Morgunblaðið - 18.02.2009, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. FEBRÚAR 2009
Íslenski markaðsdagurinn er löngu orðinn árviss
viðburður í faglegu starfi markaðsfólks. Á ráð-
stefnunni á Nordica Hotel 27. febrúar kynna
innlendir og erlendir fyrirlesarar nýjustu strauma
og stefnur í markaðs- og auglýsingamálum. Um
kvöldið kemur síðan í ljós hverjir hljóta Lúðurinn,
íslensku auglýsingaverðlaunin, sem veittur er í
fjölmörgum flokkum til þeirra sem hafa skarað
fram úr í auglýsinga- og markaðsstarfi 2008.
Auglýsendur!
Allar nánari upplýsingar veitir Katrín Theódórsdóttir
í síma 569 1105 eða kata@mbl.is
Pöntunartími er fyrir kl. 16.00 fös. 20. febrúar.
Blaðinu verður dreift með Morgunblaðinu og fylgir ráð-
stefnugögnum á Íslenska markaðsdeginum.
Íslenska
markaðsdagsins
– beint í mark
Fáðu þér áskrift að
Morgunblaðinu á mbl.is/askrift
sem haldinn er 27. febrúar
á Nordica Hotel
Meðal efnis:
• Viðtöl við fyrirlesara ráðstefnunnar
• Viðtal við formann Ímark
• Hvernig má bæta ímynd Íslands
með markaðssetningu
• Neytendur og auglýsingar
• Nám í markaðsfræði
• Góð ráð fyrir markaðsfólk
• Tilnefningar til verðlauna – Hverjir keppa
um Lúðurinn?
• Viðtöl við fólkið á bak við tjöldin í bransanum
• Árleg könnun Capacent meðal markaðsstjóra
360 stærstu fyrirtækja
• Ásamt fullt af öðru spennandi efni
26. febrúar gefur
Morgunblaðið út sérblað í tilefni
munandi og þessi þróun eðlileg –
enda erum við hér fá í þessu unga,
stóra og áhrifamikla landi. Það hlýtur
að hafa áhrif á myndsköpun margra.
Jóhann Eyfells myndhöggvari hef-
ur farið nokkuð aðra leið. Lunganum
af langri starfsævi sinni hefur hann
eytt vestan Atlantshafs, en jarðar-
deiglan, sköpunarkraftar hins nýja
lands, hafa verið uppspretta öflugrar
og áhrifaríkrar myndsköpunar hans.
Tengingin við Ísland er augljós og
forvitnilegt að bera verk Jóhanns
saman við verk Steinu Vasulka, ann-
ars Íslendings sem hefur um áratuga-
skeið unnið að listinni í Bandaríkj-
unum; bæði hafa unnið mikið með
hraun og sköpunarkrafta. Á gjör-
ólíkan hátt þó.
Jóhann Eyfells er á níræðisaldrien engan veginn af baki dott-inn. Ásamt Kristínu Eyfells,
eiginkonu sinni, sem einnig var
myndlistarmaður, bjó hann í þrjá ára-
tugi á Flórída. Var þar virtur mynd-
listarmaður og prófessor í myndlist.
Eftir að Kristín dó árið 2002 keypti
hann búgarð í Texas og flutti þangað
um 170 tonn af verkum og efni. Jó-
hann hefur sýnt mikla eljusemi við
breytingar á búgarðinum, meðal ann-
ars útbúið þrjá sýningarsali, og unnið
að því að útfæra verk sín í brons.
„Hugmyndin er að gróðursetja list-
hugmyndir í sálir manna,“ sagði Jó-
hann hér í viðtali fyrir nokkrum ár-
um, er hann talaði um hlutverk
búgarðsins.
Jóhann Eyfells lagði fyrst stund á
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
Í
slagviðrinu í gær stóð
Reykjavíkurvarða Jóhanns
Eyfells hryðjurnar af sér á
Miklatúni, þung og alvarleg.
Það glampaði á ytra byrði
steinsteypunnar í verkinu sem situr
hátt á stalli sínum og auðskiljanleg
var hugmynd listamannsins um teng-
ingu við vörður sem vegvísa fyrri
alda. Þó gat ég ekki séð hvert þessi
leiðir þá sem ætla sér að fylgja vörð-
um á túninu. Ef til vill að verkinu Rek
eftir Kristin E. Hrafnsson eða að
Þorsteini Erlingssyni skáldi – brjóst-
myndinni eftir Ríkarð Jónsson.
Reykjavíkurvarða Jóhanns ber í
senn í sér mynd vörðunnar og hrauns
sem hleðst upp og storknar í slíkri
kynjamynd.
