilega vottfestir, að þeir verða ekki
rengdir. í því sambandi hljóta ýmsar örðugar spurningar
að leita á hugann. Er rás viðburðanna fyrirfram ákveðin,
svo að henni ekki verði haggað? Sú er skoðun forlagatrúar-
manna. Aðrir telja, að enda þótt orsakalögmálið gildi yfir-
leitt hér á jörð, og atburðarásin sé að því leyti fyrirfram
ákvörðuð, þá geti menn eigi að síður breytt þeirri rás að
verulegu leyti. Eru og til um það mörg dæmi, að dulræn
vitneskja manna um atvik, sem óhjákvæmilega mundu hafa
gerzt, hefur beinlínis orðið til þess, að menn hafa getað kom-
ið í veg fyrir að þau ættu sér stað. En þetta bendir á, að at-
burðarásin sé að vísu fyrirfram ákveðin, en þó aðeins að
svo miklu leyti, sem önnur öfl koma ekki í veg fyrir hana
eða breyta henni. Sé þetta rétt, liggur í augum uppi, hversu
mikilvægt það er, að geta með einhverjum ráðum fengið
vitneskju um það fyrirfram, hvað verða muni, ef ekki er
reynt að koma í veg fyrir það, eða að minnsta kosti að búa
sig sem bezt undir að taka því, ef ekki er unnt að forða því,
að það gerist í raun og veru. Þessa vitneskju um það, sem
verða muni í framtíðinni, er oft unnt að öðlast með vísinda-
legum rannsóknum og þekkingu, svo sem alkunna er og dag-
leg reynsla sýnir. En margt bendir einnig til þess, að ein-
stöku mönnum sé það gefið, að sjá inn í fortíðina og segja
fyrir hvað verða muni, ef ekki er reynt að koma í veg
fyrir það.
Þegar komið er með sjúkling til læknis, getur hann oft
sagt um það fyrirfram af þekkingu sinni og með nokkurn
veginn óyggjandi vissu, hvað verða muni, ef viðeigandi með-
ulum eða læknisaðgerð er ekki beitt. Fyrir vikið tekst hon-
um að bjarga lífi sjúklingsins, sem ella hefði dáið af veik-
inni. Síaukin veðurfræðiþekking og rannsóknir á gufuhvolfi