Það er kunnuglegt stef í ís-lenskri myndlistarsögu aðfólk menntar sig erlendis,
verður þar fyrir áhrifum af straum-
um og stefnum í listum sem ganga út
frá tilvist mannins í borgarsamfélag-
inu, en svo snýr þetta fólk aftur heim
til Íslands og náttúran skríður inn í
verk þess. Dæmin eru mörg og mis-
arkitektúr og útskrifaðist af því sviði
árið 1953 og árið 1964 útskrifaðist
hann með meistaragráðu í myndlist.
Árið 1969 var hann ráðinn sem pró-
fessor í skúlptúr við University og
Central Florida. Það var sama ár og
Reykjavíkurborg keypti af honum
Reykjavíkurvörðuna, eina verkið eft-
ir Jóhann sem sjá má utandyra í
Reykjavík á vegum hins opinbera.
Jóhann byrjaði snemma á sjötta
áratugnum að skapa abstrakt skúlp-
túra sem byggðust á tilraunum í eðl-
is- og efnafræði, og sérstaklega um-
breytingu málma við steypu og í
ferlum sem hann hefur þróað áfram.
Tilraunirnar leiddu Jóhann að stíl
sem hann kallar „receptúalisma“, en
þar renna að hans sögn þrjú kerfi –
vísinda, heimspeki og mystíkur – í
eitt. „Receptúalisma“ segir hann gefa
hlutum og efnum nýja áþreifanlega
möguleika. „Ímyndaðu þér að lista-
maðurinn sé frekar tæki en skapari,“
sagði Jóhann um vinnubrögð sín.
Jóhann Eyfells hefur notið um-talsverðrar virðingar fyrir verksín og vinnubrögð. Hann var
fulltrúi Íslands á Feneyjatvíær-
ingnum árið 1993, ásamt Hreini Frið-
finnssyni, og var einn listamannanna
sem voru sýndir á vegum Sameinuðu
þjóðanna við upphaf nýs árþúsunds á
sýningunni „World Artists at the Mil-
lenium“. Einhvern veginn finnst mér
samt að verk hans mættu vera meira
áberandi hér á landi, þótt Reykjavík-
urvarðan hafi verið reffileg í einsemd
sinni í slagviðrinu í gær.
Listamaðurinn sem
tæki í sköpuninni
MYNDVERKIÐ
Reykjavíkurvarðan eftir Jóhann Eyfells (fæddur 1923) stendur á steyptum stöpli á Miklatúni. Verkið gerði Jóhann ár-
ið 1969. Borgin keypti „vörðu“ Jóhanns sama ár og var hún sett upp árið 1970.
Páll Líndal borgarlögmaður, lagði fram tillögu þess efnis að borgin keypti útilistaverk af einhverjum hinna ungu
myndlistarmanna, öðrum en Ásmundi Sveinssyni og Sigurjóni Ólafssyni. „Meðal hinna yngri myndhöggvara þykir Jó-
hann Eyfells einna fremstur og hafa verk hans hlotið góða dóma. Umrætt verk myndi kosta 150-200.000 krónur,“
skrifaði Páll í maí árið 1969. Reykjavíkurvarðan, sem er 185 cm há, er eina útiverkið eftir Jóhann í Reykjavík.
Reykjavíkurvarðan
Morgunblaðið/Einar Falur
Á AÐFANGADAG árið 1907 fylgd-
ist hópur manna með því djúpt í iðr-
um Parísaróperunnar hvar 24 vax-
plötur voru settar í blý- og járnhylki,
sem síðan voru innsigluð og komið
fyrir í læstu herbergi. Þar mátti ekki
snerta á hylkjunum í eina öld. Á
plötunum var úrval af óperuaríum
og leikinni tónlist. Markmiðið var að
leyfa fólki í framtíðinni að kynnast
upptökutækni og listamönnum þess
tíma. Árið 1912 var 24 vaxplötum til
viðbótar komið þarna fyrir.
Öldin er liðin og að sögn The New
York Times hafa sérfræðingar nú
farið höndum um vaxplöturnar og
flutt tónlistina yfir á stafrænt form.
Síðar í mánuðinum gefur EMI út
þrjá diska með tónlistinni, undir
heitinu „Fjársjóður úr hirslum Par-
ísaróperunnar“.
Aríurnar eru
eftir sígild tón-
skáld á borð við
Verdi, Rossini og
Puccini, auk ann-
arra sem eru síð-
ur þekkt í dag.
Meðal flytjend-
anna eru tenórinn
Enrico Caruso,
sópransöngkonan Nellie Melba og
rússneski bassinn Chaliapin.
Aldargamlar upptökur
Caruso syngur
nokkrar aríur.